Στους λόφους που αγναντεύουν το Παλέρμο της Σικελίας, βρίσκεται ο λιγότερο γνωστός αλλά εξαιρετικά σημαντικός Καθεδρικός Ναός της Μονρεάλε. Χτισμένος τον 12ο αιώνα υπό την Νορμανδική κυριαρχία, φιλοξενεί την μεγαλύτερη συλλογή βυζαντινών μωσαϊκών στην Ιταλία, παντού ότι είναι μόλις δεύτερη στον κόσμο μετά την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης.
Μετά από μια εκτενή και προσεγμένη αποκατάσταση, αυτός ο ιστορικός μνημειακός χώρος της UNESCO έχει επανέλθει στην παλιά του δόξα.
Τα μωσαϊκά της Μονρεάλε καλύπτουν συνολική επιφάνεια 6.400 τετραγωνικών μέτρων και περιλαμβάνουν περίπου 2,2 κιλά καθαρού χρυσού. Σχεδιάστηκαν για να προκαλούν δέος και να γοητεύουν τους επισκέπτες, ακολουθώντας τις παραδόσεις της βυζαντινής τέχνης της Κωνσταντινούπολης. Βαδίζοντας στον κεντρικό ναό, οι θαυμαστές ανακαλύπτουν την αληθινή ομορφιά αυτού του αρχιτεκτονικού κοσμήματος.
Η πρόσφατη αποκατάσταση, που εκτελέστηκε από ειδικούς του Υπουργείου Πολιτισμού της Ιταλίας, ολοκληρώθηκε με σκληρή προσπάθεια εντός ενός χρόνου. Ο καθεδρικός ναός μετατράπηκε σε εργοτάξιο με σκαλωσιές που κάλυπταν το ιερό και τα εγκάρσια κλίτη. Οι εργασίες περιλάμβαναν τη αφαίρεση σκόνης που είχε συσσωρευτεί επί δεκαετίες, την αποκατάσταση πλακιδίων που είχαν χάσει το χρώμα και την χρυσή επικάλυψη, καθώς και τη σταθεροποίηση τμημάτων όπου τα μωσαϊκά αποκολλούνταν.
Ο πατέρας Νικόλα Γκάλιο, ο οποίος ιερείς στην εκκλησία εδώ και 17 χρόνια, παρακολούθησε την αποκατάσταση με πολύ ενδιαφέρον, περιγράφοντας την εμπειρία του ως την αγωνία ενός πατέρα για το παιδί του. Σύμφωνα με τον ίδιο, «Η ομάδα εργάστηκε με απόλυτο σεβασμό και προσοχή», όπως δήλωσε σε συνέντευξή του στο BBC. Αντιμετώπισαν απρόβλεπτες καταστάσεις, όπως την αποκατάσταση ενός στρώματος βερνικιού στην οροφή που είχε κιτρινίσει με το χρόνο, κι έπρεπε να το αφαιρέσουν προσεκτικά, σαν να ξεφλούδιζαν μια λεπτή μεμβράνη.
Μέρος της αποκατάστασης περιλάμβανε και την αναβάθμιση του φωτισμού, αφού το παλιό σύστημα ήταν αναποτελεσματικό και ενεργοβόρο. Ο Ματέο Κουντάρι, υπεύθυνος της εταιρείας Zumtobel για τον νέο φωτισμό, επισήμανε ότι στόχος ήταν να αναδειχθούν τα μωσαϊκά με ενεργειακά αποδοτικό τρόπο, διατηρώντας ωστόσο την αναστρεψιμότητα του συστήματος για μελλοντικές επεμβάσεις.
Το πρώτο στάδιο των εργασιών ανήλθε σε 1,1 εκατομμύρια ευρώ, ενώ έχει ήδη προγραμματιστεί και ένα δεύτερο στάδιο που θα εστιάσει στον κεντρικό ναό.
Όταν τελικά αφαιρέθηκαν οι σκαλωσιές, ο πατέρας Γκάλιο βίωσε μια συγκινητική στιγμή. «Όταν το βλέπεις, νιώθεις πραγματικά δέος. Δεν υπάρχει τίποτα άλλο να σκεφτείς. Είναι απόλυτη ομορφιά», δήλωσε. Τόνισε επίσης τη σημασία της διατήρησης αυτού του πολιτισμικού θησαυρού, λέγοντας: «Αυτή η κοινωνία χρειάζεται την ομορφιά, γιατί μας θυμίζει το καλό στην ανθρωπότητα και τι σημαίνει να είμαστε άνθρωποι».
