Ελλάδα και Τουρκία επανέρχονται στο επίκεντρο του διεθνούς διαλόγου, με τη συνάντηση κορυφής στη Νέα Υόρκη να αναμένεται να ορίσει το μέλλον των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Η κρίσιμη συνάντηση στην 80ή Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ
Η συνάντηση μεταξύ του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη αποτελεί ευκαιρία για αποκλιμάκωση των εντάσεων και επαναπροσέγγιση ανάμεσα στις δύο χώρες. Η ατζέντα, ωστόσο, περιλαμβάνει ευαίσθητα ζητήματα με έντονη γεωπολιτική σημασία.
Διαφορές στο Παλαιστινιακό και η επιρροή του Ισραήλ
Το Παλαιστινιακό ζήτημα αποτελεί ένα από τα σημεία διαφωνίας, ενισχύοντας την πολυπλοκότητα της συνάντησης. Ενώ η Τουρκία έχει ήδη αναγνωρίσει το κράτος της Παλαιστίνης και το υποστηρίζει ενεργά, η Ελλάδα επιμένει σε μια πιο συγκρατημένη στάση, διατηρώντας στενούς δεσμούς με το Ισραήλ και αποφεύγοντας την επίσημη αναγνώριση προς το παρόν. Αυτή η διαφοροποίηση μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το κλίμα διαλόγου.
Κύρια αιτήματα της Ελλάδας: Casus belli και γκρίζες ζώνες
Η Αθήνα προετοιμάζεται να θέσει επί τάπητος δύο κρίσιμα ζητήματα:
- Την αποκήρυξη του casus belli από την τουρκική πλευρά σχετικά με την απειλή πολέμου για επέκταση των χωρικών υδάτων.
- Την απόρριψη της θεωρίας των «γκρίζων ζωνών» που προβάλλει η Τουρκία για το Αιγαίο.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνδέει αυτά τα αιτήματα με την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας και τη χρηματοδοτική στήριξη μέσω προγραμμάτων όπως το SAFE. Η τουρκική αντίδραση παραμένει επιφυλακτική, χαρακτηρίζοντας τις απαιτήσεις της Αθήνας υπερβολικές.
Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός και ενεργειακά πάρκα
Η Ελλάδα παρουσίασε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τη δημιουργία θαλάσσιων πάρκων στο Ιόνιο και το Αιγαίο για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας. Αντίστοιχα, η Τουρκία αντέδρασε άμεσα με δικό της πρόγραμμα θαλάσσιων πάρκων έως τα διεθνή ύδατα μεταξύ Λήμνου και Σαμοθράκης, προκαλώντας νέες εντάσεις που σχετίζονται με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και των θαλασσίων ζωνών.
Ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου και οι τουρκικές αντιδράσεις
Η επανεκκίνηση του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου αναμένεται να εγείρει περαιτέρω αντιδράσεις από την Τουρκία, η οποία βλέπει αυτή την ενεργειακή συνεργασία ως ενίσχυση της στρατηγικής συμμαχίας της Αθήνας και της Λευκωσίας χωρίς τη δική της συμμετοχή.
Αλλαγές στην τουρκική στρατιωτική ηγεσία
Στο εσωτερικό της Τουρκίας, ο Τούρκος πρόεδρος ανακοίνωσε σημαντικές μετακινήσεις στην κορυφή των Ενόπλων Δυνάμεων, αντικαθιστώντας τον αρχηγό Γενικού Επιτελείου και ανανεώνοντας τη στρατιωτική ηγεσία. Η κίνηση αυτή ερμηνεύεται ως προσπάθεια ενίσχυσης της επιρροής της Άγκυρας σε στρατιωτικό και γεωπολιτικό επίπεδο.
Η επόμενη συγκέντρωση στη Νέα Υόρκη αποτελεί κομβικό σημείο για την εξέλιξη της ελληνοτουρκικής δυναμικής, με το διεθνές ενδιαφέρον να παραμένει έντονο και τις προοπτικές να καθορίζονται από τις πολιτικές και διπλωματικές ισορροπίες που θα διαμορφωθούν.
