Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, κλιμακώνει την κριτική του προς τον Ουκρανό ομόλογό του, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, χαρακτηρίζοντάς τον δημόσια ως «δικτάτορα». Αυτή η αλλαγή στάσης συνοδεύεται από την υιοθέτηση αφηγήσεων που προωθούνται από τη Ρωσία σχετικά με τις αιτίες και την εξέλιξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, γεγονός που σύμφωνα με πολλούς αναλυτές τροφοδοτεί τις ανησυχίες για πιθανή εγκατάλειψη της Ουκρανίας από τις ΗΠΑ. Οι πρόσφατες δηλώσεις του εντείνουν την αβεβαιότητα γύρω από τη μελλοντική αμερικανική στρατηγική στην περιοχή.
Ο Μαξ Μπέργκμαν, διευθυντής του προγράμματος Ευρώπη, Ρωσία και Ευρασία στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών, σχολιάζει σχετικά: «Θα έλεγε κανείς ότι ο Ντόναλντ Τραμπ ετοιμάζεται να κλείσει την υπόθεση Ουκρανία». Αυτή η δήλωση υπογραμμίζει την αυξανόμενη πεποίθηση ότι η Ουάσινγκτον ενδέχεται να αλλάξει ριζικά την προσέγγισή της.
Σύμφωνα με τον ίδιο, ο Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται διατεθειμένος οι «ΗΠΑ να αποστασιοποιηθούν από την Ουκρανία και να επικεντρωθούν στην αποκατάσταση των σχέσεων με τη Μόσχα». Επιπλέον, ο Μπέργκμαν τονίζει την «ιδιαίτερη συγγένεια με τον Βλαντίμιρ Πούτιν» και την έλξη του Τραμπ προς το «στυλ ισχυρού άνδρα του Πούτιν» ως παράγοντες που επηρεάζουν αυτήν την πιθανή αλλαγή πολιτικής.
Ένταση στις σχέσεις ΗΠΑ-Ουκρανίας: Από τη διπλωματία στις δημόσιες κατηγορίες
Η κατάσταση κλιμακώθηκε μετά την πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία του Ντόναλντ Τραμπ με τον Ρώσο πρόεδρο, κατά την οποία εκφράστηκε η επιθυμία έναρξης διαπραγματεύσεων για την ουκρανική κρίση το συντομότερο δυνατό, αλλά χωρίς τη συμμετοχή της Ουκρανίας. Αυτή η εξέλιξη προσέθεσε μια νέα διάσταση στην ήδη τεταμένη κατάσταση.
Η ένταση μετατράπηκε σε κρίση μετά τη συνάντηση ρωσικών και αμερικανικών αντιπροσωπειών στη Σαουδική Αραβία, κατά τη διάρκεια της οποίας ο Ντόναλντ Τραμπ εξαπέλυσε μια σειρά κατηγοριών εναντίον του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, εντείνοντας την αβεβαιότητα για το μέλλον των διμερών σχέσεων.
«Δικτάτορας χωρίς εκλογές, ο Ζελένσκι καλά θα κάνει να κινηθεί γρήγορα, αλλιώς δεν θα του μείνει χώρα», έγραψε χαρακτηριστικά στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Truth Social. «Λατρεύω την Ουκρανία, αλλά ο Ζελένσκι έκανε χάλια δουλειά», συμπλήρωσε, εκφράζοντας την απογοήτευσή του για την ηγεσία της χώρας.
Για την κυβέρνηση του Κιέβου, η οποία δεν έχει την πολυτέλεια να αποξενώσει τον βασικό της υποστηρικτή, και για τους Ευρωπαίους εταίρους, που ανησυχούν για ενδεχόμενη προσέγγιση μεταξύ Ουάσινγκτον και Μόσχας σε βάρος των δικών τους συμφερόντων, το πιο ανησυχητικό δεν είναι οι προσωπικές επιθέσεις εναντίον του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αλλά η προθυμία του Ντόναλντ Τραμπ να υιοθετήσει στοιχεία της ρωσικής προπαγάνδας για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αυτό υποδηλώνει μια πιθανή αλλαγή στην κατεύθυνση της αμερικανικής πολιτικής.
Συμβουλές προς τον Ζελένσκι και το ιστορικό των τεταμένων σχέσεων
Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, φάνηκε να προσφέρει συμβουλές στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, υποδεικνύοντας σε δηλώσεις του στην Daily Mail ότι η δημόσια κριτική προς τον Ντόναλντ Τραμπ είναι ένας «αποτρόπαιος» τρόπος για να διαχειριστεί τις σχέσεις με την αμερικανική κυβέρνηση. Το σχόλιο αυτό υπογραμμίζει την ευαίσθητη ισορροπία που πρέπει να διατηρήσει η Ουκρανία στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ.
Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο Ντόναλντ Τραμπ δεν υπήρξε ποτέ θαυμαστής του Ουκρανού προέδρου, ακόμη και μετά την ανάδειξή του σε σύμβολο της σκληρής αντίστασης της Ουκρανίας μετά τη ρωσική εισβολή του 2022, υπό την κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν.
Οι σχέσεις των δύο ηγετών ήταν τεταμένες από το 2019, όταν ο Ντόναλντ Τραμπ κατηγορήθηκε ότι καθυστέρησε την παροχή στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία, ασκώντας παράλληλα πιέσεις στον Ζελένσκι να ξεκινήσει έρευνα για την οικογένεια του Τζο Μπάιντεν, ενόψει των αμερικανικών εκλογών του 2020. Το περιστατικό αυτό είχε προκαλέσει τότε έντονες αντιδράσεις και είχε επιβαρύνει περαιτέρω τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών.
Η υποστήριξη της Ουκρανίας δεν κατείχε ποτέ προτεραιότητα στην ατζέντα «Πρώτα η Αμερική» του Ντόναλντ Τραμπ. Είχε εκφράσει επανειλημμένα την αντίθεσή του στα δισεκατομμύρια δολάρια που διέθεσε η κυβέρνηση Μπάιντεν για την ενίσχυση της Ουκρανίας και είχε δεσμευτεί, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας του 2024, να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία πριν αναλάβει τα καθήκοντά του, αυξάνοντας τους φόβους ότι θα μπορούσε να ωθήσει το Κίεβο σε μια δυσμενή συμφωνία ειρήνης. Αυτή η προσέγγιση δημιουργεί αμφιβολίες για τη μελλοντική πορεία της αμερικανικής πολιτικής.
Επιπλέον, πολλοί παρατηρητές και αναλυτές τονίζουν την ιστορική εγγύτητα του Ντόναλντ Τραμπ με τη Ρωσία και τις θέσεις της. Αυτή η σχέση έχει προκαλέσει ανησυχίες σχετικά με την πιθανή επιρροή της Μόσχας στις πολιτικές αποφάσεις του πρώην προέδρου.
«Τα 40 χρόνια ιστορίας ανάμεσα στον Τραμπ και τη Ρωσία θα μπορούσαν να οδηγήσουν μόνον σε αυτό, και οι ενδείξεις των τελευταίων εβδομάδων και μηνών βαίνουν όλες προς αυτήν την κατεύθυνση», δήλωσε ο Ρεζί Ζαντέ, συγγραφέας του «Notre homme à Washington: Trump dans la main des Russes» (Ο άνθρωπός μας στην Ουάσινγκτον: Ο Τραμπ στα χέρια των Ρώσων), στον γαλλικό ραδιοσταθμό Radio Classique, υπογραμμίζοντας την μακροχρόνια σχέση και τις πιθανές επιπτώσεις της.
