Η διαχείριση της περιουσίας του Γηροκομείου Αθηνών, ενός ιστορικού ιδρύματος με τεράστια ακίνητη περιουσία και κοινωνική προσφορά, βρίσκεται εκ νέου στο επίκεντρο έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης. Η ανακοίνωση του Δημάρχου Αθηναίων, Χάρη Δούκα, για νομοθετική παρέμβαση της κυβέρνησης που μεταφέρει τον έλεγχο του ιδρύματος στην κεντρική διοίκηση, εγείρει σοβαρά ερωτήματα για τη διαφάνεια, την αποτελεσματική εποπτεία και το μέλλον πολύτιμων περιουσιακών στοιχείων, αλλά και την αυτονομία της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Η Αιφνιδιαστική Μεταφορά Εποπτείας και οι Αντιδράσεις
Ο Δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, εξέφρασε έντονη διαμαρτυρία μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για την αιφνιδιαστική, όπως την χαρακτηρίζει, απόφαση της κυβέρνησης να υπαγάγει το Γηροκομείο Αθηνών («Ελεήμων Εταιρεία») στον έλεγχο της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Αυτή η κίνηση έρχεται σε μια περίοδο όπου, σύμφωνα με τον κ. Δούκα, ο Δήμος είχε επιτύχει την οικονομική εξυγίανση του ιδρύματος μετά από προηγούμενα σκάνδαλα που οδήγησαν σε φυλακίσεις διοικήσεων.
Η κεντρική διαφωνία του Δήμου Αθηναίων επικεντρώνεται στο εξής:
- Έλλειψη Διαβούλευσης: Η απόφαση ελήφθη χωρίς καμία προηγούμενη συζήτηση ή συνεννόηση με τον Δήμο.
- Αφαίρεση Αρμοδιοτήτων: Ο κ. Δούκας κάνει λόγο για μια γενικότερη τάση αφαίρεσης αρμοδιοτήτων από την Αυτοδιοίκηση.
- Διακύβευση Διαφάνειας: Υποστηρίζεται ότι η μεταφορά ελέγχου αποσκοπεί στην αποφυγή του “εξονυχιστικού ελέγχου” που διενεργούσε ο Δήμος, ιδίως όσον αφορά την πώληση περιουσιακών στοιχείων.
Ιστορικό Πλαίσιο και Οικονομικά Σκάνδαλα
Το Γηροκομείο Αθηνών φέρει βαρύ ιστορικό φορτίο, έχοντας συνδεθεί στο παρελθόν με μεγάλα οικονομικά σκάνδαλα. Αυτά τα γεγονότα είχαν ως αποτέλεσμα όχι μόνο την αρνητική δημοσιότητα αλλά και νομικές συνέπειες, όπως η φυλάκιση μελών διοικήσεων. Η ανάγκη για διαφάνεια και αυστηρούς ελέγχους στη διαχείριση της περιουσίας του ιδρύματος είναι πλέον επιτακτική, καθώς πρόκειται για την προστασία των συμφερόντων των ηλικιωμένων τροφίμων και ενός τεράστιου ακινήτου χαρτοφυλακίου.
Ο Ρόλος του Δήμου Αθηναίων στην Εξυγίανση
Σύμφωνα με τον Δήμαρχο Αθηναίων, τα τελευταία χρόνια, υπό την εποπτεία του Δήμου, είχε ξεκινήσει μια προσπάθεια εξυγίανσης. Αυτή η διαδικασία περιελάμβανε:
- Εξονυχιστικό Οικονομικό Έλεγχο: Διασφάλιση ότι οι δαπάνες και οι πωλήσεις γίνονται με διαφάνεια.
- Αιτιολόγηση Πωλήσεων: Υποχρέωση της διοίκησης να αιτιολογεί κάθε πώληση περιουσιακού στοιχείου.
- Απαραίτητες Αποτιμήσεις: Διενέργεια ανεξάρτητων αποτιμήσεων για τη διασφάλιση δίκαιων τιμών.
Αυτές οι ενέργειες, κατά τον Δήμο, είχαν ως στόχο την προστασία της περιουσίας σύμφωνα με το σύμφωνο εξυγίανσης που είχε υπογραφεί. Η υπουργός, ωστόσο, εξέφρασε στη Βουλή την άποψη ότι ο Δήμος “άργησε στην εκποίηση των ακινήτων”, υπονοώντας (Ανάλυση: πιθανώς) την ανάγκη επιτάχυνσης των διαδικασιών πώλησης, χωρίς να δίνει έμφαση στις εγγυήσεις διαφάνειας που ζητούσε ο Δήμος.
Η Σημασία της Διαφάνειας και οι Κίνδυνοι
Η δήλωση του κ. Δούκα ότι “η κυβέρνηση του ΟΠΕΚΕΠΕ και των άλλων σκανδάλων, προφανώς επιλέγει το να μην υπάρχει ουσιαστικός οικονομικός έλεγχος” είναι ιδιαίτερα αιχμηρή. (Ανάλυση: Αναφέρεται σε πρόσφατες περιπτώσεις μη επαρκούς διαχείρισης και ελέγχου σε άλλους φορείς, επιχειρώντας να συνδέσει τις ανησυχίες για το Γηροκομείο με ένα ευρύτερο μοτίβο). Η έλλειψη διαφάνειας και αποτελεσματικού ελέγχου στη διαχείριση τόσο σημαντικής περιουσίας, ενέχει πάντα τον κίνδυνο επανάληψης αρνητικών φαινομένων του παρελθόντος. Η προστασία της περιουσίας ενός οργανισμού που εξυπηρετεί ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως οι ηλικιωμένοι, είναι ύψιστης σημασίας και απαιτεί απόλυτη λογοδοσία.
Στην εκτίμηση του συντάκτη, η μεταφορά της εποπτείας χωρίς σαφή θεσμικά αντίβαρα και μηχανισμούς ελέγχου, δημιουργεί ένα κενό στην εποπτεία που μπορεί να εκμεταλλευτούν διάφορα συμφέροντα. Η εμπλοκή του Δήμου, ως εκλεγμένου οργάνου της τοπικής κοινωνίας, προσέφερε έναν επιπλέον βαθμό διαφάνειας και λογοδοσίας προς τους πολίτες.
Το Μέλλον της Περιουσίας και η Ευθύνη
Ο Δήμαρχος Αθηναίων καλεί “όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης” να καταδικάσουν την ενέργεια, προειδοποιώντας ότι “η κυβέρνηση θα φέρει ακέραια την ευθύνη για ό,τι επακολουθήσει με την περιουσία του Γηροκομείου”. Αυτή η δήλωση υπογραμμίζει την κρισιμότητα της κατάστασης και την ανάγκη για επαγρύπνηση. Η περιουσία του Γηροκομείου δεν είναι απλώς ένα σύνολο ακινήτων, αλλά αποτελεί κληρονομιά και πόρο για την κάλυψη των αναγκών των ηλικιωμένων, και η διαχείρισή της πρέπει να γίνεται με το μέγιστο αίσθημα ευθύνης και διαφάνειας.
