Μία ματιά στις επιπτώσεις των νέων δασμών και την αναταραχή που προκάλεσαν στις παγκόσμιες αγορές.
Η Καταιγίδα των Δασμών και οι Επιπτώσεις στα Χρηματιστήρια
Οι πρόσφατα ανακοινωθέντες δασμοί από τον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, που επιβλήθηκαν σε εισαγωγές από πάνω από 180 χώρες, αποδείχθηκαν χειρότεροι από τις αρχικές εκτιμήσεις. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ένα κύμα πωλήσεων στα χρηματιστήρια σε όλο τον κόσμο στα τέλη της εβδομάδας.
Οι τιμές των μετοχών κατέγραψαν σημαντική πτώση, η οποία επιδεινώθηκε μετά την αντίδραση της Κίνας, η οποία επέβαλε δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα και αυστηρότερους ελέγχους στις εξαγωγές σπάνιων γαιών προς τις ΗΠΑ. Η αγορά σπάνιων γαιών βρέθηκε στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης, αναδεικνύοντας τη γεωπολιτική διάσταση του ζητήματος.
Είναι αξιοσημείωτο ότι η πτώση ήταν εντονότερη στη Wall Street, με τον δείκτη S&P 500 να καταγράφει πτώση περίπου 11% σε δύο ημέρες, με απώλειες στην κεφαλαιοποίηση της τάξης των 5,4 τρισ. δολαρίων. Ο δείκτης Nasdaq υποχώρησε κατά 12%. Στην Ευρώπη, ο δείκτης Stoxx 50 σημείωσε απώλειες περίπου 8% στο ίδιο διάστημα.
Η Αυθαιρεσία των Δασμών και οι Διεθνείς Αντιδράσεις
Οι σαρωτικοί δασμοί του Τραμπ επηρέασαν πολλούς, συμπεριλαμβανομένων τόσο συμμάχων όσο και αντιπάλων των ΗΠΑ, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις. Οι δασμοί ξεκινούν από 10% για χώρες με πλεονασματικό ή ισοσκελισμένο εμπορικό ισοζύγιο με τις ΗΠΑ και αυξάνονται ανάλογα με το ύψος του ελλείμματος. Στην Κίνα επιβλήθηκαν δασμοί 34%, αλλά στην ουσία ανέρχονται σε 54% αν συνυπολογιστεί και το 20% που είχε ανακοινωθεί τον προηγούμενο μήνα. Ακόμη υψηλότεροι συντελεστές ανακοινώθηκαν και για άλλες χώρες, ακόμη και για φτωχότερες.
Ο τρόπος υπολογισμού των δασμών δεν φαίνεται να έχει σχέση με την αποκατάσταση δήθεν αδικιών εις βάρος των ΗΠΑ και την επιβολή “ανταποδοτικών” δασμών για την εξασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού. Αντίθετα, δίνει την εντύπωση ότι χρησιμοποιήθηκε για την επιβολή μιας νέας παγκόσμιας τάξης στο εμπόριο, με στόχο την προνομιακή μεταχείριση των αμερικανικών προϊόντων.
Η Προοπτική των Διμερών Διαπραγματεύσεων
Θεωρητικά, οι δασμοί θα μπορούσαν να αναθεωρηθούν και να μετριαστούν μέσω διμερών διαπραγματεύσεων. Ο πρόεδρος Τραμπ ανέφερε ότι θα μπορούσε να συζητήσει το ενδεχόμενο, αν υπήρχε “κάποια εξαιρετική προσφορά” από άλλες χώρες. Ωστόσο, αυτή η διατύπωση υποδηλώνει ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν μεγάλες παραχωρήσεις, τις οποίες δύσκολα θα αποδεχτούν άλλες οικονομίες.
Η σκληρή στάση των ΗΠΑ έχει ήδη προκαλέσει την αντίδραση της Κίνας, με την επιβολή δασμών 34% στις αμερικανικές εισαγωγές από τις 10 Απριλίου, κλιμακώνοντας τον εμπορικό πόλεμο και αυξάνοντας τις πιθανότητες ύφεσης σε παγκόσμιο επίπεδο. Η γεωοικονομική αστάθεια είναι πλέον πιο έντονη από ποτέ.
Από την πλευρά της ΕΕ, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι η ΕΕ θα αντιδράσει σθεναρά με αντίμετρα, αν δεν υπάρξει περιθώριο για συμβιβαστική λύση μέσω διαπραγματεύσεων. Η αναζήτηση μιας ευρωπαϊκής στρατηγικής απέναντι στην αμερικανική πολιτική είναι επιτακτική.
