Η ψηφιοποίηση των συναλλαγών στην Ελλάδα εισέρχεται σε μια νέα, καθοριστική φάση. Από την 1η Νοεμβρίου 2025, η αποδοχή πληρωμών μέσω του συστήματος IRIS καθίσταται υποχρεωτική για όλες τις επιχειρήσεις που διαθέτουν τερματικά POS, κάτι που αλλάζει ριζικά το τοπίο των ηλεκτρονικών συναλλαγών και ενισχύει τη διαφάνεια στην αγορά.
Η Νέα Εποχή των Πληρωμών: IRIS και Υποχρεωτικότητα
Η προθεσμία για την καθολική εφαρμογή του IRIS ως μέθοδος πληρωμής, παράλληλα με τις κάρτες, σηματοδοτεί τη δέσμευση της πολιτείας για την πάταξη της φοροδιαφυγής και την ενίσχυση του ηλεκτρονικού χρήματος. Κάθε επιχείρηση που λειτουργεί με POS, θα πρέπει πλέον να δέχεται πληρωμές τόσο μέσω κάρτας όσο και μέσω QR κωδικού IRIS. Η συγκεκριμένη ρύθμιση αναμένεται να απλοποιήσει τις συναλλαγές για τους καταναλωτές και να προσφέρει ένα επιπλέον, γρήγορο και ασφαλές κανάλι πληρωμής.
Αναλύοντας τη σημασία αυτής της αλλαγής, το IRIS, ως σύστημα άμεσων πληρωμών, επιτρέπει τη μεταφορά χρημάτων σε πραγματικό χρόνο, 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα. Αυτό όχι μόνο επιταχύνει τις συναλλαγές αλλά και μειώνει το κόστος για τις επιχειρήσεις, καθώς συνήθως οι προμήθειες είναι χαμηλότερες σε σχέση με τις παραδοσιακές κάρτες. Επιπλέον, ενισχύει την ασφάλεια, καθώς οι συναλλαγές πραγματοποιούνται απευθείας από τράπεζα σε τράπεζα, χωρίς την ανάγκη κοινοποίησης ευαίσθητων στοιχείων κάρτας.
Αυστηρά Πρόστιμα για Μη Συμμόρφωση
Η Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) έχει καταστήσει σαφές ότι η μη συμμόρφωση θα συνεπάγεται αυστηρές κυρώσεις. Η εγκύκλιος προβλέπει πρόστιμα που κυμαίνονται ανάλογα με το είδος των λογιστικών βιβλίων της επιχείρησης:
- 10.000 ευρώ για επιχειρήσεις που τηρούν απλογραφικά βιβλία.
- 20.000 ευρώ για επιχειρήσεις που τηρούν διπλογραφικά βιβλία.
Σημειώνεται ελαφρυντική περίσταση για επιχειρήσεις σε μικρούς οικισμούς (έως 500 κατοίκους) και νησιά (κάτω των 3.100 κατοίκων), όπου τα πρόστιμα μειώνονται κατά 50%. Επίσης, προβλέπονται πρόστιμα 10.000 ευρώ και για τις εταιρείες λογισμικού που δεν ολοκλήρωσαν τους τεχνικούς ελέγχους ή δεν διασύνδεσαν τα ERP συστήματά τους με τα POS και τη Φορολογική Διοίκηση. Είναι κρίσιμο να τονιστεί ότι παραστατικά που εκδίδονται από μη διασυνδεδεμένα συστήματα θεωρούνται μη νόμιμα, με σοβαρές φορολογικές συνέπειες.
Αυτή η αυστηρότητα υπογραμμίζει τη σημασία που αποδίδεται στη διασύνδεση των POS με τα Φορολογικά Ηλεκτρονικά Μητρώα (ΦΗΜ) ή απευθείας με τα πληροφοριακά συστήματα της ΑΑΔΕ, ως ένα κεντρικό πυλώνα της στρατηγικής για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
Εξέλιξη Ορίων Συναλλαγών και Διεύρυνση Εμβέλειας
Το σύστημα IRIS συνεχίζει να εξελίσσεται, προσφέροντας αυξανόμενη ευελιξία:
- IRIS P2P (μεταξύ ιδιωτών): Έως 500 ευρώ ημερησίως. Από τον Ιανουάριο 2026, το ημερήσιο όριο αυξάνεται στα 1.000 ευρώ, με μηνιαίο πλαφόν 5.000 ευρώ.
- IRIS P2B (ιδιωτών προς επαγγελματίες): Έως 500 ευρώ ημερησίως. Από τον Ιανουάριο 2026, θα επιτρέπονται συναλλαγές έως 31.000 ευρώ τον μήνα.
Το συνολικό ημερήσιο όριο για τις εν λόγω συναλλαγές δεν μπορεί να ξεπεράσει τα 1.000 ευρώ. Αυτά τα όρια είναι σχεδιασμένα ώστε να εξυπηρετούν αποτελεσματικά τις καθημερινές ανάγκες, ενώ παράλληλα να διασφαλίζουν την παρακολούθηση των συναλλαγών.
Analysis: Η σταδιακή αύξηση των ορίων αντικατοπτρίζει την εμπιστοσύνη των αρχών στη σταθερότητα και την ασφάλεια του συστήματος, καθώς και την ανάγκη προσαρμογής στις αυξανόμενες απαιτήσεις της αγοράς. Η διεύρυνση των ορίων συμβαδίζει με την επικείμενη επέκταση του IRIS και σε διεθνές επίπεδο. Από τα μέσα του επόμενου έτους, το σύστημα αναμένεται να επεκταθεί στο εξωτερικό, μέσω του δικτύου EuroPA, επιτρέποντας μεταφορές χρημάτων μεταξύ ιδιωτών σε χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, οι Σκανδιναβικές χώρες και η Πολωνία. Αυτό ανοίγει νέους ορίζοντες, διευκολύνοντας τις διεθνείς συναλλαγές για τους Έλληνες πολίτες και επαγγελματίες.
Σημαντική Αύξηση Χρηστών και Εφαρμογές
Η αποδοχή του IRIS από την ελληνική αγορά είναι ήδη εντυπωσιακή. Σήμερα, περισσότεροι από 4 εκατομμύρια πολίτες χρησιμοποιούν την υπηρεσία IRIS P2P, ενώ πάνω από 560.000 επαγγελματίες έχουν ενσωματώσει το IRIS P2B στις πληρωμές τους. Στην κατηγορία IRIS Commerce, έχουν ήδη ενταχθεί 8.806 επιχειρήσεις και ηλεκτρονικά καταστήματα. Αυτοί οι αριθμοί αναμένεται να αυξηθούν κατακόρυφα με την εφαρμογή της υποχρεωτικότητας.
In the author’s assessment: Η υποχρεωτική αποδοχή του IRIS δεν είναι απλώς μια γραφειοκρατική ρύθμιση, αλλά συνιστά ένα στρατηγικό βήμα για την ενίσχυση της ψηφιακής οικονομίας της χώρας. Θα συμβάλει στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, θα διευκολύνει τους καταναλωτές και θα εκσυγχρονίσει τις συναλλαγές, φέρνοντας την Ελλάδα πιο κοντά στις προηγμένες ευρωπαϊκές πρακτικές.
