Μια σύντομη επισκόπηση των τελευταίων εξελίξεων γύρω από τις εντάσεις ΗΠΑ-Ιράν.
Επανέρχονται οι Στρατιωτικές Απειλές των ΗΠΑ προς το Ιράν
Ο πρώην πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, επανήλθε στο προσκήνιο με μια ηχηρή προειδοποίηση προς το Ιράν: στρατιωτική επέμβαση παραμένει στο τραπέζι, εάν η Τεχεράνη δεν συμμορφωθεί με μια νέα συμφωνία για το πυρηνικό της πρόγραμμα. Η δήλωση αυτή επαναφέρει στην επιφάνεια ένα ζήτημα που έχει απασχολήσει έντονα τη διεθνή κοινότητα.
Ο Τραμπ τόνισε ότι η πιθανότητα στρατιωτικής δράσης είναι “απολύτως” υπαρκτή, υπογραμμίζοντας το περιορισμένο χρονικό περιθώριο για την επίτευξη μιας διπλωματικής λύσης. “Αν χρειαστεί να χρησιμοποιήσουμε στρατιωτική ισχύ, θα το κάνουμε,” δήλωσε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι σε μια τέτοια περίπτωση, “το Ισραήλ προφανώς θα εμπλακεί”.
Διπλωματικές Προσπάθειες και οι Ρόλοι των Πρωταγωνιστών
Οι δηλώσεις του Τραμπ έρχονται λίγο πριν από τις συνομιλίες που αναμένεται να λάβουν χώρα στο Ομάν, με τη συμμετοχή του ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, και του Ιρανού υπουργού Εξωτερικών, Αμπάς Αραγτσί. Αυτές οι συνομιλίες αποτελούν μια προσπάθεια εξεύρεσης κοινού εδάφους και αποκλιμάκωσης της έντασης.
Για δεκαετίες, οι δυτικές χώρες, με επικεφαλής τις ΗΠΑ, και το Ισραήλ κατηγορούν το Ιράν ότι επιδιώκει την απόκτηση πυρηνικών όπλων, κάτι που η Τεχεράνη διαψεύδει κατηγορηματικά, επιμένοντας ότι το πυρηνικό της πρόγραμμα έχει αποκλειστικά πολιτικούς σκοπούς.
Η Σύμβαση του 2015 και οι Επιπτώσεις της Απόσυρσης των ΗΠΑ
Τον Μάρτιο, ο Ντόναλντ Τραμπ απέστειλε επιστολή στο Ιράν, απαιτώντας διαπραγματεύσεις για την αντικατάσταση της διεθνούς συμφωνίας του 2015, γνωστή ως Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (ΚΟΣΔ). Η συμφωνία αυτή είχε αρχίσει να αποδυναμώνεται μετά την απόσυρση των ΗΠΑ από αυτήν το 2018.
Παράλληλα, ο Τραμπ είχε απειλήσει με βομβαρδισμούς στο Ιράν και επέβαλε επιπλέον κυρώσεις στον ιρανικό πετρελαϊκό τομέα. Η απόσυρση των ΗΠΑ από την ΚΟΣΔ, μια συμφωνία που πρόσφερε στο Ιράν χαλάρωση των διεθνών κυρώσεων με αντάλλαγμα τον περιορισμό του πυρηνικού του προγράμματος υπό την εποπτεία του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), είχε προκαλέσει διεθνείς αντιδράσεις.
Η Σκληρή Γραμμή του Ισραήλ και οι Προϋποθέσεις του Ιράν
Μαζί με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, γνωστό για τη σκληρή του στάση στο ζήτημα, ο Τραμπ είχε ανακοινώσει την πρόθεση της κυβέρνησής του να διεξάγει “άμεσες” συνομιλίες με την Τεχεράνη, παρά την απουσία διπλωματικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών εδώ και 45 χρόνια.
Ο Νετανιάχου επανέλαβε ότι η στρατιωτική επιλογή θα είναι “αναπόφευκτη” εάν οι συνομιλίες αποτύχουν ή καθυστερήσουν. Από την άλλη πλευρά, η Τεχεράνη δηλώνει πρόθυμη για συνομιλίες, έστω και “έμμεσες”, αλλά απορρίπτει οποιονδήποτε διάλογο υπό απειλή και πίεση.
- Ντόναλντ Τραμπ: Επαναφέρει την απειλή στρατιωτικής δράσης.
- Στιβ Γουίτκοφ & Αμπάς Αραγτσί: Συμμετέχουν σε διπλωματικές συνομιλίες στο Ομάν.
- Μπενιαμίν Νετανιάχου: Υποστηρίζει σκληρή γραμμή και δεν αποκλείει στρατιωτική λύση.
- Ιράν: Δηλώνει πρόθυμο για συνομιλίες, αλλά όχι υπό πίεση.
