Η κρίση γύρω από τις μειώσεις στις συντάξεις χηρείας, ένα ζήτημα που παραμένει ανοιχτό εδώ και 3,5 χρόνια, καλεί το Υπουργείο Εργασίας να δράσει άμεσα πριν τις γιορτές.
Το υπουργείο εξετάζει δύο κύρια σενάρια για την επίλυση αυτού του προβλήματος. Σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία, οι δικαιούχοι συντάξεων χηρείας διατρέχουν τον κίνδυνο να χάσουν το 50% της παροχής τους αν ξεκινήσουν εργασία ή αρχίσουν να λαμβάνουν άλλη σύνταξη μετά την παρέλευση τριών ετών. Η σύνταξη αυτή μειώνεται από το 70% της σύνταξης του εκλιπόντος στο 35%, μια περικοπή που ήδη εφαρμόζεται στους συνταξιούχους του Δημοσίου και του ΟΓΑ, αλλά όχι στους συνταξιούχους ιδιωτικού τομέα.
Νομικοί κύκλοι υποστηρίζουν ότι αν δεν υπάρξει κάποια ρύθμιση από την κυβέρνηση, οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι αγρότες που ενδεχομένως προσφύγουν στη δικαιοσύνη θα διεκδικήσουν αναδρομικά τα ποσά που τους παρακρατήθηκαν. Για να μετριαστούν οι επιπτώσεις της κατάστασης, το Υπουργείο Εργασίας εξετάζει δύο σημαντικές προτάσεις:
- Να δίνεται η δυνατότητα στους δικαιούχους να επιλέξουν ποια σύνταξη θα περικοπεί κατά 50% μετά την τριετία, διευκολύνοντάς τους να περιορίσουν τη μικρότερη σύνταξη.
- Η περικοπή να εφαρμόζεται μόνο στην εθνική σύνταξη (426,17 ευρώ) και όχι στην αναλογική σύνταξη, δηλαδή οι αποδοχές θα περιορίζονται στο 35% της σύνταξης του εκλιπόντος.
Σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό, οι περικοπές θα επηρεάσουν όλες τις συντάξεις χηρείας (άνδρες και γυναίκες) που αναγνώστηκαν πριν από την 1η Οκτωβρίου 2020, εφόσον οι δικαιούχοι εργάζονται ή λαμβάνουν άλλη σύνταξη. Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί στη κοινωνική ασφάλιση, σύμφωνα με το νόμο του 2016, οι δικαιούχοι λαμβάνουν αρχικά το 70% της σύνταξης του αποθανόντος για τρία χρόνια, το οποίο στη συνέχεια μειώνεται στο 35%.
Η αναδρομικότητα
Ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα σχετίζεται με τις αναδρομικές περικοπές. Τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά που έχουν εισπραχθεί από τον ΕΦΚΑ στους δικαιούχους πρέπει να αναζητηθούν πίσω, και η κατάσταση αυτή αναμένεται να προκαλέσει μεγάλες αντιδράσεις. Για να αποφευχθούν οι αντιπαραθέσεις, το Υπουργείο διερευνά σενάρια για το πώς θα επιβληθούν οι περικοπές και πώς θα διαχειριστούν οι αναδρομικές απαιτήσεις από τις υψηλότερες συντάξεις που καταβλήθηκαν χωρίς υπαιτιότητα των ασφαλισμένων. Επιπλέον, συζητείται η δυνατότητα να επιτραπεί στους συνταξιούχους χηρείας να επιστρέψουν στην εργασία τους, μια διάταξη που σήμερα δεν ισχύει.
Ένα ακόμη σημείο που χρήζει προσοχής αφορά τους συνταξιούχους του ΟΓΑ που έχουν επιπλέον σύνταξη χηρείας από άλλο ταμείο. Αυτοί οι συνταξιούχοι βιώνουν διπλές περικοπές, καθώς χάνουν άμεσα το προνοιακό κομμάτι της σύνταξης του ΟΓΑ και το 50% της σύνταξης χηρείας μετά την τριετία, οδηγώντας τους σε συνολικά χαμηλότερες συντάξεις από αυτές που θα είχαν εάν είχαν αποποιηθεί τη σύνταξη χηρείας εξαρχής.
Οι προτεινόμενες αλλαγές περιλαμβάνουν την επιλογή από τους δικαιούχους της σύνταξης με τη μικρότερη περικοπή μετά την παρέλευση της τριετίας, καθώς και τη συγχώνευση των δύο εθνικών συντάξεων σε μία, διασφαλίζοντας ότι δεν θα καταργηθεί η δεύτερη εθνική σύνταξη, αλλά θα μετατραπεί σε προσωπική διαφορά.
