Με την είσοδο στο νέο έτος, τα προβλήματα και οι προτιμήσεις που καλούνται να διαχειριστούν τα κόμματα του προοδευτικού χώρου είναι σαφώς εντοπισμένα. Ιδιαίτερα, η συζήτηση γύρω από την κατεύθυνση στράτευσης: Κέντρο ή Αριστερά συχνά προκαλεί προβληματισμό στα κομματικά γραφεία, από το ΠΑΣΟΚ έως τον ΣΥΡΙΖΑ και την Νέα Αριστερά.
Στην ουσία, κάθε επιλογή συνδέεται με πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Είναι οι απαντήσεις των πολιτικών αρχηγών επαρκείς για ζητήματα όπως η κυβερνησιμότητα και οι συμμαχίες; Ποιες κοινές και ποια ξεχωριστά στοιχεία εμφανίζονται στα προγράμματά τους; Ποιες θέσεις θα καταλάβουν τελικά σε ότι αφορά το ανώτατο πολιτικό αξίωμα της χώρας; Οι στρατηγικές και οι τακτικισμοί επιλέγονται, κάνοντάς τους να «θολώνουν» το πολιτικό μήνυμα και την εικόνα που προβάλλουν.
Πριν από λίγο καιρό, ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είχε πει ότι για να προσεγγίσεις το κέντρο, πρέπει να ακολουθήσεις μια πιο αριστερή πορεία. Όμως, όπως αποδείχθηκε στις εκλογές του 2023, απέτυχε να προσελκύσει τόσο το κέντρο όσο και τους αριστερούς ψηφοφόρους.
Το ΠΑΣΟΚ και η στρατηγική του
Το ΠΑΣΟΚ, όντας η αξιωματική αντιπολίτευση, προσλαμβάνει τη θεσμική σοβαρότητα, στρέφει τη ματιά του προς τη δεξιά πλευρά, με σκοπό να «αποδυναμώσει» την κεντρώα εικόνα του Κυριάκου Μητσοτάκη. Επίσης, προβάλλει την ιδέα της αμφίπλευρης διεύρυνσης, καταθέτοντας προτάσεις που προσεγγίζουν και την αριστερά. Είναι αυτή μια νέα στρατηγική; Σίγουρα όχι. Παρόλο που το κόμμα του Νίκου Ανδρουλάκη δείχνει μια μικρή άνοδο στις δημοσκοπήσεις, η ανάπτυξή του δεν είναι ραγδαία.
Πέρα από αυτό, σύμφωνα με αναλυτές και δημοσκόπους, η επιρροή της αριστεράς κατά την διάρκεια της οικονομικής κρίσης λειτουργεί σαν εμπόδιο στην ανάπτυξη του ΠΑΣΟΚ. Οι κοινωνικές αντιδράσεις εκφράζονται στο πολιτικό τοπίο μέσω του κατακερματισμού, οδηγώντας σε αποχή ή σε μικρά πολιτικά κόμματα, είτε σε ακροδεξιές επιλογές.
Φυσικά, το ΠΑΣΟΚ υπό την ηγεσία του Νίκου Ανδρουλάκη δεν είναι τυχαίο, αλλά έχει μια συγκεκριμένη κατεύθυνση και ιστορία. Οι πολίτες το παρακολουθούν, αλλά χρειάζεται να προχωρήσει σε σημαντικά βήματα για να επανεισέλθει στην εμπιστοσύνη τους. Το πιο καθοριστικό είναι ότι πρέπει να ξεκαθαρίσει τις θέσεις του σε σχέση με τη ΝΔ και να διευκρινίσει τη σχέση του με άλλα κόμματα της προοδευτικής παράταξης. Είναι προφανές ότι οι επόμενες εκλογές δεν θα ευνοήσουν μια αυτοδύναμη κυβέρνηση με την παρούσα κατάσταση.
Ο ΣΥΡΙΖΑ και η “επιστροφή στην πολιτική”
Στον ΣΥΡΙΖΑ, η ομιλία αφορά μια επιστροφή στην πολιτική σκηνή, μετά από παρατεταμένες εσωκομματικές εντάσεις, δημόσιες διαμάχες και απομάκρυνση από τις πολιτικές πρακτικές που χαρακτήριζαν τον αριστερό κόσμο.
Μπορεί ο Σωκράτης Φάμελλος να αλλάξει τα δεδομένα; Το λαϊκό ρητό «ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη» αναδεικνύει τη δυσκολία. Ιδιαίτερα όταν η Κουμουνδούρου υπήρξε θύμα κατάρρευσης, με το κόμμα να αναδείχτηκε ηττημένο στις εκλογές του 2023. Παρόλο που οι αναφορές στο παρελθόν είναι ελκυστικές, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει υποφέρει από στρατηγικές ήττες, διχασμούς και μονοψήφια ποσοστά.
Αυτή τη στιγμή, πολλοί μέσα στο κόμμα πιστεύουν ότι είναι κρίσιμη η στροφή προς τα αριστερά για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των ψηφοφόρων. Από την άλλη πλευρά, η Κουμουνδούρου έχει δηλώσει ότι επιδιώκει να καλύψει πολιτικές ευθύνες «από την αριστερά μέχρι το προοδευτικό κέντρο», μπαίνοντας σε μια συζήτηση με ενοποιητικά στοιχεία που θυμίζουν την ιδέα της «αμφίπλευρης διεύρυνσης» του ΠΑΣΟΚ.
Η πορεία της Νέας Αριστεράς
Η κατάσταση για τη Νέα Αριστερά είναι πιο περίπλοκη. Ως ένα κόμμα που περιλαμβάνει πρώην υπουργούς του Τσίπρα, ωστόσο, η πολιτική του ρητορική και οι πρακτικές του είναι πιο αριστερές από του ΣΥΡΙΖΑ, όπως φαίνεται από πρόσφατες θέσεις γύρω από τις αμυντικές δαπάνες και ζητήματα δικαιωμάτων.
Επιπλέον, υπάρχει διαφωνία στρατηγικής ανάμεσα στις δύο πλευρές για το πώς να αντιληφθούν το προοδευτικό κέντρο και το μεταναστευτικό ζήτημα. Πολλοί εντός της Νέας Αριστεράς πιστεύουν ότι ο χαρακτήρας του κόμματος θα πρέπει να αναζητήσει συμμάχους κυρίως αριστερά και όχι δεξιά. Οι δημοσκοπήσεις υποδεικνύουν ότι αν το κόμμα δεν αλλάξει την πορεία του, ενδέχεται να αντιμετωπίσει σοβαρές προκλήσεις.