Επικίνδυνες Κραυγές: 100 Ηφαίστεια στην Ανταρκτική Έτοιμα για Έκρηξη

Τα λιωμένα στρώματα πάγου κεντρίζουν συχνά το ενδιαφέρον μας, καθώς συνδέονται με την κλιματική αλλαγή, και οι εικόνες των πολικών αρκούδων να πλανώνται σε μικρότερες «σχεδίες πάγου» γίνονται κοινός τόπος. Ωστόσο, μια λιγότερο γνωστή, αλλά εξίσου σημαντική συνέπεια, αφορά τα ηφαίστεια.

Καθώς οι παγετώνες απομακρύνονται, το λιώσιμο των παγωμένων στρωμάτων που φτάνουν σε χιλιομέτρα πάχους μειώνει την πίεση που ασκείται στη γη, με αποτέλεσμα την ανύψωσή της. Αυτή η διαδικασία αλλάζει την πίεση μέσα στους θαλάμους μάγματος κάτω από την επιφάνεια, ενδεχομένως οδηγώντας σε ηφαιστειακές εκρήξεις.

Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Geochemistry, Geophysics, Geosystems, υποδεικνύει ότι η μαζική εκφόρτωση λόγω της τήξης των στρωμάτων πάγου της Ανταρκτικής θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα περισσότερες και μεγαλύτερες εκρήξεις στο Σύστημα Ρηγμάτων της δυτικής Ανταρκτικής, που αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες ηφαιστειακές περιοχές παγκοσμίως με πάνω από 100 ενεργές εστίες.

Η ερευνήτρια Allie Coonin από το Πανεπιστήμιο Brown και η ομάδα της διερεύνησαν τη σχέση ανάμεσα στους παγετώνες και τα ηφαίστεια κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο κύκλων παγετώνων των τελευταίων 150.000 ετών. Για την ανάλυση αυτή, οι επιστήμονες πραγματοποίησαν 4.000 υπολογιστικές προσομοιώσεις, εστιάζοντας στο πώς το λιώσιμο πάγου επηρεάζει τα θαμμένα ηφαίστεια στην Ανταρκτική.

Η διαδικασία αυτή δείχνει ότι καθώς το στρώμα πάγου λιώνει, η ποσότητα μάζας που ασκεί πίεση προς τα κάτω μειώνεται, δημιουργώντας ανυψωτική δύναμη στο υπέδαφος. Αυτό επιτρέπει στους θαλάμους μάγματος να επεκτείνονται, ενισχύοντας τις συνθήκες που οδηγούν σε εκρήξεις, καθώς προκαλείται πίεση στα τοιχώματα του θαλάμου και απελευθερώνονται αέρια από το μάγμα. Οι ηφαιστειακές εκρήξεις, με τη σειρά τους, μπορούν να οδηγήσουν σε περισσότερη τήξη πάνω από την επιφάνεια, εκκινώντας τον κύκλο ξανά.

Οι συνέπειες γίνονται ακόμη πιο περίπλοκες με την άνοδο των επιπέδων διοξειδίου του άνθρακα, που επηρεάζει την υπερθέρμανση του πλανήτη. Η ανατροφοδότηση με την λευκή επιφάνεια των πάγων μειώνει την ηλιακή ακτινοβολία που ανακλάται στο διάστημα, κάνοντάς την λιγότερη και προκαλώντας περισσότερη θέρμανση της ατμόσφαιρας—μια διαδικασία που επιδεινώνει ακόμα περισσότερο την τήξη.

Οι ερευνητές αναφέρουν πως, ακόμη και αν οι ανθρωπογενείς παράγοντες της υπερθέρμανσης σταματήσουν άμεσα, οι συνέπειες από την μάζα πάγου που έχει ήδη λιώσει στην Δυτική Ανταρκτική θα συνεχίσουν να επηρεάζουν τη δραστηριότητα των ηφαιστείων για πολλές χιλιάδες χρόνια. Η κατανόηση αυτής της διαδικασίας είναι κρίσιμη για τις μελλοντικές προβλέψεις των γεωλογικών συστημάτων της Γης.