Η ψηφιακή επανάσταση στην ελληνική φορολογία επιταχύνεται, με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) να στοχεύει στην πλήρη αυτοματοποίηση των φορολογικών δηλώσεων. Αυτό σημαίνει λιγότερη γραφειοκρατία, λιγότερα λάθη και σημαντική εξοικονόμηση χρόνου για εκατομμύρια φορολογούμενους. Το όραμα; Μέσα στην επόμενη τριετία, όλες οι δηλώσεις να υποβάλλονται αυτόματα, χωρίς καμία απολύτως ενέργεια από τους πολίτες.
Επόμενα Βήματα: Το 2026 ως Ορόσημο
Μετά την επιτυχημένη «δοκιμή» φέτος, όπου 1,3 εκατομμύρια αυτόματες δηλώσεις διεκπεραιώθηκαν, η ΑΑΔΕ ανεβάζει τον πήχη. Για το 2026, ο στόχος είναι να αγγίξει τα 2 εκατομμύρια προσυμπληρωμένες δηλώσεις. Αυτή η επέκταση αποτελεί το δεύτερο κύμα της ψηφιακής μεταρρύθμισης, η οποία βασίζεται σε νέα μέτρα, όπως:
- Αυστηρότερα χρονοδιαγράμματα διαβίβασης στοιχείων από τρίτους φορείς.
- Κυρώσεις για καθυστερήσεις στη διαβίβαση δεδομένων.
- Νωρίτερη έναρξη της περιόδου υποβολής, από τα μέσα Μαρτίου.
Οι Κύριες Αλλαγές που Έρχονται το 2026
Το επόμενο έτος θα φέρει σημαντικές καινοτομίες που θα επηρεάσουν μεγάλο μέρος των φορολογουμένων:
- Ακίνητα και Ενοίκια: Σχεδιάζεται η αυτόματη προσυμπλήρωση των εισοδημάτων από ακίνητα. Τα στοιχεία του εντύπου Ε2 θα μεταφέρονται απευθείας στο Ε1, αντλώντας δεδομένα από το Μητρώο Ιδιοκτησίας Ακινήτων. Αυτό το μητρώο, εφόσον λειτουργήσει έως τα τέλη του 2025, θα παρέχει επικαιροποιημένα δεδομένα ακίνητης περιουσίας, φέρνοντας την αυτόματη συμπλήρωση των ενοικίων από το 2026 (ή το 2027 αν καθυστερήσει η λειτουργία του μητρώου).
- Επιχειρήσεις και Ελεύθεροι Επαγγελματίες: Θα επεκταθεί η πλήρης προσυμπλήρωση του εντύπου Ε3. Τα δεδομένα εσόδων και εξόδων των επαγγελματιών και επιχειρήσεων θα αντλούνται αυτόματα από τα ηλεκτρονικά βιβλία myDATA, εξαλείφοντας την ανάγκη χειροκίνητης καταχώρισης.
Ανάλυση: Η επέκταση της προσυμπλήρωσης σε εισοδήματα ακινήτων και επιχειρήσεων σηματοδοτεί μια ουσιαστική διεύρυνση της ψηφιοποίησης. Μέχρι πρότινος, η αυτόματη δήλωση αφορούσε κυρίως μισθωτούς και συνταξιούχους με απλά εισοδήματα. Η νέα φάση εισάγει στον αυτοματισμό πιο σύνθετες κατηγορίες, απαιτώντας όμως την απόλυτη αξιοπιστία και έγκαιρη διαβίβαση δεδομένων από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Η επιτυχία αυτής της μετάβασης εξαρτάται άμεσα από την ωριμότητα των συστημάτων όπως το Μητρώο Ιδιοκτησίας Ακινήτων και τα myDATA.
Η Διαδικασία των Αυτόματων Δηλώσεων 2026: Βήμα προς Βήμα
Η προετοιμασία για τις φορολογικές δηλώσεις του 2026 θα ξεκινήσει ήδη από τα τέλη Δεκεμβρίου του 2025. Αναλυτικά, η διαδικασία θα εξελιχθεί ως εξής:
- Δεκέμβριος 2025: Ενεργοποίηση του Μητρώου υπόχρεων φορέων.
