Η μάχη κατά της φοροδιαφυγής εισέρχεται σε μια νέα ψηφιακή εποχή στην Ελλάδα, με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) να ενισχύει δραματικά τους ελεγκτικούς της μηχανισμούς. Από τα τέλη Οκτωβρίου, χιλιάδες φορολογούμενοι θα βρεθούν στο μικροσκόπιο μιας πρωτοποριακής Μονάδας Μαζικών Ψηφιακών Διασταυρώσεων, η οποία υπόσχεται να φέρει στο φως αδήλωτα εισοδήματα και ύποπτες κινήσεις “μαύρου” χρήματος, αξιοποιώντας την τεχνολογία αιχμής.
Η Νέα Ψηφιακή Εποχή των Ελέγχων: Τεχνητή Νοημοσύνη και Big Data
Η ΑΑΔΕ ανεβάζει τον πήχη, επενδύοντας σε προηγμένα εργαλεία για τον εντοπισμό φορολογικών παραβάσεων. Η νεοσύστατη Μονάδα, στελεχωμένη με ειδικούς στην πληροφορική και αναλυτές δεδομένων, θα αξιοποιεί:
- Αλγόριθμους Big Data: Για την επεξεργασία τεράστιου όγκου δεδομένων.
- Συστήματα Ηλεκτρονικής Τιμολόγησης: Που παρέχουν άμεση εικόνα των συναλλαγών.
- Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ): Μέσω της οποίας θα αναλύονται δεδομένα ακόμη και από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για ένα πιο ολοκληρωμένο προφίλ του φορολογούμενου.
Αυτή η προσέγγιση σηματοδοτεί μια σημαντική αλλαγή από τις παραδοσιακές μεθόδους ελέγχου, επιτρέποντας στην Αρχή να πραγματοποιεί διασταυρώσεις σε πρωτοφανή κλίμακα και με μεγάλη ακρίβεια.
Στο Στόχαστρο: ΦΠΑ, Κρυπτονομίσματα και Αναδρομικά
Οι πρώτες στοχευμένες ενέργειες της ΑΑΔΕ επικεντρώνονται σε κρίσιμους τομείς όπου παρατηρείται συχνά φοροδιαφυγή:
- ΦΠΑ: Άμεση προτεραιότητα είναι ο εντοπισμός επιχειρήσεων που δήλωσαν μηδενικό ΦΠΑ για το 2024, ενώ συνεχίζουν να έχουν κανονική δραστηριότητα έως το τέλος του 2025.
- Κρυπτονομίσματα και Μετοχές: Οι συναλλαγές με κρυπτονομίσματα και οι επενδύσεις σε μετοχές, συμπεριλαμβανομένων ξένων χρηματιστηρίων, μπαίνουν στο μικροσκόπιο.
- Αναδρομικά Μισθών και Συντάξεων: Ελέγχεται η ορθή δήλωση των αναδρομικών του 2021 στα έτη που πραγματικά αφορούν.
Σε μια δεύτερη φάση, οι διασταυρώσεις θα επεκταθούν και στον τομέα των τελωνείων, με στόχο την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και της παράνομης διακίνησης αγαθών, ενισχύοντας έτσι την επίβλεψη σε όλο το φάσμα των οικονομικών δραστηριοτήτων.
Η Διασταύρωση Δεδομένων και ο Ρόλος των Διεθνών Πληροφοριών
Ένα κρίσιμο στοιχείο της νέας στρατηγικής είναι η αξιοποίηση πληροφοριών που διαβιβάζονται από ξένες φορολογικές αρχές. Η νέα Μονάδα αναλαμβάνει να επεξεργαστεί το 50% αυτών των δεδομένων, ξεκινώντας από το φορολογικό έτος 2020. Αυτό σημαίνει ότι ο εντοπισμός αδήλωτων εισοδημάτων από δραστηριότητες στο εξωτερικό γίνεται πλέον ευκολότερος και πιο άμεσος.
Ανάλυση: Η ικανότητα της ΑΑΔΕ να διασταυρώνει δεδομένα με διεθνείς πηγές ενισχύει σημαντικά την αποτελεσματικότητα των ελέγχων, ειδικά σε μια εποχή παγκοσμιοποίησης όπου οι οικονομικές δραστηριότητες δεν περιορίζονται στα εθνικά σύνορα. Η ευρωπαϊκή και διεθνής συνεργασία στον τομέα της ανταλλαγής φορολογικών πληροφοριών αποτελεί κλειδί για την καταπολέμηση της διασυνοριακής φοροδιαφυγής.
Σύγκριση ΦΜΥ και ΑΠΔ: Έλεγχος σε Πραγματικό Χρόνο
Η ΑΑΔΕ προχωρά επίσης σε αυτόματες συγκρίσεις μεταξύ των δηλώσεων που υποβάλλουν οι επιχειρήσεις στην Εφορία για τον Φόρο Μισθωτών Υπηρεσιών (ΦΜΥ) και στον e-ΕΦΚΑ για τις Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις (ΑΠΔ). Η υποχρεωτική μηνιαία και ηλεκτρονική υποβολή αυτών των δηλώσεων καθιστά εφικτή την αντιπαραβολή σε πραγματικό χρόνο.
- Στόχος είναι ο εντοπισμός επιχειρήσεων που δηλώνουν διαφορετικά στοιχεία στους δύο φορείς.
- Αυτή η πρακτική οδηγεί σε απώλεια εσόδων για το Δημόσιο και αποτελεί ένα σοβαρό κρούσμα φορολογικής παράβασης.
Στην εκτίμηση του συντάκτη: Η δυνατότητα άμεσης σύγκρισης των δηλώσεων ΦΜΥ και ΑΠΔ αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο στην πάταξη της αδήλωτης εργασίας και της απόκρυψης εισοδημάτων, καθώς παρέχει μια ολιστική εικόνα της μισθοδοσίας και των ασφαλιστικών εισφορών των επιχειρήσεων.
Επιπτώσεις και Πρόστιμα
Για όσους εντοπιστούν να έχουν διαπράξει παραβάσεις, οι συνέπειες θα είναι άμεσες και αυστηρές:
- Ακολουθεί τακτικός έλεγχος.
- Αναπροσαρμογή εσόδων-εξόδων.
- Βεβαίωση πρόσθετων φόρων και προστίμων.
- Σε περίπτωση μη ορθής δήλωσης αναδρομικών, θα επιβληθούν πρόστιμα και προσαυξήσεις.
Οι φορολογικοί έλεγχοι στην Ελλάδα έχουν, πλέον, μετατραπεί σε μια δυναμική διαδικασία, όπου η τεχνητή νοημοσύνη και τα μεγάλα δεδομένα αποτελούν τα βασικά όπλα στη μάχη για τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και την ουσιαστική καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
