Η μόλυνση των τροφίμων από PFAS αποτελεί σοβαρό πρόβλημα για την υγεία μας, επηρεάζοντας σημαντικά την καθημερινή διατροφή.
Προβληματισμός για την εκτεταμένη παρουσία PFAS σε κοινά τρόφιμα
Πάνω από το 60% των ψαριών, το 40% των αυγών και περίπου το 25% του γάλακτος είναι μολυσμένα με PFAS (υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες), όπως αποκαλύπτει η τελευταία έκθεση της μη κυβερνητικής οργάνωσης Générations futures. Αυτές οι ουσίες, γνωστές και ως «παντοτινά χημικά», υπόκεινται ήδη σε κανονιστικούς περιορισμούς σε ορισμένες κατηγορίες τροφίμων, λόγω της αντοχής τους στο περιβάλλον και των αρνητικών επιπτώσεών τους στην ανθρώπινη υγεία.
Προκλήσεις στη συγκέντρωση αξιόπιστων δεδομένων για PFAS
Η οργανισμός επισημαίνει τις σημαντικές δυσκολίες στην αξιολόγηση της μόλυνσης, καθώς μόνο ορισμένες από τις πολλές ουσίες PFAS ελέγχονται υποχρεωτικά στα τρόφιμα. Επιπλέον, μέχρι σήμερα μόνο οκτώ χώρες έχουν υποβάλει στοιχεία στην Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας των Τροφίμων (EFSA) για το έτος 2023, γεγονός που περιορίζει την πληρότητα των διαπιστώσεων.
Υποτιμημένη η πραγματική έκταση της μόλυνσης
Στην έκθεση, που βασίζεται σε δεδομένα από Γερμανία, Δανία, Ολλανδία και Γαλλία, αναδεικνύεται η πιθανότητα υποτίμησης της συνολικής μόλυνσης λόγω περιορισμένων δειγμάτων και εστίασης σε συγκεκριμένες κατηγορίες τροφίμων.
Διατροφή και έκθεση σε PFAS – Ανεπαρκής προστασία
Σύμφωνα με την EFSA, η διατροφή αποτελεί την κύρια πηγή έκθεσης του πληθυσμού στα PFAS. Ωστόσο, τα διαθέσιμα δεδομένα για την περιεκτικότητα των τροφίμων είναι ιδιαιτέρως ελλιπή. Οι υφιστάμενοι κανονισμοί χαρακτηρίζονται από την οργάνωση ως ξεπερασμένοι και ανεπαρκείς, με αποτέλεσμα να ανακαλούνται μόνο ελάχιστα προϊόντα από την αγορά, παρά τους κινδύνους για τη δημόσια υγεία.
Όρια έκθεσης και επιπτώσεις στην υγεία
Η EFSA έχει καθορίσει την ανεκτή εβδομαδιαία πρόσληψη PFAS στο 4,4 ng/kg σωματικού βάρους. Παρόλα αυτά, τα τρέχοντα νομοθετικά όρια δεν διασφαλίζουν την απρόσκοπτη παραμονή κάτω από αυτό το όριο, σύμφωνα με την οργάνωση.
Για να γίνει πιο κατανοητό:
Η επιτακτική ανάγκη για εκσυγχρονισμό των κανονιστικών πλαισίων και εντατικότερους ελέγχους είναι εμφανής, προκειμένου να προστατευθεί η δημόσια υγεία και να μειωθεί η μακροπρόθεσμη έκθεση σε επικίνδυνα «παντοτινά χημικά».
