Σύμφωνα με πληροφορίες από το βουλγαρικό ιστότοπο segabg.com, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο της Βουλγαρίας ανακοίνωσε την ακυρότητα των συμβολαίων δανείων που εκδόθηκαν σε ελβετικό φράγκο. Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες έχουν υποχρέωση να επιστρέψουν όλους τους τόκους και τις χρέωση στους δανειολήπτες που έχουν ήδη εξοφλήσει το χρέος τους. Η απόφαση του Δικαστηρίου εκδόθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2024, δίνοντας στους δανειολήπτες το δικαίωμα να απαιτήσουν δικαστικά την επιστροφή όλων των χρημάτων που έχουν καταβληθεί, πληρώνοντας μόνο το αρχικά δάνειο χωρίς τους τόκους.
Τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο είχαν γίνει δημοφιλή στη Βουλγαρία πριν από πάνω από 15 χρόνια, κυρίως κατά την περίοδο 2006-2008, λόγω των ευνοϊκών όρων τους (χαμηλή ισοτιμία και επιτόκιο). Ωστόσο, η απότομη αύξηση της αξίας του ελβετικού φράγκου απέναντι στο βουλγαρικό λέβα δυσκόλεψε την αποπληρωμή δόσεων, με πολλούς πολίτες και επιχειρήσεις να αδυνατούν να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους. Έτσι, αρκετοί έχασαν τα υποθηκευμένα ακίνητά τους, ενώ επιχειρήσεις οδηγήθηκαν σε πτώχευση.
Οι επηρεαζόμενοι δανειολήπτες προσέφυγαν στη δικαιοσύνη, αλλά οι διαδικασίες τραβούσαν σε μάκρος. Η κατάσταση αυτή έγινε τόσο σοβαρή που το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσε αποφάσεις από το 2013 έως το 2018, καθορίζοντας ότι οι δανειολήπτες δεν μπορούν να επιβαρύνονται με όλους τους κινδύνους των συναλλαγματικών διαφορών για δάνεια ξένου νομίσματος.
Μέχρι πρόσφατα, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο της Βουλγαρίας είχε διατηρήσει τη θέση ότι οι συμβάσεις αυτές ήταν έγκυρες, με κάποιες εξαιρέσεις για ρήτρες συναλλαγματικού κινδύνου και μονομερούς αύξησης επιτοκίων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα πολλοί δανειολήπτες να αναγκαστούν να πληρώσουν με βάση τις ισοτιμίες την ημέρα της σύναψης του δανείου, πριν την άνοδο της αξίας του φράγκου.
Με την νέα απόφαση του Δικαστηρίου της 26ης Νοεμβρίου, έχει γίνει μια στροφή στην νομολογία που είναι πλέον πιο υπέρ των δανειοληπτών.
Όπως αναφέρει η δικηγόρος Ντεσιτσλάβα Φιλίποβα που μίλησε στο segabg.com, η ακυρότητα των συμβάσεων σημαίνει ότι κάθε πλευρά στη σύμβαση πρέπει να επιστρέψει ό,τι έχει πάρει. Ο δανειολήπτης επιστρέφει μόνο το αρχικό κεφάλαιο, ενώ οι τράπεζες είναι υποχρεωμένες να επιστρέψουν όλους τους καταβληθέντες τόκους και τέλη. Επειδή οι περισσότεροι δανειολήπτες έχουν ήδη εξοφλήσει το χρέος τους, οι τράπεζες αναμένεται να επιστρέψουν χρήματα στους πελάτες τους. Αξιοσημείωτο είναι ότι, παρόλο που υπάρχει πενταετής παραγραφή στην Βουλγαρία, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει αναφέρει πως η παραγραφή δεν ισχύει αν ο δανειολήπτης δεν γνώριζε για καταχρηστικούς όρους στη σύμβαση του.
Οι αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι δεσμευτικές για τα κράτη-μέλη, και μετά την τελευταία απόφαση του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου της Βουλγαρίας, τα βουλγαρικά δικαστήρια υποχρεούνται να ακολουθούν αυτή την κατεύθυνση.
