Όταν η Ισπανίδα μικροβιολόγος Πιλάρ Μπος προετοιμαζόταν για το διδακτορικό της το 2008, ανακάλυψε μια ενδιαφέρουσα μελέτη που ανέφερε τη δυνατότητα χρήσης βακτηρίων στην αποκατάσταση έργων τέχνης, έναν τομέα που υπηρέτησε επαγγελματικά η μητέρα της.
Η μητέρα της, Πιλάρ Ροΐγκ, αντιμετώπιζε μια δύσκολη πρόκληση καθώς προσπαθούσε να αποκαταστήσει νωπογραφίες του 18ου αιώνα, δημιουργημένες από τον Αντόνιο Παλομίνο, σε μία από τις παλαιότερες εκκλησίες της Βαλένθια.
Συγκεκριμένα, η Ροΐγκ δυσκολευόταν να αφαιρέσει την κόλλα που είχε χρησιμοποιηθεί σε παλαιότερες εργασίες συντήρησης τη δεκαετία του 1960 για να αποσπαστούν οι νωπογραφίες από τους τοίχους της εκκλησίας του Σάντος Χουάνες.
«Η μητέρα μου είχε ένα πολύ δύσκολο πρόβλημα και εγώ διαβάζοντας μια δημοσίευση για την χρήση βακτηρίων στην αποκατάσταση νωπογραφιών στην Ιταλία, βρήκα μια πιθανή λύση» δηλώνει η Μπος, σήμερα 42 ετών, μιλώντας στο Reuters.
Αυτό το ερευνητικό ταξίδι οδήγησε στην ολοκλήρωση του διδακτορικού της και, πλέον, μητέρα και κόρη συνεργάζονται σε ένα πρόγραμμα ύψους 4 εκατομμυρίων ευρώ, χρηματοδοτούμενο από τοπικούς φορείς, για την αποκατάσταση έργων τέχνης στην Βαλένθια.
Η Πιλάρ Μπος “εκπαιδεύει” βακτήρια, τροφοδοτώντας τα με δείγματα κόλλας από ζωικό κολλαγόνο. Η διαδικασία είναι βασισμένη στην τεχνητή επιλογή, καθώς τα βακτήρια με τα κατάλληλα ένζυμα για την αποδόμηση της κόλλας πολλαπλασιάζονται.
Μετά την εκπαίδευση, τα βακτήρια αναμειγνύονται με άγαρ, μια ζελατινώδη ουσία προερχόμενη από φύκη, και εφαρμόζονται στις νωπογραφίες που έχουν τοποθετηθεί ξανά στους τοίχους.
Μετά από τρεις ώρες, το άγαρ αφαιρείται, αποκαλύπτοντας καθαρές επιφάνειες.
«Παλαιότερα, η διαδικασία ήταν χρονοβόρα και απαιτούσε χρήση ζεστού νερού και σφουγγαριού, που προκαλούσε φθορές», λέει η Ροΐγκ, που πλέον είναι 75 ετών και έχει διαδρομή στην συντήρηση, ακολουθώντας τα βήματα του πατέρα και του παππού της.
Η κόρη της, τώρα επαγγελματίας στον τομέα, έχει ήδη εφαρμοστεί με επιτυχία τη μέθοδο σε νωπογραφίες σε τοποθεσίες όπως η Πίζα και το Μόντε Κασίνο στην Ιταλία, καθώς και στο Σαντιάγο ντε Κομποστέλα στην Ισπανία.
Αυτή την περίοδο, οι επιστήμονες επικεντρώνονται στην εκπαίδευση ενός άλλου τύπου βακτηρίου για την απομάκρυνση γκραφίτι.
