Ένταση και αντιπαραθέσεις σημάδεψαν την Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια, με επίκεντρο τις σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ηνωμένων Πολιτειών. Ο Τζέι Ντι Βανς, γερουσιαστής και εκπρόσωπος των ΗΠΑ, άσκησε κριτική στην ΕΕ προκαλώντας αντιδράσεις, ενώ η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, παρουσίασε τις ευρωπαϊκές θέσεις για την ενίσχυση της άμυνας.
Ο Τζέι Ντι Βανς, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, υποστήριξε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίζει να εξυπηρετεί συμφέροντα που χρονολογούνται από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης, επιδεικνύοντας δυσκολία στην αποδοχή της σύγχρονης πολιτικής πραγματικότητας. Ειδικότερα, αναφέρθηκε στην ανάγκη διαλόγου με πολιτικούς που έχουν εκλεγεί δημοκρατικά, ακόμα και αν οι ιδεολογίες τους θεωρούνται αμφιλεγόμενες, τονίζοντας ότι ο αποκλεισμός εκλεγμένων αντιπροσώπων, λόγω κατηγοριών για διασυνδέσεις με ακροδεξιά στοιχεία, αποτελεί αντιδημοκρατική πρακτική.
«Υπάρχουν δυνάμεις που αντιτίθενται στην ιδέα της ελεύθερης έκφρασης διαφορετικών απόψεων και στην έκφραση της λαϊκής βούλησης μέσω της ψήφου, ακόμα και όταν αυτή οδηγεί σε αποτελέσματα που δεν είναι αρεστά», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Αμερικανός γερουσιαστής, σχολιάζοντας την απουσία ορισμένων πολιτικών προσώπων από τη Διάσκεψη.
Ο Τζέι Ντι Βανς υπογράμμισε ότι η ελευθερία έκφρασης πρέπει να είναι σεβαστή, ακόμη και όταν οι απόψεις που εκφράζονται είναι αντίθετες με την κυρίαρχη πολιτική γραμμή. Η τοποθέτησή του προκάλεσε χειροκροτήματα από ορισμένους Ευρωπαίους παρευρισκόμενους, υποδεικνύοντας την ύπαρξη διαφορετικών απόψεων σχετικά με το θέμα.
Από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναγνώρισε την ανάγκη για ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας. «Η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει μεγαλύτερη ευθύνη για την ασφάλειά της και αυτό απαιτεί σημαντική αύξηση των αμυντικών δαπανών», δήλωσε η Πρόεδρος της Κομισιόν. Σημείωσε ότι οι αμυντικές δαπάνες των κρατών μελών της ΕΕ βρίσκονται σήμερα λίγο κάτω από το 2% του ΑΕΠ και θα πρέπει να αυξηθούν πάνω από το 3%, κάτι που συνεπάγεται επιπλέον επενδύσεις εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως.
Προκειμένου να διευκολυνθεί η αύξηση των αμυντικών επενδύσεων, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε την πρόθεσή της να προτείνει την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας για τις αμυντικές δαπάνες. «Αυτό θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να αυξήσουν σημαντικά τις αμυντικές τους δαπάνες, χωρίς να θέσουν σε κίνδυνο τη δημοσιονομική σταθερότητα», εξήγησε, προσθέτοντας ότι η χρήση της ρήτρας θα γίνει υπό συγκεκριμένους όρους και με ελεγχόμενο τρόπο.
Επιπλέον, η Κομισιόν θα προτείνει ένα ευρύτερο πλαίσιο εξατομικευμένων εργαλείων για την αντιμετώπιση των ειδικών συνθηκών κάθε κράτους μέλους. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι για την υλοποίηση ενός φιλόδοξου σχεδίου για την ευρωπαϊκή άμυνα, είναι απαραίτητη μια συντονισμένη προσέγγιση για τον καθορισμό των επενδυτικών προτεραιοτήτων. Αυτό θα επιτρέψει την αποτελεσματική επένδυση σε αμυντικά έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, ενισχύοντας τη συνολική αμυντική ικανότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συμβάλλοντας στην ευρωπαϊκή ασφάλεια.
