Σήμερα, οι 27 ηγέτες κρατών-μελών της Ε.Ε. συγκεντρώνονται στις Βρυξέλλες για μια άτυπη Σύνοδο Κορυφής, εστιάζοντας κυρίως στην ευρωπαϊκή άμυνα. Η συγκυρία είναι κρίσιμη, καθώς όλοι περιμένουν τις κατευθύνσεις της νέας αμερικανικής διοίκησης σε κομβικά ζητήματα. Επιπλέον, από την Αθήνα παρακολουθούν με προσοχή τις κινήσεις της Άγκυρας, η οποία επιμένει στο αναθεωρητικό της αφήγημα, ενώ ταυτόχρονα επιθυμεί να παραμείνει σε διάλογο.
Κατά τη διάρκεια της σημερινής Συνόδου, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να προτείνει δύο κομβικά σημεία για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας και την εξεύρεση χρηματοδότησης, που θα ξεφεύγει από τους εθνικούς προϋπολογισμούς. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πληροφορίες από την κυβέρνηση, ο κ. Μητσοτάκης θα προτείνει τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού χρηματοδοτικού εργαλείου ύψους 100 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο θα συνδράμει στη συλλογική ευρωπαϊκή ασφάλεια ανεξαρτήτως των εθνικών προϋπολογισμών. Αυτή η ιδέα θα μπορούσε να αντλήσει έμπνευση από υπάρχοντα μοντέλα χρηματοδότησης.
Η προτεινόμενη ρύθμιση θα προβλέπει την εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τους δημοσιονομικούς στόχους εκ των προτέρων, αντί εκ των υστέρων, κάτι που ισχύει στο τρέχον δημοσιονομικό πλαίσιο, όπου οι δαπάνες αυτές εξαιρούνται μόνο σε περίπτωση υπερβολικού ελλείμματος. Αυτή η νέα προσέγγιση θα παρέχει μεγαλύτερη δημοσιονομική ευχέρεια στις χώρες που επιθυμούν να επενδύσουν στην άμυνα, χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο τη δημοσιονομική τους αξιοπιστία.
Επιπλέον, πηγές αναφέρουν ότι τον περασμένο Μάιο, ο Πρωθυπουργός Μητσοτάκης είχε στείλει επιστολή στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε συνεργασία με τον Πολωνό Πρωθυπουργό Ντόναλντ Τουσκ, προτείνοντας κοινό πρόγραμμα ενίσχυσης της ευρωπαϊκής άμυνας μέσω ενός σχεδίου για αντιαεροπορική ασπίδα που θα χρηματοδοτείτο με κοινοτικούς πόρους. Ο κ. Μητσοτάκης είχε επίσης υπογράψει την πρωτοβουλία της Φινλανδίας, ενισχύοντας έτσι τη συνεργασία σε αυτόν τον τομέα.
Όπως αναφέρθηκε, η συζήτηση για την ευρωπαϊκή άμυνα διεξάγεται σε μια κρίσιμη φάση, καθώς η κύρια πρόκληση για την Ευρώπη είναι να διαμορφώσει μια ενιαία προσέγγιση και αποτελεσματικούς τρόπους συνεργασίας με τη νέα αμερικανική διοίκηση. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Ντόναλντ Τραμπ προτείνει την αύξηση των αμυντικών δαπανών των κρατών του ΝΑΤΟ στο 5% του ΑΕΠ, κάτι που δεν έχει επιτευχθεί μέχρι στιγμής από καμία χώρα, συμπεριλαμβανομένων και των Η.Π.Α. Μόνο 23 από τα 32 κράτη-μέλη της Συμμαχίας πληρούν τον στόχο του 2%, με την Ελλάδα να ξεπερνά τον στόχο αυτό φτάνοντας στο 3%.
Τέλος, κατά τη διάρκεια του γεύματος του άτυπου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σήμερα στις Βρυξέλλες θα συζητηθεί η συνεργασία Ε.Ε.-ΝΑΤΟ, με τη συμμετοχή του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε. Επίσης, ο Βρετανός Πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, θα παραστεί στο δείπνο των 27, με κύριο θέμα τις σχέσεις Ε.Ε.-Ηνωμένου Βασιλείου στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας.
Σχετικά με τα ελληνοτουρκικά
Ανεξάρτητα από τις διαφορές που υφίστανται, «προσπάθεια διατήρησης ανοιχτών δίαυλων επικοινωνίας» παραμένει στο επίκεντρο της διπλωματικής δραστηριότητας. Χθες, οι Υπουργοί Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν, συναντήθηκαν στη Ντόχα, ενώ είχε προηγηθεί τηλεφωνική επικοινωνία. Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι οι υπουργοί συζήτησαν θέματα σχετικά με το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας, καθώς και για τις περιφερειακές και διεθνείς εξελίξεις.
Οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι συμφώνησαν να συνεργαστούν για τη διατήρηση ενός εποικοδομητικού κλίματος μέσω ενός δομημένου διαλόγου, ο οποίος περιλαμβάνει τον Πολιτικό Διάλογο, τη Θετική Ατζέντα και τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, συζητήθηκε και το Κυπριακό, ενόψει της προγραμματισμένης διευρυμένης συνάντησης του Μαρτίου. Η ελληνική πλευρά έθεσε επίσης ζητήματα που αφορούν τις έρευνες για την ηλεκτρική διασύνδεση.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η Τουρκία παραμένει σε επικοινωνία, αλλά συνεχίζει τις προκλήσεις. Έχει στείλει πολεμικό πλοίο για να παρακολουθεί τις έρευνες του ιταλικού ερευνητικού σκάφους «Ievoli Relume» και του «NG Worker», που διεξάγονται στο πλαίσιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας και Κύπρου, εντός διεθνών υδάτων βόρεια της Κρήτης.
