Οι τοπικές κοινότητες της Ελλάδας αντιμετωπίζουν σημαντικές δημογραφικές προκλήσεις, και η τοπική αυτοδιοίκηση έχει κεντρικό ρόλο στην αντιμετώπισή τους.
Η συμβολή των Ο.Τ.Α. στην τοπική ανάπτυξη και το δημογραφικό
Στο πλαίσιο της Attica Green Expo 2025, πραγματοποιήθηκε ένα ζωτικό πάνελ συζήτησης με θέμα τη δημογραφική κρίση και τον ρόλο των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) στην ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών. Η δημοσιογράφος Μαριάννα Μαρμαρά συντόνισε τη συζήτηση που ανέδειξε την ανάγκη για συντονισμένες δράσεις και μακροπρόθεσμα σχέδια αντιμετώπισης των δημογραφικών προκλήσεων.
Εθνικό Σχέδιο Δράσης και κυβερνητικές πρωτοβουλίες για το δημογραφικό
Η υφυπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Έλενα Ράπτη, με βιντεοσκοπημένο μήνυμα, τόνισε ότι το δημογραφικό πρόβλημα αποτελεί προτεραιότητα της κυβέρνησης. Το εθνικό σχέδιο δράσης διαθέτει προϋπολογισμό 20 δισεκατομμυρίων ευρώ για περισσότερες από 100 δράσεις που θα υλοποιηθούν σε 10 χρόνια. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη λειτουργία Εθνικού Παρατηρητηρίου Δημογραφικού για τη συλλογή και ανάλυση δεδομένων, υποστηρίζοντας τις 13 περιφέρειες της χώρας.
Μεταξύ των στόχων είναι:
Πρακτικά μέτρα για την ενίσχυση της οικογένειας και της γονιμότητας
Στο πλαίσιο των συγκεκριμένων μέτρων περιλαμβάνονται:
Ο ρόλος των ΟΤΑ και τοπικές πρωτοβουλίες
Η γενική γραμματέας Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Κατερίνα Πατσογιάννη, που εκπροσώπησε το υπουργείο δια ζώσης, τόνισε ότι η υλοποίηση του εθνικού σχεδίου στηρίζεται καθοριστικά στους ΟΤΑ. Επισήμανε ότι το δημογραφικό είναι έντονα τοπικό ζήτημα και ότι η αντιμετώπισή του απαιτεί τοπικές, εξειδικευμένες δράσεις, ειδικά για τη νησιωτική Ελλάδα σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Νησιωτικής Πολιτικής.
Παράλληλα αναφέρθηκε στην ανάγκη ενίσχυσης της γηριατρικής και της υποστήριξης της γήρανσης του πληθυσμού.
Παραδείγματα από τοπικές κοινωνίες
Ο δήμαρχος Μάνδρας – Ειδυλλίας, Αρμόδιος Δρίκος, περιέγραψε την κατάσταση δημογραφικού «δύο ταχυτήτων» στην περιοχή του, με πληθυσμιακή αύξηση στην πόλη της Μάνδρας και μείωση στα γύρω χωριά λόγω υψηλού κόστους ζωής και υποδομών. Παρουσίασε πρωτοβουλίες όπως:
Η αντιδήμαρχος Φιλοθέης – Ψυχικού, Μαρία Τρέζου, τόνισε την ανάγκη ολοκληρωμένης κοινωνικής στρατηγικής που περιλαμβάνει την ενίσχυση σχολικών υποδομών, διαγενεακή συνοχή, εθελοντισμό και τη στήριξη των γονέων, ώστε οι δήμοι να γίνουν ελκυστικοί για νέους, συνδυάζοντας την ποιότητα ζωής με δημόσιο χώρο, ασφάλεια και πολιτισμό.
Συμπέρασμα: Απαραίτητη μια ολιστική πολιτική για το δημογραφικό
Η συζήτηση υπογράμμισε ότι το δημογραφικό πρόβλημα αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τη βιωσιμότητα της χώρας και των τοπικών κοινωνιών. Προκύπτει η ανάγκη για:
Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης απαιτούν ενισχυμένους πόρους και συνεργασία με την κεντρική διοίκηση για τη δημιουργία βιώσιμων πολιτικών που θα προάγουν τη δημιουργία οικογένειας και την ανάπτυξη στην περιφέρεια.
