«Αγοράστε τώρα, πληρώστε αργότερα» (BNPL, Buy Now, Pay Later) είναι μια φράση που ακούγεται όλο και πιο συχνά στην καθημερινότητά μας. Καθώς το εθνικό χρέος των χωρών αυξάνεται, από τις ΗΠΑ μέχρι το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιαπωνία, η δυνατότητα να αποκτάς προϊόντα πριν καταβάλεις το κόστος τους έχει γίνει σχεδόν κανόνας του 21ου αιώνα.
Στα πλαίσια αυτής της τάσης, οι Financial Times προχώρησαν σε μια ενδιαφέρουσα ερμηνεία του BNPL, αποκαλώντας το «Αγοράστε τώρα, πονέστε αργότερα». Αυτή η νέα προσέγγιση έχει κερδίσει έδαφος από την πανδημία και συνεχίζει να επεκτείνεται, αν και συνοδεύεται από ερωτήματα σχετικά με την ασφάλεια και την βιωσιμότητα της.
Η ιδέα του να ζει κανείς πέρα από τις δυνατότητές του μπορεί να φαίνεται ελκυστική, φυσικά αν διαθέτει μια αξιόπιστη κυβέρνηση ή ερείσματα σε ένα παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα. Ωστόσο, για πολλούς καταναλωτές που εισέρχονται στον κόσμο του BNPL, η εμπειρία αυτή μπορεί να αποβεί επικίνδυνη.
Σύμφωνα με τη βρετανική φιλανθρωπική οργάνωση Citizens Advice, οι αιτήσεις βοήθειας που αφορούν το BNPL έχουν σχεδόν διπλασιαστεί φέτος σε σύγκριση με το 2022. Αυτό υποδηλώνει ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι αντιμετωπίζουν προβλήματα λόγω αυτής της μορφής χρηματοδότησης.
Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα του BNPL είναι και η μεγαλύτερη πρόκληση που φέρνει μαζί του.
Στον ψηφιακό μας κόσμο, το BNPL έχει απλοποιήσει τη διαδικασία αγορών: σε αντίθεση με τις παραδοσιακές χρηματοδοτήσεις, οι οποίες απαιτούν πολύπλοκες διαδικασίες και αναμονές για έγκριση, το BNPL είναι απλό και γρήγορο. Μπορείτε να αποκτήσετε έναν καναπέ αξίας 3.000 £ σε τρεις δόσεις των 1.000 £ χωρίς να πληρώσετε τόκους, αν πληρώσετε εγκαίρως. Σχεδόν μοιάζει με μια πιστωτική κάρτα με τρεις φορές μεγαλύτερη περίοδο αποπληρωμής, αλλά χωρίς τα επιπλέον πλεονεκτήματα όπως ασφάλεια αγοράς ή πόντους επιβράβευσης.
Ωστόσο, το μεγάλο ατού μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε βραχνά. Η απουσία τριβών σημαίνει ότι οι καταναλωτές μπορεί να βρουν τον εαυτό τους να αποκτά περισσότερα χρέη από όσα αρχικά υπολόγιζαν. Σε αντίθεση με τις πιστωτικές κάρτες, που προϋποθέτουν ένα όριο δαπανών βασισμένο στο πιστωτικό προφίλ του χρήστη, το BNPL μπορεί να οδηγήσει σε υπερχρέωση, καθώς δεν υπάρχουν σαφή περιοριστικά όρια. Είναι αρκετά συχνό φαινόμενο για άτομα με καταναλωτικές τάσεις να αποκτούν υπερβολικές οφειλές σε πολλά διαφορετικά δάνεια από διάφορους παρόχους.
Συνεπακόλουθα, οι καταναλωτές του BNPL διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο χρεοκοπίας, είτε εξαιτίας των δανείων BNPL είτε άλλων μορφών πίστωσης. Αναφορές από την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών δείχνουν ότι οι χρήστες BNPL στις ΗΠΑ έχουν ποσοστό πιστωτικής καθυστέρησης κοντά στο 18%, έναντι περίπου 7% για εκείνους που δεν χρησιμοποιούν το BNPL.
