Η παγκόσμια εμπορική αρένα μεταβάλλεται δραματικά με τους νέους τελωνειακούς δασμούς που επιβάλλουν οι ΗΠΑ, πυροδοτώντας νέες ισορροπίες μεταξύ των μεγάλων οικονομικών δυνάμεων.
Νέοι τελωνειακοί δασμοί και ο ρόλος των ΗΠΑ στον παγκόσμιο εμπορικό χάρτη
Από την 1η Αυγούστου, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα εφαρμόσουν αυστηρότερους τελωνειακούς δασμούς σε προϊόντα εισαγωγής από σχεδόν όλες τις περιοχές του κόσμου, ανεξάρτητα από το αν έχουν υπογράψει εμπορικές συμφωνίες με την Ουάσινγκτον. Αυτή η κίνηση του Ντόναλντ Τραμπ αλλάζει το τοπίο του διεθνούς εμπορίου, θέτοντας τις βάσεις για ένα νέο πλαίσιο εμπορικών σχέσεων.
Η ιστορική προοπτική και η σύγχρονη πραγματικότητα
Η μείωση των δασμών αποτέλεσε τη βάση της παγκοσμιοποίησης μετά το 1947 με τη δημιουργία της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου (GATT), που οδήγησε στη σημερινή μορφή του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ). Με μέλη που αντιπροσωπεύουν το 98% του παγκόσμιου εμπορίου, ο ΠΟΕ προώθησε την ελεύθερη αγορά και μείωση φραγμών.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Ρίτσαρντ Μπόλντγουιν, καθηγητής διεθνούς οικονομίας, η πολιτική Τραμπ αντιπροσωπεύει μια σημαντική στροφή, επιβάλλοντας τους υψηλότερους δασμούς μετά το 1930, γεγονός που δημιουργεί ανησυχίες για την ευημερία της παγκόσμιας οικονομίας.
Οι αντιδράσεις του παγκόσμιου εμπορίου και οι προκλήσεις για το μέλλον
Παρά την επιθετική πολιτική των ΗΠΑ, οι διεθνείς εταίροι, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση και χώρες της Ασίας, συνεχίζουν να προωθούν συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου, όπως η συμφωνία EU-Mercosur και οι διαπραγματεύσεις με τη Μαλαισία και κράτη της Κεντρικής Ασίας.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) εκτιμά πως η παγκόσμια οικονομία θα καταφέρει να παραμείνει σταθερή, παρά την αβεβαιότητα που προκαλεί ο εμπορικός πόλεμος. Ο ΠΟΕ υπογραμμίζει ότι η αύξηση στο εμπόριο υπηρεσιών αναμένεται να ξεπεράσει εκείνη των αγαθών, σημειώνοντας άνοδο 4% μέχρι το 2025.
Εμπόριο αγαθών vs υπηρεσίες: Η νέα πραγματικότητα στις διεθνείς συναλλαγές
Ο εμπορικός πόλεμος επικεντρώνεται κυρίως στα προϊόντα και όχι στις υπηρεσίες, που αποτελούν το ταχύτερα αναπτυσσόμενο κομμάτι του διεθνούς εμπορίου. Όπως επισημαίνει ο Πασκάλ Λαμί, η περιορισμένη εστίαση στις υπηρεσίες, με την άπταιστη αναγνώριση της δυναμικής τους, αντικατοπτρίζει μια πιο παραδοσιακή και μεσαιωνική προσέγγιση του οικονομικού πολιτικού στερεώματος.
Προβλέψεις για το εμπόριο και επιπτώσεις των νέων δασμών
Παρά τις προβλέψεις για μέτρια αύξηση 2,5% στο εμπόριο αγαθών το 2026, η επιβολή των νέων δασμών από την 1η Αυγούστου ίσως ανατρέψει τα δεδομένα, δημιουργώντας νέα προκλήσεις για την ανάκαμψη και τον εκσυγχρονισμό των παγκόσμιων εμπορικών σχέσεων.
Η ανάγκη για προσαρμογή και ανανέωση των στρατηγικών στο διεθνές εμπόριο είναι περισσότερο επιτακτική από ποτέ, ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία των παγκόσμιων αγορών και να αποφευχθούν δυσμενείς οικονομικές συνέπειες.
