Η φοροδιαφυγή παραμένει ένα από τα πλέον δυσεπίλυτα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, υπονομεύοντας τα δημόσια έσοδα και στρεβλώνοντας τον ανταγωνισμό. Πρόσφατοι έλεγχοι της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) σε Κέντρα Υποβολής Δηλώσεων (ΚΥΔ) σε ολόκληρη τη χώρα φέρνουν και πάλι στο προσκήνιο το μέγεθος του φαινομένου, αποκαλύπτοντας εντυπωσιακά υψηλά ποσοστά παραβάσεων.
Στο στόχαστρο τα Κέντρα Υποβολής Δηλώσεων: Εικόνα Σοκ
Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί της ΑΑΔΕ επικεντρώθηκαν σε 58 Κέντρα Υποβολής Δηλώσεων διασκορπισμένα σε διάφορες περιφέρειες της Ελλάδας. Από τη Θεσσαλονίκη και τη Δράμα μέχρι το Ηράκλειο και τη Ζάκυνθο, η γεωγραφική διασπορά των ελέγχων υποδηλώνει μια συστηματική προσπάθεια κάλυψης ευρύτερων περιοχών. Τα αποτελέσματα ήταν αποκαλυπτικά:
- Διαπιστώθηκε η μη έκδοση 45.200 αποδείξεων ή τιμολογίων.
- Η συνολική αποκρυβείσα ύλη ανήλθε στα 3,2 εκατομμύρια ευρώ.
- Επεβλήθησαν πρόστιμα συνολικού ύψους 414.000 ευρώ.
Αξιοσημείωτο είναι το εύρος της φοροδιαφυγής που καταγράφηκε, με ορισμένες περιπτώσεις να φτάνουν μέχρι και το 100%, κάτι που σημαίνει ότι οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις δεν εξέδιδαν καμία απόδειξη για τις παρεχόμενες υπηρεσίες τους.
Άμεσες Συνέπειες: Λουκέτα και Ποινές
Πέρα από τα χρηματικά πρόστιμα, η ΑΑΔΕ προχώρησε και σε επιβολή της ποινής αναστολής λειτουργίας. Συγκεκριμένα, σε 42 περιπτώσεις επιβλήθηκε 48ωρο «λουκέτο», ένα μέτρο που, αν και προσωρινό, έχει ως στόχο την άμεση διακοπή της παράνομης δραστηριότητας και την αποστολή σαφούς μηνύματος συμμόρφωσης. Οι περιοχές όπου επιβλήθηκαν τα περισσότερα «λουκέτα» περιλαμβάνουν:
- Ηράκλειο: 8 ΚΥΔ
- Κιλκίς: 7 ΚΥΔ
- Λάρισα: 4 ΚΥΔ
- Τρίκαλα, Κεφαλλονιά, Γρεβενά, Θεσσαλονίκη, Δράμα: από 2 ΚΥΔ
- Σάμο, Σπάρτη, Ζάκυνθο, Άργος, Αγρίνιο, Έδεσσα, Ξάνθη, Σέρρες, Κομοτηνή, Φλώρινα, Κοζάνη, Χαλκιδική, Κατερίνη: από 1 ΚΥΔ
Ανάλυση: Το Παρασκήνιο της Παραβατικότητας και οι Επιπτώσεις
Η παραδοσιακή φοροδιαφυγή, όπως αυτή που εντοπίστηκε στα ΚΥΔ, αντανακλά ευρύτερες παθογένειες στην ελληνική αγορά. Πέρα από την απώλεια εσόδων για το κράτος, η μη έκδοση παραστατικών δημιουργεί αθέμιτο ανταγωνισμό έναντι των συνεπών επιχειρήσεων, οι οποίες επωμίζονται το βάρος των φόρων, ενώ οι παραβάτες επωφελούνται από χαμηλότερα λειτουργικά κόστη.
Ανάλυση: Η επιλογή των ΚΥΔ ως στόχος ελέγχων δεν είναι τυχαία. Τα κέντρα αυτά διαχειρίζονται δεδομένα φορολογουμένων και, σε πολλές περιπτώσεις, ενεργούν ως διαμεσολαβητές μεταξύ πολιτών και φορολογικής αρχής. Η ακεραιότητα των λειτουργιών τους είναι κρίσιμη για την εμπιστοσύνη στο φορολογικό σύστημα. Ο εντοπισμός τόσο εκτεταμένης φοροδιαφυγής σε αυτόν τον κλάδο εγείρει ερωτήματα σχετικά με τους μηχανισμούς εσωτερικού ελέγχου και την εποπτεία. Ενδεχομένως, η έλλειψη διαφάνειας στις συναλλαγές, ειδικά σε υπηρεσίες, καθιστά πιο εύκολη την απόκρυψη εσόδων.
Γενικότερα, η μάχη κατά της φοροδιαφυγής στην Ελλάδα είναι μια διαρκής πρόκληση. Ενώ η ΑΑΔΕ έχει εντείνει τους ελέγχους τα τελευταία χρόνια, η «κουλτούρα» της μη έκδοσης αποδείξεων παραμένει ισχυρή σε ορισμένους κλάδους. Η ψηφιοποίηση των συναλλαγών και η διασύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές (με στόχο την πλήρη εφαρμογή έως το τέλος του 2024), που συζητείται ευρέως, αποτελούν κρίσιμα βήματα για τη δραστική μείωση τέτοιων φαινομένων. Αυτά τα μέτρα, που δεν υπήρχαν κατά την περίοδο των ελέγχων που περιγράφονται, αναμένεται να δυσκολέψουν σημαντικά την απόκρυψη εσόδων μελλοντικά, καθιστώντας τις ψηφιακές αποδείξεις αναπόφευκτες.
Ο Ρόλος του Πολίτη και οι Εποπτικές Δράσεις
Οι πολίτες διαδραματίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, ζητώντας πάντοτε απόδειξη για τις αγορές ή τις υπηρεσίες που λαμβάνουν. Η ευαισθητοποίηση του κοινού και η αναφορά παραβάσεων μπορούν να ενισχύσουν το έργο των ελεγκτικών αρχών, δημιουργώντας ένα περιβάλλον όπου η φοροδιαφυγή καθίσταται όλο και πιο δύσκολη και κοινωνικά μη αποδεκτή.
Οι συστηματικοί έλεγχοι της ΑΑΔΕ στέλνουν ένα σαφές μήνυμα: η μη συμμόρφωση συνεπάγεται άμεσες και αυστηρές κυρώσεις. Η εντατικοποίηση των ελέγχων, σε συνδυασμό με τη σταδιακή εφαρμογή νέων ψηφιακών εργαλείων, δημιουργεί προσδοκίες για μια πιο διαφανή και δικαιότερη φορολογική πραγματικότητα στην Ελλάδα.
