Η κρίση βιοποικιλότητας είναι μια από τις πιο σημαντικές περιβαλλοντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο πλανήτης, με τον ρυθμό των εξαφανίσεων ειδών να αυξάνεται συνεχώς. Αυτή η κρίση συμβαδίζει με την κλιματική αλλαγή και απαιτεί άμεση προσοχή.
Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο γνωστό επιστημονικό περιοδικό «Science» αναφέρει ότι, τα τελευταία 130.000 χρόνια, 610 πουλιά έχουν εξαφανιστεί, εκ των οποίων οι ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν συντελέσει σε τουλάχιστον 562 περιπτώσεις, δηλαδή ποσοστό 92%.
Είναι εντυπωσιακό ότι το 27% των ανωτέρω ειδών έχουν χαθεί τα τελευταία 500 χρόνια. Οι επιστήμονες προειδοποιούν πως, εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα προστασίας, είναι πολύ πιθανόν να εξαφανιστούν πάνω από 1000 είδη μέσα στους επόμενους δύο αιώνες.
Η Ανθρώπινη Παρέμβαση ως Δράστης
Ο Αναπληρωτής Καθηγητής του ΕΚΠΑ και Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΦΥΠΕΚΑ, Κώστας Τριάντης, που συμμετείχε στην ερευνητική ομάδα, δήλωσε: «Η βιοποικιλότητα του πλανήτη βρίσκεται σε κίνδυνο και οι ανθρώπινες δραστηριότητες είναι η κύρια αιτία. Εκτός από την εξάλειψη των ειδών, χάνονται και η εξελικτική τους ιστορία καθώς και οι ρόλοι που διαδραματίζουν στα οικοσυστήματα».
Πολλά από τα εξαφανισμένα είδη έχουν μια μοναδική και πολύτιμη εξελικτική κληρονομιά που αποκόπτεται οριστικά όταν εξαφανίζονται. Συνολικά, αυτά τα 610 είδη αποτυπώνουν τρία δισεκατομμύρια χρόνια εξελικτικής ιστορίας. Ειδικότερα, είδη όπως το ντόντο και το «μεγάλο πουλί» της Μαδαγασκάρης, αντιπροσωπεύουν τη μοναδικότητά τους.
Επιπλέον, κάθε είδος έχει την δική του λειτουργία στο οικοσύστημα. Ορισμένα είδη είναι πτωματοφάγα, ενώ άλλα είναι επικονιαστές ή καταπιέζουν τα παράσιτα. Όταν ένα είδος εξαφανίζεται, χάνεται και η συγκεκριμένη του λειτουργία, κάτι που έχει σοβαρές συνέπειες για την ισορροπία των οικοσυστημάτων.
Ο κ. Τριάντης προσθέτει: «Ένα από τα πιο κρίσιμα βήματα είναι η αναγνώριση των ειδών που βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο. Ο ΟΦΥΠΕΚΑ έχει ήδη προχωρήσει σε ένα έργο-σταθμό που αφορά την σύνταξη του Κόκκινου Καταλόγου των Απειλούμενων Ειδών της Ελλάδας. Με τη συμμετοχή 140 ειδικών επιστημόνων, καταγράφηκε ο κίνδυνος εξαφάνισης χιλιάδων ειδών, παρέχοντας στη χώρα μας ένα σημαντικό εργαλείο για την προστασία τους.
Ανάμεσα στις 336 είδη πουλιών που αξιολογήθηκαν, 13 εντάχθηκαν στην κατηγορία Κρισίμως Κινδυνεύοντα, καθιστώντας τα τα πιο απειλούμενα είδη στην Ελλάδα, όπως ο Ασπροπάρης, ο Βασιλαετός και ο Θαλασσαετός.
