Χιλιάδες φορολογούμενοι στην Ελλάδα βρίσκονται αντιμέτωποι με την υποχρέωση δήλωσης αναδρομικών ποσών μισθών και συντάξεων, ένα ζήτημα που επαναλαμβάνεται σχεδόν κάθε χρόνο και απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή. Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) έχει θέσει σε λειτουργία την ηλεκτρονική πλατφόρμα της για την υποβολή των σχετικών τροποποιητικών δηλώσεων, προσφέροντας παράλληλα σημαντικές διευκολύνσεις και παρατείνοντας την προθεσμία.
Η Προθεσμία και η Διαδικασία: Τι πρέπει να γνωρίζουν οι φορολογούμενοι
Οι φορολογούμενοι που το 2024 εισέπραξαν αναδρομικά ποσά, τα οποία αφορούν μισθούς, συντάξεις προηγούμενων ετών, επιδόματα ανεργίας ή αμοιβές από απογευματινά ιατρεία νοσοκομείων του ΕΣΥ, έχουν πλέον επαρκή χρόνο για τη δήλωσή τους. Συγκεκριμένα, η προθεσμία ορίζεται έως την 31η Δεκεμβρίου 2025, χωρίς την απειλή προστίμων.
Η διαδικασία είναι αποκλειστικά ηλεκτρονική και απαιτεί την υποβολή τροποποιητικών δηλώσεων για κάθε φορολογικό έτος χωριστά, στο οποίο ανάγονται τα εισπραχθέντα ποσά. Αυτό σημαίνει ότι αν τα αναδρομικά αφορούν, για παράδειγμα, το έτος 2020, η τροποποιητική δήλωση θα πρέπει να υποβληθεί ως δήλωση του φορολογικού έτους 2020 (μέσω της επιλογής “έτος υποβολής 2021” στην πλατφόρμα).
Υπολογισμός Φόρου και Δυνατότητες Εξόφλησης
Ο φόρος επί των αναδρομικών υπολογίζεται βάσει των φορολογικών κλιμάκων και της εισφοράς αλληλεγγύης που ίσχυαν στα έτη στα οποία ανάγονται τα ποσά. Από το συνολικό ποσό φόρου αφαιρούνται τυχόν παρακρατηθέντες φόροι με συντελεστή 20%, οι οποίοι ενδέχεται να έχουν παρακρατηθεί κατά την καταβολή των αναδρομικών.
Μετά την οριστική υποβολή της τροποποιητικής δήλωσης, εκδίδεται εκκαθαριστικό σημείωμα. Η εξόφληση του οφειλόμενου φόρου μπορεί να γίνει:
- Εφάπαξ, έως τις 31 Ιανουαρίου 2026.
- Σε δόσεις, μέσω της πάγιας ρύθμισης:
- Έως 48 μηνιαίες δόσεις για τους συνταξιούχους.
- Έως 24 μηνιαίες δόσεις για τους υπόλοιπους φορολογούμενους.
Ποια Αναδρομικά Εμπίπτουν στην Υποχρέωση Δήλωσης;
Στην υποχρέωση δήλωσης εμπίπτουν αναδρομικά ποσά που αφορούν τα έτη 2015 έως 2023 και προέρχονται από:
- Νόμους
- Δικαστικές αποφάσεις
- Συλλογικές συμβάσεις
- Καθυστερημένες καταβολές συντάξεων
Είναι σημαντικό ότι ο χρόνος απόκτησης θεωρείται ο χρόνος κατά τον οποίο ο δικαιούχος απέκτησε το δικαίωμα είσπραξης. Η δήλωση αυτών των ποσών είναι εφικτή μόνο εφόσον αναγράφονται σαφώς στις βεβαιώσεις αποδοχών που έχουν λάβει οι φορολογούμενοι.
Διευκρινίσεις από την ΑΑΔΕ και Απαλλαγές από Πρόστιμα
Η ΑΑΔΕ, αναγνωρίζοντας την πολυπλοκότητα του θέματος, έχει εκδώσει σαφείς οδηγίες και διευκρινίσεις:
- Οι τροποποιητικές δηλώσεις θεωρούνται εμπρόθεσμες εφόσον υποβληθούν εντός του έτους χορήγησης της σχετικής βεβαίωσης.
- Αν η καθυστέρηση στην έκδοση της βεβαίωσης οφείλεται σε εκπρόθεσμη αποστολή αρχείων από τον εργοδότη ή το ταμείο, η δήλωση παραμένει εμπρόθεσμη, εφόσον υποβληθεί εντός του έτους έκδοσης της βεβαίωσης.
- Σε περιπτώσεις όπου δεν υπάρχει βεβαίωση και δεν μπορεί να αποδειχθεί το έτος αναγωγής, τα αναδρομικά φορολογούνται στο έτος καταβολής τους.
- Για τις βεβαιώσεις που χορηγούνται εκπρόθεσμα από φορείς του εξωτερικού, δεν επιβάλλονται πρόστιμα ή τόκοι.
- Επιπρόσθετα: Δεν επιβάλλεται πρόστιμο για εκπρόθεσμη υποβολή τροποποιητικής δήλωσης, αν ο πρόσθετος φόρος που προκύπτει δεν ξεπερνά τα 100 ευρώ.
Ανάλυση: Η σημασία της ψηφιοποίησης και η προστασία των φορολογουμένων
Η επέκταση της προθεσμίας και η διευκόλυνση της ηλεκτρονικής διαδικασίας σηματοδοτούν μια θετική εξέλιξη στην ελληνική φορολογική διοίκηση. Η ΑΑΔΕ, μέσω της πλατφόρμας myAADE, στοχεύει να απλοποιήσει τις διαδικασίες και να ελαχιστοποιήσει το διοικητικό βάρος για τους πολίτες. Η αυτόματη διασταύρωση δεδομένων με εργοδότες και ταμεία, την οποία υπογραμμίζει η Αρχή, υποδηλώνει την ενίσχυση του ελέγχου και της διαφάνειας, αλλά και την ανάγκη για τους φορολογούμενους να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στις δηλώσεις τους.
Η δυνατότητα εξόφλησης σε πολλές δόσεις, ειδικά για τους συνταξιούχους, αποτελεί μια σημαντική κοινωνική πρόνοια, αναγνωρίζοντας τη συχνά περιορισμένη οικονομική τους ευχέρεια. Αυτή η ευελιξία στην πληρωμή συμβάλλει στην αποφυγή επισώρευσης χρεών και στην ομαλότερη διαχείριση των οικονομικών υποχρεώσεων. Το πλαίσιο αυτό αντικατοπτρίζει μια προσπάθεια εκσυγχρονισμού και ανθρωποκεντρικής προσέγγισης, παρά τον αυξανόμενο ψηφιακό χαρακτήρα των διαδικασιών.
