Η Σάμος και τα γειτονικά της νησιά εξελίσσονται σε πυρήνες βιώσιμης τοπικής ανάπτυξης, βασισμένης σε στοχευμένες παρεμβάσεις και σύγχρονες υποδομές.
Εθνική Στρατηγική Τοπικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης στην Περιφερειακή Ενότητα Σάμου
Το κυβερνητικό κλιμάκιο υπό τον υφυπουργό στον πρωθυπουργό Θανάση Κοντογεώργη ενισχύει τις δράσεις για την Εθνική Στρατηγική Τοπικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης, εστιάζοντας στην Περιφερειακή Ενότητα Σάμου, που περιλαμβάνει τη Σάμο, την Ικαρία και τους Φούρνους. Η περιοχή διαθέτει σημαντικά αναπτυξιακά πλεονεκτήματα στον αγροτικό τομέα, τον τουρισμό και την ενέργεια, παρά τις προκλήσεις όπως η δημογραφική γήρανση και οι υποδομές.
Κύρια οικονομικά στοιχεία και αναπτυξιακές προοπτικές
Η τοπική οικονομία σημειώνει αύξηση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ από το 2020, ενώ παρουσιάζεται σταθερή άνοδος της παραγωγικότητας εργασίας. Η ανεργία παραμένει κάτω από τον εθνικό μέσο όρο, με τη μισθωτή απασχόληση να πλησιάζει τα επίπεδα του 2018. Κύριες προτεραιότητες είναι:
Κυβερνητικές πρωτοβουλίες και χρηματοδοτικά εργαλεία
Με τη συνεργασία κυβέρνησης, Περιφέρειας και τοπικών φορέων η Σάμος προωθεί ολοκληρωμένο αναπτυξιακό σχέδιο. Σημαντική πηγή χρηματοδότησης αποτελεί το Ταμείο Απανθρακοποίησης Νήσων, που υποστηρίζει έργα ηλεκτρικής διασύνδεσης και εγκατάστασης φωτοβολταϊκών, στοχεύοντας στην ενεργειακή αυτονομία των νησιών.
Υποδομές και έργα συνδεσιμότητας
Με προϋπολογισμό 1,038 δισ. ευρώ, το Τοπικό Σχέδιο Ανάπτυξης Σάμου περιλαμβάνει:
Ενέργεια και απανθρακοποίηση
Το Ταμείο Απανθρακοποίησης Νήσων κινητοποιεί 1,775 δισ. ευρώ για την ενεργειακή μετάβαση στη Σάμο και τα νησιά του Βορείου Αιγαίου. Το κεντρικό έργο αφορά τη διασύνδεση με το εθνικό ηλεκτρικό σύστημα μέσω του ΚΥΤ Νέας Σάντας, απανθρακοποιώντας οχτώ αυτόνομα ηλεκτρικά δίκτυα, συμπεριλαμβανομένου και του δικτύου Σάμου-Φούρνων-Θύμαινας.
Αγροτική Ανάπτυξη και Υποδομές Νησιών
Περίπου 21 εκατ. ευρώ έχουν διατεθεί σε 4.309 δικαιούχους μέσω του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, με στοχευμένη στήριξη σε τομείς όπως η μελισσοκομία, τα αμπέλια οίνου και επιτραπέζια, καθώς και η καλλιέργεια αμυγδάλων και αχλαδιών. Μεταξύ των σημαντικών έργων είναι:
Κοινωνική συνοχή και αντιμετώπιση μεταναστευτικής κρίσης
Μέσα από το πρόγραμμα HELIOS+ ύψους 5,1 εκατ. ευρώ ενισχύεται η κοινωνική ένταξη των δικαιούχων διεθνούς και προσωρινής προστασίας. Παράλληλα, η παροχή υπηρεσιών παιδικής προστασίας ενισχύεται με νέα προγραμματική σύμβαση 2,6 εκατ. ευρώ στα κέντρα φιλοξενίας της Σάμου και άλλων νησιών του Βορείου Αιγαίου.
Εκπαίδευση, τουρισμός και υγεία: Πολυδιάστατη ανάπτυξη
Η δημιουργία φοιτητικής εστίας στο Καρλόβασι με προϋπολογισμό 600.000 ευρώ ενισχύει την ανώτατη εκπαίδευση της περιοχής. Στον τουρισμό, η περιφέρεια κατέγραψε το 2024 αύξηση 32,6% στις ταξιδιωτικές εισπράξεις και 40,1% στις αφίξεις. Αναπτύσσονται δράσεις εκπαίδευσης εργαζομένων και διαφοροποίησης προϊόντος μέσω Ταμείου Ανάκαμψης.
Η υγειονομική υποδομή αναβαθμίζεται με ανακαινίσεις νοσοκομείων στη Σάμο και Ικαρία, ενώ οικονομικά κίνητρα προσελκύουν ιατρικό προσωπικό στις νησιωτικές περιοχές.
Κοινωνική στέγαση και επιχειρηματικότητα
Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας υλοποιεί πρόγραμμα οικιστικής ανάπτυξης με 39 νέες κατοικίες σε Καρλόβασι και Βαθύ έως το 2026. Ταυτόχρονα, ενισχύεται η πρόσβαση των νησιωτικών επιχειρήσεων σε χρηματοδότηση μέσω της διεύρυνσης του Ταμείου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, προωθώντας πράσινη και βιώσιμη επιχειρηματικότητα.
Σημαντικές παρουσίες και τοπική συνεργασία
Στο κυβερνητικό κλιμάκιο παρόντες ήταν οι υπουργοί και γενικοί γραμματείς σημαντικών τομέων, καθώς και ο βουλευτής και οι δήμαρχοι της Σάμου. Η ολοκληρωμένη στρατηγική ανάπτυξης αναδεικνύει τη σημασία της τοπικής και κεντρικής συνεργασίας για ένα βιώσιμο μέλλον στο Βόρειο Αιγαίο.
