Θοδωρής Καλλιφατίδης: Η ταινία «Με λένε Στέλιο» για την ελληνική μετανάστευση στη Σουηδία του ’70

Ένα κοινωνικό δράμα που άφησε εποχή, η ταινία «Με λένε Στέλιο» (Jag heter Stelios), φέρνει ξανά στο προσκήνιο την ιστορία ενός νεαρού Έλληνα μετανάστη στη Σουηδία της δεκαετίας του ’70. Η ταινία, που βασίζεται στις εμπειρίες του συγγραφέα Θοδωρή Καλλιφατίδη, ζωντανεύει τις προκλήσεις της προσαρμογής σε μια ξένη κοινωνία, τις δυσκολίες της καθημερινής επιβίωσης και τις εσωτερικές συγκρούσεις ταυτότητας που βίωναν χιλιάδες Έλληνες εκείνη την περίοδο.

Η σκληρή πραγματικότητα της μετανάστευσης

Ο Στέλιος, ο κεντρικός ήρωας, φεύγει από την Ελλάδα αναζητώντας μια καλύτερη ζωή στη Σουηδία. Εκεί, όμως, έρχεται αντιμέτωπος με μια σκληρή πραγματικότητα: χαμηλόμισθες δουλειές, όπως η διανομή εφημερίδων ή η εργασία σε εστιατόρια, και η στέγαση σε εγκαταλελειμμένα σπίτια ήταν ο κανόνας για πολλούς μετανάστες. Η ταινία δεν ωραιοποιεί την κατάσταση, αλλά δείχνει με γλαφυρό τρόπο την πολιτιστική αποξένωση και τη μοναξιά που ένιωθαν οι Έλληνες εργάτες.

Αυτή η παραγωγή, που χρηματοδοτήθηκε από το Σουηδικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου, αποτελεί μία από τις πρώτες σουηδο-ελληνικές κινηματογραφικές συνεργασίες. Για να ενισχυθεί η αυθεντικότητα, χρησιμοποιήθηκαν ερασιτέχνες Έλληνες ηθοποιοί, δίνοντας στην ταινία έναν σχεδόν ντοκιμαντερίστικο χαρακτήρα. Ο αρχικός τίτλος εργασίας της ταινίας ήταν «Kocksgatan», από το όνομα ενός δρόμου της Στοκχόλμης όπου ζούσαν πολλοί μετανάστες, κάτι που υπογραμμίζει τον ρεαλισμό της προσέγγισης.

Διεθνής αναγνώριση και διαχρονικό μήνυμα

Η ταινία «Με λένε Στέλιο» απέσπασε σημαντικά βραβεία, αναγνωρίζοντας την ευαισθησία της στην απεικόνιση της μετανάστευσης. Το 1972 κέρδισε το βραβείο FIPRESCI στο Φεστιβάλ Βενετίας, ενώ το 1973 ο σκηνοθέτης Johan Bergenstråhle τιμήθηκε με το Guldbagge Καλύτερης Σκηνοθεσίας. Επίσης, έλαβε Ειδικό Βραβείο Κριτικής Επιτροπής στο Φεστιβάλ της Αδελαΐδας την ίδια χρονιά.

Οι κριτικοί την έχουν χαρακτηρίσει ως ένα δυνατό πορτρέτο της ζωής των Ελλήνων μεταναστών στη Στοκχόλμη, εστιάζοντας σε θέματα όπως ο ρατσισμός και η σύγκρουση πολιτισμών. Για τους Έλληνες θεατές, η ταινία αναδεικνύει τη νοσταλγία και την απώλεια της πατρίδας, συναισθήματα που παραμένουν επίκαιρα. Σήμερα, θεωρείται ένα σημαντικό έργο για τη μελέτη της διαπολιτισμικής εμπειρίας, με θετικές κριτικές για την ρεαλιστική απεικόνιση της εποχής.

Ταυτότητα ταινίας
Με λένε Στέλιο / Jar heter Stelios

• Σκηνοθεσία: Johan Bergenstråhle
• Σενάριο: Johan Bergenstråhle, Θοδωρής Καλλιφατίδης
• Πρωταγωνιστούν: Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου, Μαρία Αντύπα, Ανδρέας Μπέλλης, Δέσποινα Τομαζάνη, Σάββας Τζανετάκης, Αναστάσιος Μαργέτης
• Έτος Παραγωγής:1972
• Χώρα παραγωγής: Σουηδία
• Διάρκεια: 113 λεπτά

-Βραβείο FIPRESCI – Φεστιβάλ Βενετίας 1972.
-Guldbagge (Καλύτερης Σκηνοθεσίας) 1973 στον Johan Bergenstråhle.
-Βραβείο Φεστιβάλ Adelaide 1973 – Ειδικό Βραβείο της Κριτικής Επιτροπής (Festival Award, Jury’s Special Prize)