Πέρα από τα φανταχτερά εγκαίνια και τις επίσημες δηλώσεις, η ιστορία της ΔΕΘ κρύβει στοργικά μικρές, απρόσμενες ιστορίες που ζωντανεύουν την κάθε εποχή της, δίνοντάς της έναν μοναδικό, ανθρώπινο χαρακτήρα.
«Αξιοσημείωτα της ΔΕΘ»: Λάμψη, Αστροναύτες και Ανατροπές
Η σειρά «Αξιοσημείωτα της ΔΕΘ» μας προσκαλεί σε ένα συναρπαστικό ταξίδι στον χρόνο, εξερευνώντας τις λιγότερο γνωστές αλλά εξίσου ενδιαφέρουσες πτυχές της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για μια περιήγηση στις σελίδες που σπάνια βλέπουν το φως της δημοσιότητας, εκεί όπου η αφήγηση ξεφεύγει από τους επίσημους τόνους και παίρνει το ρυθμό της καθημερινότητας, της έκπληξης και της ανατροπής, φωτίζοντας με τον δικό της τρόπο τη μακρά πορεία της Έκθεσης.
26η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης (3-24 Σεπτεμβρίου 1961): Αλλαγές και Ρολόγια Αστροναυτών
- Η 26η διοργάνωση σηματοδότησε μια δραστική αλλαγή στη φυσιογνωμία της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, καθώς εκείνη την περίοδο κατασκευαζόταν το εμβληματικό Παλέ ντε Σπόρ.
- Η ψυχαγωγία έδινε το παρόν με σπουδαία ονόματα: στον εξοχικό χώρο «ΑΣΤΕΡΙΑ», ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης μάγευε το κοινό, ενώ στο «ΠΑΛΛΑΣ» οι Τώνης Μαρούδας και Ζωζώ Σαπουντζάκη πρόσφεραν μοναδικές στιγμές διασκέδασης.
- Στο Σοβιετικό περίπτερο, ένα ιδιαίτερο αντικείμενο τράβηξε την προσοχή: πωλούνταν αντίγραφα ρολογιών, πανομοιότυπα με αυτά που φορούσε ο θρυλικός αστροναύτης Γιούρι Γκαγκάριν κατά την ιστορική του πτήση.
- Ο διάσημος παραγωγός Φιλοποίμην Φίνος της «Φίνος Φιλμ» προέβη σε μια απρόσμενη κίνηση, αποσύροντας την ταινία του «Ο Κατήφορος» από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου, καθώς η προβολή της είχε προγραμματιστεί για Πέμπτη, αντί για Σάββατο ή Κυριακή, όπως ο ίδιος επιθυμούσε.
27η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης (2-23 Σεπτεμβρίου 1962): Διπλωματικά Επεισόδια και Συγχαρητήριες Επιστολές
- Η 27η ΔΕΘ είχε την τιμή να φιλοξενήσει τον Αμερικανό Αντιπρόεδρο, κ. Lyndon B. Johnson, ο οποίος συνοδευόταν από τη σύζυγό του και την κόρη του. Κατά τα εγκαίνια του αμερικανικού περιπτέρου, ο Αντιπρόεδρος άναψε, με το πάτημα ενός κουμπιού, την συμβολική «φλόγα της ελευθερίας» στην κορυφή ενός πυργίσκου ύψους 13 μέτρων.
- Ωστόσο, η επίσκεψη δεν κύλησε χωρίς εντάσεις. Ο Διευθυντής του περιπτέρου της Τσεχοσλοβακίας, κ. Χοράκεν, υπέβαλε διάβημα διαμαρτυρίας στη Διοίκηση της ΔΕΘ σχετικά με το πολιτικό περιεχόμενο του λόγου του Αντιπροέδρου των ΗΠΑ, κ. Τζόνσον.
- Παρά τη διαμαρτυρία, ο Αντιπρόεδρος Τζόνσον, επιστρέφοντας στις ΗΠΑ, έστειλε μια εγκάρδια ευχαριστήρια επιστολή στον Γενικό Διευθυντή της ΔΕΘ, κ. Σαμαρά. Στην επιστολή του ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι η έκθεση αποτελεί «μεγαλοπρεπές παράδειγμα των δημιουργικών δυνατοτήτων και της φαντασίας του ανθρώπου» και ένα «σπουδαίον εγχείρημα, δια το οποίον η πόλις της Θεσσαλονίκης και ο λαός ολοκλήρου της Ελλάδος δύναται δικαίως να υπερηφανεύονται».
- Στο Καυταντζόγλειο στάδιο, η ΔΕΘ διοργάνωσε μια λαϊκή εορταστική εκδήλωση για τους γάμους του Βασιλέως και της πριγκίπισσας Άννας – Μαρίας.
