Οι παραγωγοί κρόκου στην Κοζάνη αντιμετωπίζουν μεγάλες προκλήσεις λόγω της κλιματικής αλλαγής, καθώς για τρίτη συνεχόμενη χρονιά οι αποδόσεις τους είναι οι χαμηλότερες.
Ο Βασίλης Μητσόπουλος, πρόεδρος του Συνεταιρισμού Κροκοπαραγωγών Κοζάνης, μοιράζεται με το ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι η συγκομιδή ξεκίνησε στις 26 Οκτωβρίου και εκτιμά ότι «θα είναι στα επίπεδα των προηγούμενων ετών, 2022 και 2023, αν και παρατηρείται μια ελαφρά αύξηση των καλλιεργούμενων εκτάσεων, φτάνοντας λίγο πάνω από 5.000 στρέμματα».
Η εκτίμηση για την παραγωγή είναι ότι δεν θα ξεπεράσει τον έναν τόνο, και ο κ. Μητσόπουλος ανησυχεί μήπως «οι παραγωγοί δεν προλάβουν να συλλέξουν έως το τελευταίο λουλούδι». Σημειώνει ότι «πριν 20 χρόνια, οι ίδιοι καλλιεργημένοι χώροι παράγανε από 2,1 έως 2,5 τόνους κρόκου ανά έτος».
Η περίοδος ανθοφορίας του κρόκου είναι περιορισμένη, καθώς οι παραγωγοί έχουν μόλις τρεις με τέσσερις ημέρες για να συλλέξουν τα λουλούδια του, αλλιώς οι στήμονες μαραίνονται. Για να παραχθεί ένα γραμμάριο κρόκου απαιτούνται πάνω από 150 λουλούδια, και για να γίνει ένα κιλό, πρέπει να μαζευτούν περίπου 500.000 λουλούδια.
Δημογραφική συρρίκνωση
Η διαδικασία συλλογής είναι απαιτητική και δύσκολη, καθώς οι εργάτες πρέπει να βρίσκονται σκυμμένοι στο έδαφος για πολλές ώρες. Το ημερομίσθιο μαζί με το εργόσημο φτάνει περίπου τα 60 ευρώ. «Το εργατικό δυναμικό έχει μειωθεί, κυρίως λόγω δημογραφικής συρρίκνωσης και της απολιγνιτοποίησης, η οποία ανάγκασε αρκετούς να απομακρυνθούν από την περιοχή», αναφέρει ο κ. Μητσόπουλος.
Επιπλέον, πολλοί δεν επιθυμούν να ασχοληθούν με την καλλιέργεια κρόκου, παρόλο που ο συνεταιρισμός εγγυάται την αγορά της παραγωγής και την άμεση πληρωμή των αγροτών. Επίσης, προβληματισμένος παρατηρεί ότι πολλοί θεωρούν το αγροτικό επάγγελμα ανασφαλές, «αν και η καλλιέργεια του κρόκου ήταν πάντα ένα αξιόλογο συμπληρωματικό εισόδημα για τα μέλη μας», όπως τονίζει. «Αυτό μας ανησυχεί και θέλουμε να αλλάξει», καταλήγει.
Σήμερα, ο Συνεταιρισμός Κροκοπαραγωγών αριθμεί περίπου 1.000 μέλη, και οι τιμές που καταβάλει στα μέλη του για την παράδοση του προϊόντος κυμαίνονται από 2.000 έως 2.200 ευρώ ανά κιλό κρόκου.
Μια θετική εξέλιξη είναι ότι το σύνολο της παραγωγής πωλείται στην Ελλάδα και το εξωτερικό σε συσκευασμένη μορφή, κάτι που δεν συνέβαινε στο παρελθόν. Ο κρόκος Κοζάνης είναι ένα από τα πιο ακριβά μπαχαρικά παγκοσμίως, περιζήτητο εδώ και αιώνες για το χρώμα, το άρωμα και τις φαρμακευτικές και αφροδισιακές του ιδιότητες.