Το 2025 φέρνει νέες προοπτικές για την ελληνική Κεντροαριστερά: η σκακιέρα έχει στηθεί, και τα κόμματα βρίσκονται σε θέση ετοιμότητας για τις επερχόμενες εθνικές εκλογές. Αυτή τη φορά, οι στόχοι τους αντικατοπτρίζουν τις ισχύουσες συνθήκες – κάποιους που σχετίζονται με το κομματικό τους συμφέρον και άλλους πιο συλλογικούς.
Αυτή τη στιγμή, το ΠΑΣΟΚ στοχεύει στην υπέρβαση του 20% ώστε να αναγνωριστεί ως ο κύριος αντίπαλος της Νέας Δημοκρατίας και ικανός να διεκδικήσει την εξουσία.
Η αρχή του νέου έτους φέρνει κρίσιμες συγκυρίες: η «φόρα» που απέκτησε το ΠΑΣΟΚ από τις εσωκομματικές διαδικασίες και η κατάσταση του ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να φθίνουν. Ξεκινά η πραγματική πρόκληση για την επαναφορά του κόμματος και οι ενέργειές του θα κρίνουν αν μπορεί να γίνει μια αξιόπιστη εναλλακτική λύση.
Ωστόσο, ο δρόμος είναι ανοιχτός. Τα θετικά μηνύματα από το κέντρο είναι εμφανή, αλλά το πρώτο βήμα σε κάθε νέα πολιτική κατεύθυνση μπορεί να είναι πιο δύσκολο, ειδικά όταν όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα σε εσένα.
Η κατάσταση στον ΣΥΡΙΖΑ έχει τα χαρακτηριστικά πολιτικού θρίλερ. Οι συνέπειες των πρόσφατων γεγονότων επηρεάζουν σοβαρά την αξιωματική αντιπολίτευση, ενώ το 2025 φαίνεται ότι θα αφιερωθεί στην επούλωση των τραυμάτων. Ή, σε πιο κυνικό πνεύμα, στην αναζωογόνηση του επιβιωτικού τους ενστίκτου.
Στην πράξη, αυτό επιτάσσει «νοικοκύρεμα»: τη δημιουργία μιας κοινής πολιτικής γραμμής, την αποφυγή των εσωτερικών συγκρούσεων, μια σοβαρή παρουσία σε δημόσιους και κοινοβουλευτικούς χώρους, καθώς και τη βελτίωση της δημόσιας εικόνας του ΣΥΡΙΖΑ.
Αν κοιτάξουμε πίσω, μόλις έναν μήνα μετά τις ευρωεκλογές, το κύριο θέμα της Κεντροαριστεράς ήταν η πιθανότητα συνεργασίας των προοδευτικών δυνάμεων. Σήμερα, ωστόσο, αυτή η προοπτική φαίνεται να εκλείπει καθώς το ΠΑΣΟΚ επιδεικνύει μία σαφή και αναγνωρίσιμη αυτονομία.
Η εξέλιξη του ζητήματος των συνεργασιών θα είναι κεντρικό θέμα στα προσεχή συνέδρια των δύο κομμάτων την άνοιξη. Το ΠΑΣΟΚ καλεί «τις υγιείς δυνάμεις», ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ αναφέρεται σε διεύρυνση που απευθύνεται σε όσους απογοητεύτηκαν κατά την τελευταία περίοδο.
Αναμφίβολα υπάρχουν στελέχη που προτείνουν διαύλους επικοινωνίας από διάφορες κατευθύνσεις, αλλά η κεντρική κατεύθυνση φαίνεται συνεπής, τουλάχιστον μέχρι να αλλάξουν οι τάσεις στις δημοσκοπήσεις.
Η κινητοποίηση της κοινωνικής βάσης είναι το κλειδί
Ο πραγματικός «νικητής» του κεντροαριστερού χώρου θα είναι αυτός που θα καταφέρει να επαναφέρει τους προοδευτικούς ψηφοφόρους στη διαδικασία των εκλογών. Πρέπει να πείσει ότι η αλλαγή είναι εφικτή και ότι η κυριαρχία της ΝΔ δεν αποτελεί μόνιμη κατάσταση.
Η βασική δεξαμενή ψηφοφόρων περιλαμβάνει το 40% του ΠΑΣΟΚ το 2009 και το 35% που στήριξε τον ΣΥΡΙΖΑ το 2015. Η επιστροφή αυτών των ψηφοφόρων στις εκλογές θα μπορούσε να επηρεάσει σημαντικά το αποτέλεσμα, ανάλογα με το ποιος θα καταφέρει να τους κινητοποιήσει.
Αν η αναζωογόνηση παλαιών ψηφοφόρων μοιάζει με όνειρο, τότε η ενίσχυση της κομματικής δομής με νέα πρόσωπα από νεότερες γενιές μπορεί να δημιουργήσει ευκαιρίες για την προσέλκυση νέων ψηφοφόρων, οι οποίοι σήμερα είναι απογοητευμένοι και είτε μένουν άπραγοι είτε στραφούν σε εναλλακτικές λύσεις.
