Ενδιαφέρουσες συζητήσεις για τη γεωπολιτική σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου και τον ρόλο που καλείται να διαδραματίσει η Ελλάδα.
Η Στρατηγική Σημασία της Ανατολικής Μεσογείου στο Επίκεντρο
Στο πλαίσιο του 10ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, δύο προσωπικότητες με εξειδικευμένες γνώσεις, ο κ. Τζορτζ Τσούνης, πρώην Πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα (2022-2025), και ο κ. Henri J. Barkey, Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Lehigh των ΗΠΑ, ανέλυσαν τη στρατηγική σημασία της Ανατολικής Μεσογείου και τις πιθανές πολιτικές της νέας αμερικανικής κυβέρνησης στην περιοχή.
Ελλάδα: Πυλώνας Σταθερότητας και Αξιόπιστος Εταίρος
Ο κ. Τσούνης υπογράμμισε τη σπουδαιότητα των ελληνο-αμερικανικών σχέσεων, χαρακτηρίζοντας την Ελλάδα ως πυλώνα σταθερότητας και αξιόπιστο εταίρο σε μια περιοχή που έχει άμεση ανάγκη από σταθερότητα. Αναφέρθηκε στην ενίσχυση των σχέσεων των δύο χωρών επί της πρώτης διοίκησης Τραμπ, με πρέσβη τον κ. Geoffrey Pyatt.
Η Ελλάδα ως Κόμβος Logistics και Ενέργειας
Ο πρώην πρέσβης τόνισε τη στρατηγική θέση της Ελλάδας, δεδομένου ότι είναι η πρώτη χώρα που συναντούν τα πλοία μετά τη διέλευση της διώρυγας του Σουέζ. Αυτό θα μπορούσε να καταστήσει τη χώρα μας σημαντικό κόμβο logistics, ενέργειας, αλλά και εναλλακτική λύση αντί της Gazprom για την Ευρώπη. Επίσης, αναφέρθηκε σε στρατηγικές αποχωρήσεις των ΗΠΑ λόγω αλλαγής προτεραιοτήτων, οι οποίες δυνητικά αφήνουν χώρο σε ανταγωνιστές.
Αμερικανική Στρατηγική στην Περιοχή: Αβεβαιότητα και Προκλήσεις
Ο κ. Barkey εξέφρασε την εκτίμηση ότι δεν υπάρχει ξεκάθαρη αμερικανική στρατηγική για την περιοχή. Επεσήμανε ότι η Ανατολική Μεσόγειος δεν περιορίζεται στην αντιπαλότητα Ελλάδας-Τουρκίας ή στη Γάζα, αλλά περιλαμβάνει επίσης τη Συρία και το πρόβλημα του ISIS. Παρά τις δηλώσεις του Τραμπ για αποφυγή πολέμων, η ισχυρή αμερικανική στρατιωτική παρουσία κοντά στην Υεμένη, λόγω των Χούθι, στέλνει μήνυμα στο Ιράν.
Αναθέρμανση των Αμερικανοτουρκικών Σχέσεων;
Ο κ. Τσούνης αναφέρθηκε στην πιθανή αναθέρμανση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, καθώς η Τουρκία, ως μεγάλη χώρα με σημαντική οικονομία και στρατηγική θέση, διατηρεί σχέσεις με τη Συρία, παρότι ακολουθεί μια εξωτερική πολιτική που την τοποθετεί ταυτόχρονα στη Δύση και στην Ανατολή.
Το Ζήτημα των F-35 και οι Κυρώσεις CAATSA
Αναφορικά με τα F-35, ο κ. Τσούνης εξήγησε ότι η άρση των κυρώσεων CAATSA προϋποθέτει την απαλλαγή από τους πυραύλους S-400, δηλαδή την καταστροφή των συστημάτων. Διευκρίνισε ότι η Τουρκία, κατά την έξοδό της από τη λίστα για τα F-35, είχε καταβάλει προκαταβολή 2,5 δισ. δολαρίων, γεγονός που σημαίνει ότι έξι αεροσκάφη F-35 της ανήκουν και θα μπορούσαν να παραδοθούν άμεσα, εφόσον αρθούν οι κυρώσεις. «Παρόλο που επιθυμώ η Τουρκία να είναι πάροχος ασφαλείας στην περιοχή, ορισμένες ενέργειές της προκαλούν ανησυχία», τόνισε.
IMEC: Ένα Νέο Σύμφωνο για τη Μεσόγειο ως Αντίβαρο στην Κίνα
Σχετικά με το υπό διαμόρφωση νέο σύμφωνο για τη Μεσόγειο, το IMEC, που στοχεύει στη δημιουργία νέων εμπορικών διαδρόμων με την Ασία, ο κ. Τσούνης το χαρακτήρισε τεράστια ευκαιρία, υπογραμμίζοντας ότι Ελλάδα και Κύπρος μπορούν να αναδειχθούν σε «κόμβους» διασυνδεσιμότητας. Έδωσε έμφαση στην ανάγκη στήριξης του IMEC ως αντίβαρο στην Κίνα. Ο κ. Barkey σχολίασε ότι το έργο αυτό θα έπρεπε να είχε ξεκινήσει νωρίτερα, αλλά είναι πολύ δαπανηρό – περίπου 500 δισ. δολάρια αρχικά – και επεσήμανε τον σημαντικό ρόλο της Ελλάδας.
