Το Έβερεστ, με ύψος 8,85 χιλιόμετρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας, κατέχει τον τίτλο του ψηλότερου βουνού στον κόσμο και συνεχώς αναπτύσσεται.
Εδώ και 50 εκατομμύρια χρόνια, η οροσειρά των Ιμαλαΐων υψώνεται λόγω της σύγκρουσης της Ινδικής υποήπειρου με τη μεγαλύτερη Ασία, δημιουργώντας μια εντυπωσιακή γεωλογική ιστορία.
Ωστόσο, το Έβερεστ ψηλώνει με μεγαλύτερους ρυθμούς από ότι αναμέναμε, κάτι που προκάλεσε το ενδιαφέρον των γεωλόγων. Έχουν εντοπίσει έναν παράγοντα που συμβάλλει σε αυτή την αύξηση: τη συγχώνευση δύο τοπικών ποταμών.
Σύμφωνα με μελέτη, το Έβερεστ έχει αποκτήσει ύψος επιπλέον 15 έως 50 μέτρα εξαιτίας της αλλαγής που προήλθε από την ένωση του ποταμού Κόσι με τον μικρότερο ποταμό Αρούν, περίπου 89.000 χρόνια πριν.
Η διαδικασία αυτή ονομάζεται «ισοστατική ανύψωση» και αφορά την ανοδική κίνηση του φλοιού της Γης όταν ελαχιστοποιείται το βάρος στην επιφάνειά του.
Η συγκεκριμένη ένωση των ποταμών επιτάχυνε τη διάβρωση της γύρω περιοχής. Τα νερά κατέληξαν να παρασύρουν μεγάλες ποσότητες βράχων, με αποτέλεσμα να μειωθεί το βάρος γύρω από το Έβερεστ.
«Ουσιαστικά, μπορούμε να φανταστούμε την ισοστατική αναπήδηση ως ένα αντικείμενο που επιπλέει και ρυθμίζει τη θέση του όταν του αφαιρείται το βάρος» δήλωσε ο Γιν-Τζεν Ντάι από το Πανεπιστήμιο Γεωεπιστημών στο Πεκίνο, ο οποίος συμμετέχει στη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature Geoscience.
«Όταν ένα σημαντικό βάρος, όπως πάγος ή διαβρωμένο βράχο, αφαιρείται από τον γήινο φλοιό, η γη αντιδρά και ανυψώνεται με βραδείς ρυθμούς, λίγο όπως συμβαίνει με μια βάρκα όταν αποφορτίζεται» πρόσθεσε.
Οι υπολογισμοί των ερευνητών δείχνουν ότι η ισοστατική ανύψωση συνεισφέρει περίπου στο 10% του ρυθμού ανύψωσης του υποκείμενου βουνού.
Παρόμοιες γεωλογικές διαδικασίες παρατηρούνται και σε άλλες περιοχές του πλανήτη, όπως η Σκανδιναβία, όπου συνεχίζεται η ανύψωση λόγω της τήξης των πάγων από την τελευταία εποχή των παγετώνων.
Στα Ιμαλάια, η ισοστατική ανύψωση πραγματοποιείται ταχύτερα από τη διάβρωση που προκαλείται από το νερό, τον άνεμο και τον πάγο, οι οποίοι σταδιακά ελαττώνουν το ύψος των βουνών.
Εν τω μεταξύ, καθώς η διάβρωση συνεχίζεται, η διαδικασία της ανύψωσης μπορεί να επιταχυνθεί περαιτέρω.
Αυτό το φαινόμενο επηρεάζει και άλλες γειτονικές κορυφές των Ιμαλαΐων, όπως το Λότσε και το Μακάλου, που είναι το τέταρτο και το πέμπτο ψηλότερο βουνό αντίστοιχα.
Η μελέτη αναδεικνύει τη συνεχώς δυναμική φύση του πλανήτη μας. Ο Ντάι σημείωσε πως «ακόμα και ένας φαινομενικά σταθερός σχηματισμός όπως το όρος Έβερεστ υπόκειται σε συνεχείς γεωλογικές διαδικασίες, υπενθυμίζοντας μας ότι η Γη αλλάζει συνεχώς, συχνά με τρόπους που δεν γίνονται εύκολα αντιληπτοί στην καθημερινότητά μας».
