Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποφάσισε ότι η Ελλάδα έχει ευθύνη για «συστηματικές» επαναπροωθήσεις (pushbacks) προσφύγων, με συνέπεια η χώρα να υποχρεωθεί να αποζημιώσει μια γυναίκα που απελάθηκε βίαια στην Τουρκία, παρά τις προσπάθειές της να ζητήσει ασυλία. Η αποζημίωση ανέρχεται σε 20.000 ευρώ, όπως αναφέρεται στην απόφαση του δικαστηρίου που εδρεύει στο Στρασβούργο.
Σύμφωνα με την απόφαση, υπήρξαν σαφείς ενδείξεις ότι, κατά τη διάρκεια των καταγγελλόμενων γεγονότων, υπήρχε μια συστηματική πρακτική επαναπροωθήσεων από τις ελληνικές αρχές στα ελληνικά-τουρκικά σύνορα στον Έβρο. Αυτή η απόφαση αποτελεί μια σημαντική εξέλιξη για την Ελλάδα, καθώς είναι η πρώτη φορά που καταδικάζεται δημόσια για τέτοιες πρακτικές που η κυβέρνηση έχει επανειλημμένα αρνηθεί.
Το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ), το οποίο ανέλαβε τη νομική εκπροσώπηση της γυναίκας, χαρακτήρισε την απόφαση ως «ορόσημο» για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Οι περιπέτειες της γυναίκας
Η γυναίκα, γνωστή με τα αρχικά ARE στα δικαστικά έγγραφα, προσέφυγε στο δικαστήριο το 2021, σχεδόν δύο χρόνια μετά την απέλασή της τον Μάιο του 2019. Προηγούμενη εκδίκαση της υπόθεσής της στην Ελλάδα είχε απορριφθεί από εισαγγελέα της Θράκης, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι η ελληνική αστυνομία δεν συμμετείχε σε τέτοιες ενέργειες.
Η απόφαση του δικαστηρίου στηρίχθηκε στα άρθρα 3 και 13 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, που απαγορεύουν τις βασανιστικές και απάνθρωπες μεταχειρίσεις. Το δικαστήριο διαπίστωσε ότι οι ελληνικές αρχές παραβίασαν αυτές τις ρυθμίσεις. Η γυναίκα είχε τη δυνατότητα να καταγράψει και να δημοσιεύσει ένα βίντεο που αποδεικνύει τη διαμονή της στην Ελλάδα, το οποίο οι δικαστές αξιολόγησαν ως σημαντικό στοιχείο.
Η απέλαση είχε σοβαρές συνέπειες, καθώς η γυναίκα συνελήφθη και φυλακίστηκε από τις τουρκικές αρχές με την κατηγορία της συμμετοχής σε «τρομοκρατική οργάνωση».
