Το 2024, οι πωλήσεις του επιχειρηματικού τομέα αναμένονται με αυξημένες επιδόσεις της τάξης του 2,8% σε αποπληθωρισμένους όρους, γεγονός που επιβεβαιώνει τη δυναμική ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας και ενισχύει ελαφρώς το μερίδιο της χώρας στην ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία.
Συγκεκριμένα, η Ελλάδα σημείωσε την 6η καλύτερη επίδοση στην ΕΕ σε επίπεδο επιχειρηματικής δραστηριότητας κατά το τρίτο τρίμηνο του έτους, επισημαίνοντας την ανθεκτικότητα της, προς αντιμετώπιση διεθνών προκλήσεων.
Κατά το νέο τεύχος “Τάσεις του Επιχειρείν” της Διεύθυνσης Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας, αυτή η αύξηση προήλθε κυρίως από τις επενδύσεις και τις εξαγωγές, οι οποίες παρουσίασαν δυναμική ανάπτυξη στην πορεία του έτους, παρά έναν υποτονικό πρώτο τρίμηνο. Αυτοί οι παράγοντες αναμένεται να συνεχίσουν να διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο το 2025, αν και παραμένουν ευαίσθητοι στις διεθνείς οικονομικές μεταβολές.
Σε πιο λεπτομερές επίπεδο, οι πωλήσεις του επιχειρηματικού τομέα σημείωσαν θετικές επιδόσεις γύρω στο +3% (σε αποπληθωρισμένους όρους) κατά το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο του 2024, αφήνοντας πίσω τις χαμηλές επιδόσεις του προηγούμενου δωδεκαμήνου (+1,4%).
Ωστόσο, η βελτίωση αυτή δεν ήταν ομοιόμορφη, αλλά παρατηρείται σε τρεις ξεχωριστές κατηγορίες:
– Οι τομείς που συμβάλλουν στην ανοδική τάση (οι μισοί σχεδόν από τους κλάδους) είναι κυρίως εξαγωγικές δραστηριότητες (όπως η βιομηχανία, οι μεταφορές και το χονδρικό εμπόριο), οι οποίες επωφελήθηκαν από την ανάκαμψη των εξαγωγών και επέστρεψαν σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης (+3,4% στο 2ο και 3ο τρίμηνο), αν και είχαν αντιμετωπίσει -1,2% τους προηγούμενους μήνες.
– Οι σταθερά ευοίωνες κατηγορίες περιλαμβάνουν: (i) τους τομείς που υποστηρίζουν την επιχειρηματικότητα και τις επενδύσεις (π.χ. ΙΤ, κατασκευές) με μέση αύξηση περίπου 8% τα τελευταία 18 μήνες και (ii) τον τουρισμό που, παρά τις περιόδους χαμηλής ζήτησης, συνεχίζει να καταγράφει υψηλές επιδόσεις γύρω στο 5% την τελευταία 1½ χρονιά.
Αντιθέτως, ο τομέας του λιανικού εμπορίου πλήττεται από καθοδικές πιέσεις ύψους -3% τα τελευταία 1½ χρόνο (ιδίως στα διαρκή αγαθά), εξαιτίας της προσαρμογής των καταναλωτών στις αυξημένες τιμές.
Με αυτά τα δεδομένα, εκτιμάται πως το επιχειρηματικό τομέα το 2024 θα παρουσιάσει αύξηση πωλήσεων 2,8% (συγκρίσιμη με το 2023), με το τέταρτο τρίμηνο να ακολουθεί τη θετική πορεία του τελευταίου εξαμήνου, όπως καταδεικνύουν τα πρώτα στοιχεία για τον Οκτώβριο.
Αυτή η επίδοση προσφέρει στις ελληνικές επιχειρήσεις την ευκαιρία να συνεχίσουν μία αργή αλλά σταθερή ενίσχυση του μεριδίου τους στην ΕΕ (στο 1,05% το 2024, από 1,01% το 2022, σε όρους προστιθέμενης αξίας), αν και υπάρχουν σημαντικά περιθώρια για την αποκατάσταση του προ κρίσεως μεριδίου τους (1,8% κατά την περίοδο 2001-2009).
Αναμένοντας το μέλλον, οι ελληνικές επιχειρήσεις διαθέτουν τις προϋποθέσεις για να επιτύχουν υγιείς επιδόσεις αξίας 3% το 2025, δεδομένου ότι:
– Οι τομείς που στηρίζουν την αναβάθμιση στην επιχειρηματικότητα και τον τομέα των επενδύσεων προβλέπεται να ενισχυθούν περαιτέρω μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης (+7%, από +6% το 2024), ενώ ο ευρύτερος τομέας του τουρισμού έχει προοπτική να εκμεταλλευτεί τις νέες ευκαιρίες που προκύπτουν από τη διεθνή ζήτηση (+4%, από +3% το 2024).
– Οι εξαγωγικοί τομείς φαίνεται να διατηρούν την ανοδική τους πορεία (+2%), αν και η εκτίμηση αυτή συνοδεύεται από σημαντική αβεβαιότητα λόγω των αλλαγών στο διεθνές περιβάλλον.
– Οι εξελίξεις στο λιανικό εμπόριο φαίνεται να σταθεροποιούνται, καθώς το 2025 αναμένεται να ολοκληρωθεί σε μεγάλο βαθμό η προσαρμογή των καταναλωτών στα νέα επίπεδα τιμών.
Ωστόσο, οι κινητήριες δυνάμεις του 2025 – η εξωστρέφεια και οι επενδύσεις – ενώ προσφέρουν σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης, παραμένουν εκτεθειμένες σε δύο κύριες προκλήσεις:
Πρώτον, η αυξημένη αβεβαιότητα στο διεθνές περιβάλλον (γεωπολιτική αστάθεια, αυξήσεις δασμών, οικονομικές πιέσεις σε σημαντικούς εμπορικούς εταίρους) επιφέρει κινδύνους για τις εξαγωγές, τον τουρισμό και τις επενδύσεις.
Δεύτερον, η ψηφιακή και πράσινη μετάβαση απαιτούν προσαρμογές στην ανταγωνιστικότητα, καθιστώντας πιο επιτακτική την ανάγκη για άμεσες και αποτελεσματικές προσαρμογές από μέρους των επιχειρήσεων.
Η πλήρης μελέτη είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα του Ομίλου Εθνικής Τράπεζας, στην κατηγορία Οικονομικές Μελέτες και Αναλύσεις (Ελληνική Επιχειρηματικότητα).
