Τα καθιερωμένα στερεότυπα που προβάλλουν την Τουρκία ως μια χώρα σε διαρκή κρίση, σε αντιπαράθεση με την «ευρωπαϊκή» και «δυτική» υποστήριξη που αγαπά η Ελλάδα, δυσκολεύουν την κατανόηση των πρόσφατων εξελίξεων στη Συρία. Αυτές οι εξελίξεις έχουν φέρει μια σημαντική ανατροπή στους πραγματικούς συσχετισμούς, δημιουργώντας νέες προοπτικές για την ελληνική πλευρά.
Η ελληνική αντίδραση στα άρθρα του τουρκικού Τύπου σχετικά με την προοπτική διαπραγματεύσεων για μια τουρκοσυριακή συμφωνία οριοθέτησης των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών (ΑΟΖ) φάνηκε ελαφρώς αμήχανη. Οι όροι μιας τέτοιας συμφωνίας ενδέχεται να εμπλέκουν το «Ψευδοκράτος», κάτι που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ωστόσο, το ζήτημα ξεπερνά τα συγκεκριμένα άρθρα ή τις πιθανές προκλήσεις ενός νέου «τετελεσμένου» που θα μπορούσε να προκύψει από αυτή τη συμφωνία. Το πραγματικό πρόβλημα είναι η αντίληψη της κλίμακας της ανατροπής που έχει ήδη συντελεστεί στην περιοχή.
Παρά τις ικανότητες μας να αναλύσουμε την κατάσταση του «καθεστώτος Άσαντ» στην Συρία, όπως η αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων και η ενίσχυση του αυταρχισμού, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η Συρία ενσωμάτωνε γεωπολιτικά στοιχεία του Αραβικού Εθνικισμού. Αυτό της επέτρεπε να διαδραματίζει ρόλο αντιστάθμισης στις τουρκικές επιρροές και στις στρατηγικές άλλων δυνάμεων στην περιοχή.
Σήμερα, οι συνθήκες έχουν αλλάξει δραματικά. Η Συρία βρίσκεται υπό τον έλεγχο – και πιθανόν να παραμείνει έτσι για ένα considerable χρονικό διάστημα – ένοπλων οργανώσεων με ισλαμιστική κατεύθυνση, οι οποίες εξαρτώνται σημαντικά από την Τουρκία για οικονομικούς και στρατιωτικούς πόρους. Ήδη, η Τουρκία ελέγχει κομμάτια του συριακού εδάφους, διατηρεί επικοινωνίες με τις νέες αρχές στη Δαμασκό και έχει φιλοξενήσει έναν μεγάλο αριθμό Σύρων προσφύγων που επιθυμεί να επιστρέψουν.
Προσφέροντας αίσιες εγγυήσεις σχετικά με την ασφάλεια της ισραηλινής πλευράς, οι κυβερνήτες της Συρίας, που κάποτε θεωρούνταν τρομοκράτες, έχουν κερδίσει αναγνώριση από τη Δύση. Αυτό ανοίγει σημαντικές ευκαιρίες για την Τουρκία να εδραιώσει τη θέση της στη νέα Συρία, με την οποία έχει ήδη αναπτύξει επαφές.
Η πρόσφατη ανακοίνωση για το ενδεχόμενο τουρκοσυριακού συμφώνου σχετικά με τις ΑΟΖ επιβεβαιώνει αυτή τη δυναμική. Δείχνει ότι η Τουρκία αξιοποιεί τα νέα δεδομένα για να προχωρήσει σε ενέργειες που σχετίζονται με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Η πολιτική «χαμηλών τόνων» που υπηρέτησε τα τελευταία χρόνια δεν υποδηλώνει το τέλος των διεκδικήσεων, αλλά φαίνεται πως η Τουρκία αισθάνεται πλέον πιο ισχυρή.
Ωστόσο, η ελληνική πλευρά, με τη στράτευση της σε διεθνείς νομικές αναφορές και θεσμούς, δείχνει περισσότερο αμηχανία παρά αποφασιστικότητα. Στη διάρκεια αλλαγών στο διεθνές σκηνικό, με τη Δύση να αποδέχεται παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου, είναι δύσκολο να έχει απλή αναφορά στη νομιμότητα ως πραγματική λύση.
Αυτό αποκαλύπτει ότι το αφήγημα που υποστήριξε ότι οι στρατηγικές επιλογές της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής είναι ταυτόχρονα στο πλευρό της «σωστής πλευράς της ιστορίας» και προσπαθούν να απομονώσουν την Τουρκία δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