- Στα θρυλικά πλέον «ΑΣΤΕΡΙΑ», η Πόλυ Πάνου ερμήνευε τα τραγούδια της, προσφέροντας ανεπανάληπτες βραδιές κατά την περίοδο της ΔΕΘ.
30η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης (5-26 Σεπτεμβρίου 1965): Η Γέννηση του Ράλι και η Συνάντηση Αστροναυτών
- Από τη νότια πύλη της ΔΕΘ ξεκίνησε το πρώτο αυτοκίνητο αγώνα, σηματοδοτώντας τη γέννηση του θρυλικού ράλι ΔΕΘ. Διοργανωτής ήταν η ΕΛΠΑ και νικητής στέφθηκε ο Σταύρος Γεωργιάδης με ένα εμβληματικό MINI Cooper S.
- Στις 20 Σεπτεμβρίου, η 30η ΔΕΘ υποδέχθηκε τους Αμερικανούς αστροναύτες Gordon Cooper και Charles Conrad, οι οποίοι είχαν ταξιδέψει στο Διάστημα με το διαστημόπλοιο «Gemini». Σε ειδική τελετή, τιμήθηκαν από τον Δήμαρχο της πόλης, κ. Τσίρο. Ο πρόξενος των ΗΠΑ, κ. Χάμιλτον, παρουσίασε τους αστροναύτες σε εξέδρα έξω από το αμερικανικό περίπτερο, όπου και δώρισαν ένα ομοίωμα του Gemini στον Αντιπρόεδρο της ΔΕΘ, Ε. Καρδασιάδη. Ο σμήναρχος Cooper δήλωσε με υπερηφάνεια πως «είμεθα υπερήφανοι γιατί η λέξις αστροναύτης είναι ελληνική».
- Την ίδια ημέρα, το πρωί της 20ης Σεπτεμβρίου, οι Σοβιετικοί αστροναύτες Pavel Belyayev και Alexei Leonov, συνοδευόμενοι από τον γραμματέα της σοβιετικής αντιπροσωπείας στο Αστροναυτικό Συνέδριο των Αθηνών, Ig. Milovidov, επισκέφθηκαν τη ΔΕΘ. Τους υποδέχθηκε ο Πρόεδρος της ΔΕΘ, Ι. Βελλίδης, στην αίθουσα του Διοικητικού Συμβουλίου. Ο σμήναρχος Belyayev δήλωσε ότι «η ελληνική μυθολογία μας εχρησίμευσεν ως πηγή θάρρους και δυνάμεως για την διαπλανητικήν πτήσιν μας». Στη συνέχεια, επισκέφθηκαν το περίπτερο του καπνού και τα περίπτερα της Πολωνίας και της Ουγγαρίας.
- Το απόγευμα της 8ης Σεπτεμβρίου, ξέσπασε φωτιά στο περίπτερο 8, ευτυχώς σε ώρα που η έκθεση ήταν κλειστή. Από την πυρκαγιά, ζημιές υπέστησαν τα περίπτερα των εταιριών «Σαλιάρη – Τελεφούνκεν», «Αφοί Λαμπρόπουλοι» και «Ράδιο Αθήναι». Παρότι το περίπτερο έκλεισε για λίγο, επανήλθε σε πλήρη λειτουργία μετά από δύο ημέρες. Σύμφωνα με ανακοίνωση της Πυροσβεστικής, η φωτιά προκλήθηκε από βραχυκύκλωμα λόγω «πλημμελούς κατασκευής της εσωτερικής εγκατάστασης».
- Η νυχτερινή διασκέδαση της εποχής ήταν πλούσια. Στο εξοχικό κέντρο «ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ», η Νάντια Κωνσταντοπούλου, ο Τάκης Μωράκης και οι Έρρικα και Μαργαρίτα Μπρόγιερ ψυχαγωγούσαν το κοινό, ενώ στην «ΚΑΛΑΜΙΤΣΑ» τραγουδούσε ο Μιχάλης Μενιδιάτης. Στο «ΚΑΛΑΜΑΚΙ», ο θρυλικός Βασίλης Τσιτσάνης με τη Ρίτα Σακελλαρίου πρόσφεραν αξέχαστες στιγμές, και στα «ΑΣΤΕΡΙΑ», ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης συνέχιζε να ενθουσιάζει.
- Ο μεγάλος μας ποιητής, Γιάννης Ρίτσος, είχε γράψει τους στίχους του τραγουδιού «Φτωχόπαιδο», το οποίο, με τη μουσική του Σπήλιου Μεντή και την ερμηνεία της Γιοβάννας, κατέκτησε το Β’ βραβείο στο Φεστιβάλ Τραγουδιού.
Το κείμενο βασίζεται στο ιστορικό λεύκωμα της ΔΕΘ – HELEXPO Α.Ε. «Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης» (3η έκδοση, 2018) του Δρ. Κυριάκου Α. Ποζρικίδη, από όπου προέρχονται τα στοιχεία και οι πληροφορίες.
