«Η πιο ακριβή ζώνη είναι 30% ακριβότερη από την φθηνότερη» — αυτή η απλή, κοφτή αναφορά του υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Νίκου Τσάφου στο Βουκουρέστι περιγράφει με ακρίβεια το πρόβλημα που αγγίζει και την ελληνική καθημερινότητα: οι αποκλίσεις στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας μέσα στην ΕΕ διευρύνονται αντί να συρρικνώνονται.
Ρυθμιστικά εμπόδια πέρα από τα καλώδια
Ο κ. Τσάφος επισήμανε ότι οι διαφορές τιμών δεν εξηγούνται μόνο από την έλλειψη φυσικών διασυνδέσεις ανάμεσα σε χώρες. Ανέφερε κατά λέξη ότι «ο ACER (ευρωπαϊκός οργανισμός των ρυθμιστών) έχει υποδείξει ότι οι διαφορές αυτές δεν είναι αποτέλεσμα μόνο ανεπαρκών διασυνδέσεων αλλά οφείλονται και σε κανονισμούς που παρεμποδίζουν την ελεύθερη αγορά». Η τοποθέτηση είναι σαφής: δεν φτάνει να χτίσεις υποδομές. Χρειάζονται και κανόνες που επιτρέπουν την αποδοτική χρήση τους.
Σε πρακτικό επίπεδο αυτό σημαίνει ταχύτητα στην υλοποίηση κοινών κανόνων διαχείρισης δικτύων, περισσότερο συντονισμό των ρυθμιστών και εποπτεία στην εφαρμογή των αγοραίων μηχανισμών που υποσχέθηκαν την ένωση των αγορών.
Η ελληνική πλευρά: υποδομές και λειτουργική χρήση
Η Αθήνα, σύμφωνα με την παρέμβαση Τσάφου, έχει επενδύσει σε υποδομές για το φυσικό αέριο και στη διασυνδεσιμότητα. Πλέον το ζητούμενο είναι να αξιοποιηθούν αυτές οι υποδομές — και να διασφαλιστεί ότι οι προμήθειες από τη ρωσική αγορά θα κοπούν, όπως είπε ο υφυπουργός.
Επιπλέον πληροφόρηση: Η Ελλάδα συμμετείχε ενεργά σε έργα όπως ο διασυνδετήριος αγωγός Trans Adriatic Pipeline (TAP), ο οποίος λειτουργεί μεταφέροντας αέριο στη νότια Ευρώπη, και ο διεθνής αγωγός IGB (Interconnector Greece-Bulgaria) που τέθηκε σε λειτουργία για ενίσχυση της διασύνδεσης της περιοχής. Στο επίπεδο των LNG, η χώρα διαθέτει τερματικό στη Ρεβυθούσα και έχει προωθήσει σχεδιασμούς για πρόσθετες λύσεις FSRU, με στόχο την ευελιξία προμηθειών.
Αγορές, τιμές και η φωνή των ρυθμιστών
Ο ACER, με έδρα στη Λιουμπλιάνα, ιδρύθηκε ως ευρωπαϊκός φορέας για να συντονίζει τους εθνικούς ρυθμιστές και να προτείνει κοινά πρότυπα στην αγορά ενέργειας. Στις εκθέσεις του έχει αναδειχθεί επανειλημμένα ότι προβλήματα τόσο τεχνικά όσο και ρυθμιστικά συγκρατούν την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς.
Στη συγκεκριμένη συνάντηση CESEC στο Βουκουρέστι ο κ. Τσάφος τόνισε: «Τώρα, κατέληξε,το ζητούμενο είναι να χρησιμοποιούμε αυτά που χτίσαμε — αλλά να βεβαιωθούμε ότι θα κόψουμε πραγματικά το ρωσικό αέριο — και να παρακολουθούμε τις τιμές φυσικού αερίου που είναι χαμηλότερες από πέρσι αλλά η αγορά είναι πάντα ευμετάβλητη». Η φράση επιβεβαιώνει δύο κρίσιμα σημεία: την ανάγκη ενεργοποίησης των υποδομών και την εγρήγορση απέναντι στην αστάθεια των αγορών.
Στο Βουκουρέστι ο κ. Τσάφος επέμεινε ότι οι χώρες-μέλη οφείλουν να προχωρήσουν στην υλοποίηση των προτάσεων του ACER, ώστε οι επενδύσεις και οι διασυνδέσεις να αποτυπωθούν σε πραγματική σύγκλιση τιμών.
