Η Βενεζουέλα βρίσκεται για άλλη μια φορά στο επίκεντρο διεθνούς έντασης, με τις δηλώσεις του Υπουργού Άμυνας της χώρας να πυροδοτούν νέο κύκλο ανησυχίας. Η αποκάλυψη μυστικών επιχειρήσεων της CIA και οι αυξανόμενες στρατιωτικές κινήσεις των ΗΠΑ στην Καραϊβική δημιουργούν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ, με απρόβλεπτες συνέπειες για την ήδη ταλαιπωρημένη χώρα της Λατινικής Αμερικής.
Οι Νέες Απειλές: Μυστικές Επιχειρήσεις και Στρατιωτική Παρουσία
Ο Υπουργός Άμυνας της Βενεζουέλας, Βλαντίμιρ Παδρίνο, προχώρησε την Πέμπτη σε δηλώσεις που αναδεικνύουν την κλιμακούμενη ένταση με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Παδρίνο τόνισε ότι «κάθε ενδεχόμενη επιχείρηση της CIA κατά της χώρας του θα αποτύχει», επιβεβαιώνοντας την ύποπτη παρουσία πρακτόρων της αμερικανικής υπηρεσίας πληροφοριών εντός της Βενεζουέλας. Αυτή η δήλωση αποτελεί άμεση αντίδραση στην εντολή του τότε Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, για έναρξη μυστικών δράσεων της CIA.
Η στρατιωτική «μυϊκή επίδειξη» των ΗΠΑ στην περιοχή είναι πλέον εμφανής. Στην Καραϊβική και τον Κόλπο του Μεξικού έχουν αναπτυχθεί:
- Επτά πολεμικά πλοία
- Ένα πυρηνοκίνητο υποβρύχιο
- Αεροσκάφη τελευταίας τεχνολογίας
- Άλλα μέσα με εντυπωσιακή ισχύ πυρός
Επισήμως, αυτές οι δυνάμεις συμμετέχουν σε επιχειρήσεις κατά της διακίνησης ναρκωτικών, με ειδικό στόχο τη Βενεζουέλα και τον Πρόεδρο της, Νικολάς Μαδούρο. Από τον Σεπτέμβριο, η Ουάσιγκτον έχει ανακοινώσει εννέα πλήγματα εναντίον ταχύπλοων που φέρεται να μετέφεραν ναρκωτικά, τόσο στην Καραϊβική όσο και στον Ειρηνικό, με τουλάχιστον 37 νεκρούς συνολικά.
Η Νομιμότητα των Επιχειρήσεων: Σκιές και Αμφισβητήσεις
Η νομιμότητα αυτών των επιχειρήσεων βρίσκεται υπό αμφισβήτηση από ειδικούς του διεθνούς δικαίου. Το γεγονός ότι διεξάγονται σε ξένα ή διεθνή χωρικά ύδατα και ότι οι ύποπτοι δεν συλλαμβάνονται ούτε ανακρίνονται, εγείρει σοβαρά ερωτήματα. Analysis: Η συγκεκριμένη τακτική, όπου δεν υπάρχει κράτηση υπόπτων για ποινικές διώξεις αλλά άμεση εμπλοκή, μπορεί να εκληφθεί ως μια μορφή εξωδικαστικών εκτελέσεων ή επιχειρήσεων που αμφισβητούν την κυριαρχία των εμπλεκόμενων κρατών, ακόμη και αν επίσημος στόχος είναι η καταπολέμηση του εγκλήματος. Αυτό θέτει σε κίνδυνο τις ισορροπίες του διεθνούς δικαίου της θάλασσας και των αρμοδιοτήτων στις διεθνείς ζώνες.
Η Οπτική της Βενεζουέλας: Πετρέλαιο και «Αλλαγή Καθεστώτος»
Ο Πρόεδρος Μαδούρο έχει σαφή θέση σχετικά με τις προθέσεις των ΗΠΑ. Κατ’ αυτόν, η αμερικανική κυβέρνηση χρησιμοποιεί τη διακίνηση ναρκωτικών ως απλό πρόσχημα για την επιβολή «αλλαγής καθεστώτος». Ο πραγματικός στόχος, σύμφωνα με τον Μαδούρο, είναι ο έλεγχος των τεράστιων αποθεμάτων πετρελαίου της Βενεζουέλας.
Contextualization: Η Βενεζουέλα διαθέτει τα μεγαλύτερα αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο. Αυτό το γεγονός έχει επηρεάσει ιστορικά τις διεθνείς της σχέσεις, καθιστώντας την συχνά πεδίο γεωπολιτικών αντιπαραθέσεων. Η επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ, οι οποίες έχουν ως στόχο την πετρελαϊκή βιομηχανία της Βενεζουέλας, ενισχύουν την άποψη του Μαδούρο ότι ο πετρελαϊκός πλούτος είναι ο κύριος μοχλός πίσω από τις αμερικανικές πιέσεις. Αυτή η δυναμική θυμίζει εποχές του Ψυχρού Πολέμου, όπου η επίδραση και ο έλεγχος των φυσικών πόρων ήταν καθοριστικός παράγοντας στις διεθνείς σχέσεις. Οι ενέργειες της CIA, αν επιβεβαιωθούν πλήρως, θα ενταθούν σε ένα μοτίβο που έχει επαναληφθεί κατά το παρελθόν σε πολλές χώρες με στρατηγική σημασία για τις ΗΠΑ.
Επιπτώσεις για την Περιοχή και Διεθνείς Σχέσεις
Οι εξελίξεις αυτές έχουν σοβαρές επιπτώσεις όχι μόνο για τη Βενεζουέλα αλλά και για την ευρύτερη περιοχή της Λατινικής Αμερικής. Η αύξηση της στρατικοποίησης της Καραϊβικής εγκυμονεί κινδύνους για την περιφερειακή σταθερότητα. Οι χώρες της περιοχής, όπως η Κολομβία και η Βραζιλία, παρότι διατηρούν διαφορετικές σχέσεις με την κυβέρνηση Μαδούρο, ενδέχεται να βρεθούν αντιμέτωπες με την μετατόπιση των ισορροπιών και την ενίσχυση της αμερικανικής επιρροής. In the author’s assessment: Η κατάσταση στη Βενεζουέλα αποτελεί ένα κλασικό παράδειγμα όπου οι εσωτερικές κρίσεις μιας χώρας μετατρέπονται σε διεθνή πεδία αντιπαράθεσης, με τις υπερδυνάμεις να διεκδικούν επιρροή κάτω από το πρόσχημα της καταπολέμησης του εγκλήματος ή της προάσπισης της δημοκρατίας. Η ιστορία έχει δείξει πως τέτοιες παρεμβάσεις σπάνια οδηγούν σε σταθερές και μακροπρόθεσμες λύσεις.
