Σύμφωνα με το εορτολόγιο σήμερα γιορτάζουν
Νεφέλη
Βήλη, Βίλια
Ευνίκη, Ευνίκα
Ποιος γιορτάζει αύριο
Αβραάμ, Αβραμία
Μελιτινή, Μελιτίνη, Μελιτίνα, Μελίτη, Μελίτα, Μελίνα, Μελιτίνος
Μελίνα
Αναστασία, Νατάσα, Νανά, Τασία, Σία, Τατία, Τάσα, Τέσα, Σάσα
Σήμερα η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη
Εθνική εορτή, Αγίας Σκέπης, Αγίων Βήλης και Ευνίκης
Η διπλή γιορτή της 28ης Οκτωβρίου: Το «ΟΧΙ» και η Αγία Σκέπη
Κάθε χρόνο, η 28η Οκτωβρίου είναι μια μέρα με διπλή σημασία για τον ελληνισμό, συνδυάζοντας την εθνική επέτειο του «ΟΧΙ» με την εκκλησιαστική εορτή της Αγίας Σκέπης της Υπεραγίας Θεοτόκου. Αυτή η σύμπτωση δεν είναι τυχαία, καθώς η Εκκλησία αποφάσισε να συνδέσει τη μνήμη της Παναγίας ως προστάτιδας του έθνους με την αντίσταση του 1940.
Η ιστορία της Αγίας Σκέπης ξεκινάει τον 10ο αιώνα στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί, στον περίφημο ναό των Βλαχερνών, ο Όσιος Ανδρέας ο Σαλός και ο μαθητής του Επιφάνιος είδαν την Παναγία να απλώνει το μαφόριό της πάνω στους πιστούς κατά τη διάρκεια μιας αγρυπνίας. Αυτό το όραμα ερμηνεύτηκε ως σύμβολο της προστασίας της Θεοτόκου προς τους ανθρώπους.
Ο ναός των Βλαχερνών ήταν ένα από τα πιο σημαντικά προσκυνήματα του Βυζαντίου, συνδεδεμένος στενά με τον Ακάθιστο Ύμνο και κρίσιμες στιγμές της αυτοκρατορίας. Η εορτή της Αγίας Σκέπης, που αρχικά τιμόταν την 1η Οκτωβρίου, μεταφέρθηκε στην Ελλάδα το 1952. Η Ιερά Σύνοδος, μετά από πρόταση του Αρχιεπισκόπου Σπυρίδωνος, αποφάσισε αυτή την αλλαγή για να τιμήσει τη θεϊκή βοήθεια που πιστεύεται ότι δόθηκε στον ελληνικό λαό κατά τον πόλεμο του 1940. Μάλιστα, ο μοναχός Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης συνέγραψε ειδική ακολουθία για την περίσταση.
Το «ΟΧΙ» και η «Υπέρμαχος Στρατηγός»
Τις πρώτες πρωινές ώρες της 28ης Οκτωβρίου 1940, ο πρωθυπουργός Ιωάννης Μεταξάς απάντησε με ένα κατηγορηματικό «ΟΧΙ» στο τελεσίγραφο του Ιταλού πρέσβη Εμανουέλε Γκράτσι. Η άρνηση αυτή αφορούσε τη διέλευση ιταλικών στρατευμάτων από ελληνικό έδαφος και οδήγησε στην είσοδο της Ελλάδας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η απόφαση του Μουσολίνι για επίθεση είχε ληφθεί στις 15 Οκτωβρίου, με την ημερομηνία να μετατίθεται για να συμπέσει με την επέτειο της πορείας προς τη Ρώμη.
Ο ελληνικός λαός ανταποκρίθηκε με ενθουσιασμό και μαζικές κινητοποιήσεις. Η επιστράτευση ήταν ταχύτατη και οι πρώτες νίκες κατά των Ιταλών στα βουνά της Πίνδου και της Αλβανίας ενίσχυσαν το ηθικό. Πολλοί πίστευαν ότι η Παναγία, η «Υπέρμαχος Στρατηγός», προστάτευε και εμψύχωνε τους μαχητές.
Υπάρχουν πολλές μαρτυρίες στρατιωτών από εκείνη την περίοδο που κάνουν λόγο για εμφανίσεις της Παναγίας στα βουνά. Λέγεται ότι «σκέπαζε» τους μαχητές, προσφέροντας τους κουράγιο και προστασία. Ακόμη και ο Άγγλος πρεσβευτής Michael Palairet αναφέρθηκε σε αυτές τις διηγήσεις, τονίζοντας την ψυχολογική ενίσχυση που προσέφεραν. Η εικόνα της «Παναγίας της Νίκης» που ζωγράφισε ο Γιάννης Τσαρούχης, συμβόλιζε ακριβώς αυτή την πίστη στη θεϊκή παρέμβαση.
Μια επέτειος ενότητας και αντίστασης
Σήμερα, η 28η Οκτωβρίου παραμένει μια ημέρα που τιμά την εθνική περηφάνια και την αντίσταση στον φασισμό. Οι παρελάσεις και οι εκδηλώσεις σε όλη τη χώρα υπενθυμίζουν τις θυσίες των ηρώων του ’40 και την ανάγκη για ενότητα, πέρα από πολιτικές διαιρέσεις. Η εκκλησιαστική πλευρά της εορτής ενισχύει την πολιτιστική μας κληρονομιά, βλέποντας την ως στάση ζωής απέναντι σε κάθε απειλή, μια υπενθύμιση της διαχρονικής προστασίας της Παναγίας προς το έθνος. Η Αγία Σκέπη συνδέεται άρρηκτα με αυτή την εθνική επέτειο.
