Η Τουρκία επιστρέφει δυναμικά στο προσκήνιο με νέες διεκδικήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, χρησιμοποιώντας την προστασία του περιβάλλοντος ως πρόφαση για γεωπολιτικά παιχνίδια.
Νέες Διαμάχες για Θαλάσσια Πάρκα στην Ανατολική Μεσόγειο
Η Τουρκία ανακοίνωσε τον σχεδιασμό δύο νέων θαλάσσιων πάρκων σε περιοχές που βρίσκονται εκτός των τουρκικών χωρικών υδάτων, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις από την Ελλάδα. Η ενέργεια αυτή, η οποία πραγματοποιείται χωρίς καμία διεθνή συμφωνία ή οριοθέτηση, θεωρείται παράνομη και μονομερής και αντανακλά την επιδίωξη της Τουρκίας να αναδείξει τις αμφισβητούμενες διεκδικήσεις της στην περιοχή.
Περιβαλλοντικό Αλλαγή ή Γεωπολιτικός Λόγος;
Παρά το περιβαλλοντικό προφίλ που επιχειρεί να δώσει με τη δημιουργία των πάρκων, η κίνηση της Τουρκίας φαίνεται να είναι μια ανταγωνιστική απάντηση στην αντίστοιχη ελληνική πρωτοβουλία για εθνικά θαλάσσια πάρκα στο Ιόνιο και το Αιγαίο. Η ρητορική αυτή αποκρύπτει την πραγματική διάσταση της αποσταθεροποίησης, καθώς τα πάρκα εκτείνονται σε θαλάσσιες ζώνες που διεκδικούνται από τους γείτονες ως αποκλειστικές οικονομικές ζώνες (ΑΟΖ).
Θαλάσσιες Ζώνες και Υφαλοκρηπίδα στο Βόρειο Αιγαίο
Ειδικά στο Βόρειο Αιγαίο, η Τουρκία θέτει ως όριο του θαλάσσιου πάρκου τη μέση γραμμή όπως αυτή ερμηνεύεται από την ίδια, αγνοώντας πλήρως το δικαίωμα των ελληνικών νησιών να επηρεάζουν τις θαλάσσιες ζώνες. Αυτή η μονομερής ερμηνεία αναπαράγει την πάγια διεκδίκηση της υφαλοκρηπίδας που η Τουρκία προβάλλει με άδειες έρευνας πετρελαίου ήδη από τη δεκαετία του ’70.
Η Στρατηγική της Γαλάζιας Πατρίδας
Η κίνηση αυτή εντάσσεται σαφώς στο ευρύτερο πλαίσιο της τουρκικής στρατηγικής “Γαλάζια Πατρίδα”, που αποσκοπεί στην πολιτική και νομική επικράτηση της Τουρκίας σε θαλάσσιες περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου. Το σχέδιο αυτό αγνοεί συστηματικά τα δικαιώματα της Ελλάδας αναφορικά με την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα των νησιών της.
Η Αντίδραση της Ελληνικής Διπλωματίας
Η Ελλάδα καταδικάζει άμεσα την τουρκική εξαγγελία ως απαράδεκτη και παράνομη ενέργεια χωρίς νομική ισχύ και με σαφή γεωπολιτικό προσανατολισμό. Το Υπουργείο Εξωτερικών υπογραμμίζει την πλήρη ασέβεια της Τουρκίας προς το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, επισημαίνοντας πως η Τουρκία δεν έχει κυρώσει ποτέ τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).
Προώθηση Διπλωματικών και Νομικών Μέτρων
Η ελληνική πλευρά επιλέγει να αντιμετωπίσει την πρόκληση με διπλωματική συνέπεια, νομικά επιχειρήματα και διεθνή διαφάνεια. Στόχος είναι η διεθνοποίηση του ζητήματος, η ενεργός ενημέρωση των διεθνών οργανισμών και η αναδειξη της επιθετικής φύσης τέτοιων μονομερών ενεργειών που θέτουν σε κίνδυνο τη σταθερότητα και τις καλές γειτονικές σχέσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ίδια Διακήρυξη Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών
Στην επίσημη ανακοίνωση, το ΥΠΕΞ κατέταξε την τουρκική κίνηση ως «μονομερή, παράνομη και απαράδεκτη», χωρίς καμία νομική αξία έναντι των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. Επιπλέον, τόνισε πως η τουρκική συμπεριφορά «αποδεικνύει την πλήρη έλλειψη σεβασμού προς το διεθνές δίκαιο» και επανέλαβε τη δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης για συνεχή προστασία των δικαιωμάτων της χώρας και της βιωσιμότητας των θαλασσών.
