Η ήταν αναμενόμενη όσο και απότομη η αλλαγή του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ στη Συρία, προκαλώντας ανησυχίες και προκλήσεις για τη νέα Κομισιόν. Η Ευρωπαϊκή Ένωση καλείται να επαναξιολογήσει τη στρατηγική της στη Μέση Ανατολή και να αντιμετωπίσει το ενδεχόμενο μιας νέας προσφυγικής κρίσης.
Με τον φόβο ενός νέου κύματος προσφύγων να πλανάται στον αέρα, αρκετές χώρες-μέλη του μπλοκ αποφάσισαν χθες να «παγώσουν» τη διαδικασία χορήγησης ασύλου σε Σύρους πρόσφυγες, σε μια κίνηση που προκαλεί ανησυχία για το μέλλον τους.
Με σημαία τις χώρες Γερμανία, Δανία, Φινλανδία, Σουηδία, Τσεχία, Ιταλία, Ολλανδία και Αυστρία, η διαδικασία υποβολής αιτήσεων ασύλου έχει ανασταλεί, με την Γαλλία να εξετάζει και αυτή παρόμοια μέτρα. Σημαντικές αποφάσεις αναμένονται και στην Ελλάδα την Παρασκευή, όπου συζητείται η κατάσταση περίπου 9,000 Σύρων προσφύγων, μετά από συνεδρίαση που θα διενεργηθεί στις Βρυξέλλες μεταξύ των υπουργών Εσωτερικών της Ε.Ε.
Σημαντική θέση υπέρ των «επαναπατρισμών» έχει εκφράσει η Αυστρία, όπου ο Γερμανός υπουργός Εσωτερικών Γκέρχαρντ Κάρνερ έχει ήδη δώσει εντολή για προετοιμασία προγράμματος επαναπατρισμού και απέλασης προς τη Συρία.
Η Κομισιόν, πάντως, τηρεί επιφυλακτική στάση αναφορικά με την επιστροφή των Σύρων προσφύγων. Εκπρόσωπός της τόνισε πως σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες (UNHCR), δεν υπάρχουν ακόμη «συνθήκες για ασφαλείς και αξιοπρεπείς επιστροφές». Η κατάσταση δημιουργεί ελπίδες, αλλά συνάμα και μεγάλη αβεβαιότητα.
Στις Βρυξέλλες υπάρχει η εκτίμηση ότι αρκετοί Σύροι θα προσπαθήσουν να διαφύγουν από τη χώρα, καθώς οι κράτη μέλη που έχουν αναστείλει τις διαδικασίες ασύλου δεν ζήτησαν την παύση των κυρώσεων κατά της τρομοκρατικής οργάνωσης HTS, που παραμένει ιδιαίτερα ενεργή στην περιοχή.
Ερωτήματα για τις κυρώσεις παραμένουν, με την Κομισιόν να θεωρεί βασική προτεραιότητα τη διερεύνηση πιθανών ανθρωπιστικών αναγκών, των επιπτώσεων στην ευρωπαϊκή ασφάλεια, αλλά και τη διπλωματική προσέγγιση που χρειάζεται με τις νέες πολιτικές συνθήκες στη Συρία.
Μέχρι στιγμής, η Ε.Ε. δεν φαίνεται διατεθειμένη να ανοίξει διαλόγους με τους αντάρτες της HTS, όπως επισημαίνει εκπρόσωπος, που περιμένει πρώτα να αξιολογηθούν οι πράξεις τους και όχι μόνο οι δηλώσεις τους. Αναμένονται αποφάσεις και για την πιθανή αναθεώρηση της πολιτικής της Ε.Ε. σχετικά με τη Συρία να μετά τη συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. την επόμενη Δευτέρα.
Οι χώρες-μέλη θα κληθούν επίσης να αποφασίσουν για το τέλος των κυρώσεων κατά του καθεστώτος Άσαντ και των μέτρων εναντίον της HTS, που ισχύουν από το 2014, με τη δυνατότητα να εξεταστεί και η δημιουργία ειδικής θέσης απεσταλμένου για τη Συρία.
