Το ζήτημα της στέγης εξελίσσεται σε μείζονα κοινωνική και πολιτική πρόκληση στην Ελλάδα, καθώς η εύρεση προσιτής κατοικίας αποτελεί δυσβάσταχτο βάρος για χιλιάδες νοικοκυριά.
Η κρίση στέγασης στην Ελλάδα: Μια μόνιμη πρόκληση που δοκιμάζει την κοινωνική συνοχή
Η πρόσβαση σε προσιτή κατοικία αποτελεί πλέον έναν Γολγοθά για νέους, οικογένειες και εργαζόμενους με χαμηλό εισόδημα. Οι τιμές ενοικίων εκτοξεύονται, ειδικά στα αστικά κέντρα και τους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμού, μετατρέποντας το συνταγματικό δικαίωμα στη στέγη σε πολυτέλεια. Από το ιστορικό κέντρο της Αθήνας μέχρι τα γραφικά νησιά του Αιγαίου, περιοχές που κάποτε ήταν προσβάσιμες, τώρα είναι απρόσιτες για το μέσο ελληνικό νοικοκυριό.
Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης παρακολουθεί με αγωνία τις εξελίξεις στην αγορά κατοικίας, καθώς η δυναμική της επηρεάζει άμεσα τόσο την κοινωνική συνοχή όσο και την οικονομική σταθερότητα της χώρας. Η ανάγκη για διαρκείς παρεμβάσεις, προσαρμογές και επέκταση υφιστάμενων μέτρων είναι επιτακτική, καθώς η αίσθηση είναι ότι το στεγαστικό πρόβλημα έχει πάψει να είναι μια παροδική δυσκολία και έχει μετατραπεί σε μια βαθιά ριζωμένη, μόνιμη πρόκληση.
Στεγαστική πολιτική: Οι ανακοινώσεις του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ για βραχυχρόνιες μισθώσεις
Σε αυτό το πλαίσιο, οι πρόσφατες ανακοινώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ) αποτέλεσαν κομβικό σημείο. Το Σάββατο, ανακοινώθηκε η παράταση έως το 2026 της απαγόρευσης νέων βραχυχρόνιων μισθώσεων τύπου Airbnb για τα τρία πρώτα διαμερίσματα στον Δήμο Αθηναίων. Το μέτρο αυτό εφαρμόστηκε αρχικά φέτος, με στόχο την απελευθέρωση κατοικιών από την τουριστική εκμετάλλευση και την επιστροφή τους στην αγορά μακροχρόνιων μισθώσεων. Η συγκεκριμένη απόφαση ήταν αναμενόμενη από τους περισσότερους παράγοντες της αγοράς.
Ωστόσο, η πραγματική “είδηση” ήρθε την επόμενη ημέρα, κατά τη συνέντευξη Τύπου της Κυριακής. Εκεί, ο κ. Μητσοτάκης άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο επέκτασης του μέτρου των περιορισμών στις βραχυχρόνιες μισθώσεις και σε άλλες περιοχές της χώρας. «Είμαι ανοιχτός να εφαρμόσω αντίστοιχους περιορισμούς όχι μόνο στην Αθήνα αλλά και σε άλλες πόλεις ή τουριστικούς προορισμούς, όπου η πίεση στη στέγη είναι έντονη», δήλωσε χαρακτηριστικά. Τόνισε δε ότι η κυβέρνηση θα λάβει τις τελικές αποφάσεις εντός των επόμενων δύο μηνών, αφού ολοκληρωθεί μια ενδελεχής μελέτη των διαθέσιμων δεδομένων.
Η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται ότι οι αποφάσεις αυτές δεν αφορούν μόνο τους οικονομικούς δείκτες, αλλά και την ίδια την ταυτότητα των πόλεων. Η υπερβολική εξάρτηση από τις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης επηρεάζει την αστική φυσιογνωμία, αλλοιώνει τις γειτονιές, εκτοπίζει τους μόνιμους κατοίκους και διαταράσσει τον κοινωνικό ιστό. Από την άλλη πλευρά, ο τουριστικός τομέας παραμένει ένας βασικός πυλώνας της ελληνικής οικονομίας, γεγονός που καθιστά επιτακτική την ανάγκη για προσεκτικές ισορροπίες.
Οι επόμενες κινήσεις: Φορολογικά κίνητρα και νέες στεγαστικές πολιτικές
Το επόμενο διάστημα κρίνεται ως καθοριστικό. Η απόφαση για την επέκταση ή μη των περιορισμών σε περισσότερες περιοχές – και κυρίως ποιες θα είναι αυτές – θα διαμορφώσει σε μεγάλο βαθμό το τοπίο της αγοράς ακινήτων τα επόμενα χρόνια. Παράλληλα, οι συζητήσεις για την εφαρμογή φορολογικών κινήτρων αναμένεται να ενταθούν, με στόχο την απελευθέρωση περισσότερων σπιτιών για μακροχρόνια μίσθωση, χωρίς να αποθαρρύνονται παράλληλα οι ιδιοκτήτες.
Αναλυτές της αγοράς τονίζουν ότι καμία μεμονωμένη πολιτική δεν μπορεί να επιλύσει πλήρως το σύνθετο πρόβλημα της στέγασης. Ωστόσο, η συνδυαστική εφαρμογή περιορισμών στις βραχυχρόνιες μισθώσεις, η παροχή στοχευμένων φορολογικών κινήτρων και η υλοποίηση νέων στεγαστικών προγραμμάτων εκτιμάται ότι μπορεί να συμβάλει σε μια σταδιακή αποκλιμάκωση των πιέσεων. Η πρόκληση είναι τεράστια: η δημιουργία μιας βιώσιμης αγοράς, δίκαιης για τους ενοικιαστές και τους ιδιοκτήτες, και φιλικής προς την κοινωνία συνολικά.
Είναι σαφές ότι η συζήτηση γύρω από το στεγαστικό ζήτημα δεν θα λήξει σύντομα. Με τις πιέσεις στην αγορά να παραμένουν ισχυρές, η στέγη θα συνεχίσει να κατέχει περίοπτη θέση στην πολιτική και κοινωνική ατζέντα της χώρας για τα επόμενα χρόνια.