- Έως τέλος Φεβρουαρίου 2026: Εργοδότες, ασφαλιστικά ταμεία, τράπεζες και ιδιωτικά εκπαιδευτήρια οφείλουν να διαβιβάσουν ηλεκτρονικά όλα τα σχετικά στοιχεία (αποδοχές, συντάξεις, τόκοι, δαπάνες).
- 15 Μαρτίου 2026: Άνοιγμα της ηλεκτρονικής πύλης υποβολής. Περίπου το 30% των δηλώσεων θα είναι προσυμπληρωμένο και έτοιμο. Οι φορολογούμενοι θα έχουν τη δυνατότητα να ελέγξουν, να διορθώσουν ή να αποδεχθούν τα στοιχεία.
- 15 Απριλίου 2026: Αυτόματη υποβολή για τις δηλώσεις όπου δεν έχει υπάρξει καμία ενέργεια από τον φορολογούμενο.
- Έως 15 Ιουλίου 2026: Επιτρέπονται τροποποιήσεις στις υποβληθείσες δηλώσεις.
Συγκριτική Ανάλυση: Η πρόβλεψη για αυτόματη υποβολή των δηλώσεων σε περίπτωση αδράνειας του φορολογουμένου αποτελεί μια σημαντική καινοτομία σε σχέση με προηγούμενα χρόνια. Θυμίζει τη λογική της «σιωπηρής συναίνεσης» που εφαρμόζεται σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες για την απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών. Ωστόσο, αναδεικνύει και την ανάγκη για εντατική ενημέρωση των πολιτών, ώστε να είναι ενήμεροι για τις προθεσμίες και τις δυνατότητές τους για έλεγχο και διόρθωση.
Εκκαθάριση, Δόσεις και Εκπτώσεις
Η ψηφιοποίηση επεκτείνεται και στην εκκαθαριστική διαδικασία, καθώς προβλέπεται η αυτόματη εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων. Όσον αφορά τις πληρωμές:
- Δυνατότητα εφάπαξ εξόφλησης ή σε οκτώ μηνιαίες δόσεις.
- Η πρώτη δόση θα καταβάλλεται έως τις 31 Ιουλίου 2026.
Επιπλέον, η ΑΑΔΕ ενθαρρύνει την έγκαιρη υποβολή και εξόφληση με εκπτώσεις φόρου για όσους εξοφλήσουν εφάπαξ:
- 4% έκπτωση για υποβολή έως 30 Απριλίου.
- 3% έκπτωση για υποβολή έως 15 Ιουνίου.
- 2% έκπτωση για υποβολή έως 15 Ιουλίου.
Αυτές οι εκπτώσεις συνιστούν ένα πρόσθετο κίνητρο για την άμεση ανταπόκριση των φορολογουμένων, ενισχύοντας την ομαλή ροή των εσόδων για το κράτος.
Η Ψηφιακή Εποχή των Φορολογικών Δηλώσεων
Η επέκταση των προσυμπληρωμένων και προεκκαθαρισμένων φορολογικών δηλώσεων είναι ένα αποφασιστικό βήμα προς τον περιορισμό της γραφειοκρατίας και των λαθών. Η ΑΑΔΕ, μέσω αυτής της στρατηγικής, επιδιώκει να καθιερώσει απλούστερες, ταχύτερες και αποδοτικότερες διαδικασίες για τους φορολογουμένους, φέρνοντας τις φορολογικές δηλώσεις στο επίκεντρο της νέας ψηφιακής εποχής. Πρόκειται για μια μετάβαση που, παρότι απαιτεί προσαρμογές, υπόσχεται σημαντικά οφέλη για το σύνολο της οικονομίας και την αύξηση της φορολογικής συμμόρφωσης.
