Το Snapchat, το οποίο έχει αποκτήσει παγκόσμια αναγνωρισιμότητα, κυρίως ανάμεσα στους νέους, παρουσιάζεται ως μια εφαρμογή με θετική ατμόσφαιρα, διαφοροποιώντας τον εαυτό του από άλλες δημοφιλείς πλατφόρμες όπως το Instagram και το TikTok, οι οποίες έχουν βαρύνουσες κατηγορίες σχετικά με τις επιπτώσεις τους στην ψυχική υγεία. Παρ’ όλα αυτά, δεν πείθει όλους τους χρήστες του.
«Όταν δημιουργήσαμε το Snapchat, η επιθυμία μας ήταν να κάνουμε κάτι διαφορετικό. Δεν μας άρεσαν οι τότε υπάρχουσες κοινωνικές πλατφόρμες», δήλωσε πρόσφατα ο Ίβαν Σπίγκελ, ιδρυτής της Snap.
Κατά τη διάρκεια του ετήσιου συνεδρίου της εταιρείας στη Σάντα Μόνικα, επισήμανε ότι το Snapchat ήταν πρωτοπόρο στα vertical videos και το 2013 εισήγαγε τις «ιστορίες» που εξαφανίζονται εντός 24 ωρών, ένα στοιχείο που έχει αντιγραφεί από πολλές άλλες εφαρμογές.
«Δεν έχουμε ‘likes’ ή σχόλια, απλά μοιράζεστε τις απόψεις σας», τόνισε. «Αυτό φαίνεται να δουλεύει. Περισσότερα από 850 εκατομμύρια άτομα χρησιμοποιούν το Snapchat κάθε μήνα και ο αριθμός συνεχώς αυξάνεται».
Παρόλο που η εφαρμογή έχει γίνει το κύριο μέσο επικοινωνίας για πολλούς εφήβους, η Snap δεν έχει καταφέρει ακόμα να γίνει ιδιαίτερα κερδοφόρα και αναγκάζεται να μένει σε δεύτερο πλάνο μπροστά στους γίγαντες όπως η Meta και η Google.
Αυτή η θέση μπορεί να έχει και κάποια πλεονεκτήματα: Το Snapchat μπορεί να προβάλλει μια θετική εικόνα στους γονείς και τις αρχές που ανησυχούν για τις αρνητικές επιπτώσεις των κοινωνικών δικτύων στους νέους.
«Εξάλλου, παρατηρήσαμε ότι ο χρόνος που οι νέοι περνούν στο TikTok, το Instagram και το YouTube έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική τους υγεία. Αντίθετα, ο χρόνος που περνούν στο Snapchat έχει θετικό αντίκτυπο στις φιλικές τους σχέσεις και γενικά στην ευημερία τους, χωρίς σοβαρές συνέπειες στην αυτοεκτίμησή τους», ανέφεραν πρόσφατα ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ, επικαλούμενοι την αναφορά που παρουσίασε ο Σπίγκελ.
Η Αντριάνα Βεκιόλι, ειδική στα διαδικτυακά μέσα, επιβεβαίωσε ότι το Snapchat είναι «η λιγότερο επιβλαβής εφαρμογή». Σχολίασε τη πίεση που νιώθουν κυρίως οι νέες γυναίκες να εμφανίζονται όμορφες, υπογραμμίζοντας ότι στο Snapchat οι σέλφι «εξαφανίζονται», παρέχοντας έτσι περισσότερη ελευθερία.
Από την άλλη πλευρά, ο Μάθιου Μπέργκμαν, που έχει ιδρύσει μια οργάνωση υπεράσπισης των θυμάτων των κοινωνικών δικτύων, τονίζει ότι η απουσία αποθήκευσης μηνυμάτων στο Snapchat διευκολύνει εγκληματικές δραστηριότητες όπως η διάθεση φωτογραφιών παιδικής πορνογραφίας ή η πώληση ναρκωτικών.
«Φανταστείτε ότι έχετε έναν χώρο παιχνιδιών και είναι γνωστό ότι γίνεται διακίνηση ναρκωτικών από εκεί. Πρέπει να αναλάβετε την ευθύνη. Δεν μπορείτε να αγνοείτε τις επικίνδυνες δραστηριότητες που ενθαρρύνονται στην πλατφόρμα σας», επεσήμανε ο δικηγόρος.
Η οργάνωσή του εκπροσωπεί 180 γονείς των οποίων τα παιδιά έχουν χάσει τη ζωή τους από δηλητηρίαση λόγω φαιντανύλης μετά από αγορά αλλοιωμένων φαρμάκων μέσω του Snapchat.
Επιπλέον, ο Μπέργκμαν υποστηρίζει ότι αυτή η εφαρμογή δεν διαφέρει από τις υπόλοιπες. «Όλες αυτές οι πλατφόρμες μοιράζονται το ίδιο οικονομικό μοντέλο, που επικεντρώνεται στη μέγιστη προσέλκυση της προσοχής των χρηστών, εις βάρος της ασφάλειάς τους».
«Όλες ακολουθούν παρόμοιες τακτικές για να κάνουν τους χρήστες να εξαρτηθούν σε αυτές», κατήγγειλε.
«Τελικά, το Snap, όπως και η Meta, είναι μια επιχείρηση», σημείωσε η Τζάσμιν Ένμπεργκ, αναλύτρια στο Emarketer. «Πρέπει να βρει τη χρυσή τομή μεταξύ της προστασίας των χρηστών και της αύξησης των κερδών».
Κατά τη διάρκεια του ετήσιου συνεδρίου της Snap, παρουσιάστηκαν νέες δυνατότητες σχεδιασμένες για να προσελκύσουν τους δημιουργούς διαδικτυακού περιεχομένου, ενώ παράλληλα έγινε προσπάθεια να καθησυχαστούν οι γονείς: Ο Ίβαν Σπίγκελ άρχισε την ομιλία του με την ανακοίνωση ενός προγράμματος για την ενημέρωση των γονιών σχετικά με τους κινδύνους του ψηφιακού κόσμου.
«Γνωρίζουμε ότι έχουμε μεγάλη ευθύνη προς την κοινότητα», τόνισε, «και είμαστε αποφασισμένοι να έχουμε θετικό αντίκτυπο».
