Οι εμπορικές σχέσεις Καναδά-ΗΠΑ βρίσκονται στο μικροσκόπιο, καθώς οι πλέον πρόσφατες συνομιλίες για τους αμερικανικούς δασμούς σε καναδικά προϊόντα αναδεικνύουν τις πιέσεις που δέχονται οι παραδοσιακές συμμαχίες. Το ζητούμενο δεν είναι μόνο η επίλυση των διαφορών, αλλά και η διατήρηση μιας ισορροπίας σε μια εποχή αυξανόμενου εμπορικού προστατευτισμού.
Κρίσιμες Συνομιλίες στην Ουάσιγκτον: Δίκαιη Μεταχείριση αλλά Όχι Ευκολίες
Την Τρίτη, ο τότε Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, υποδέχθηκε τον Καναδό πρωθυπουργό, Μαρκ Κάρνεϊ, στην Ουάσιγκτον, σε μια συνάντηση που χαρακτηρίστηκε από την επιθυμία για δίκαιη μεταχείριση του Καναδά, αλλά και από την ξεκάθαρη στάση του Τραμπ υπέρ των αμερικανικών συμφερόντων. Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «νομίζω ότι θα φύγουν πολύ ικανοποιημένοι», προσθέτοντας ότι «θα μεταχειριστούμε τους ανθρώπους δίκαια. Θα μεταχειριστούμε ειδικά τον Καναδά δίκαια». Ωστόσο, η δέσμευσή του δεν επεκτάθηκε με την ίδια σαφήνεια σε μια ευρύτερη ηπειρωτική εμπορική συμφωνία που θα περιελάμβανε και το Μεξικό.
Από την πλευρά του Καναδά, ο υπουργός αρμόδιος για τις διμερείς εμπορικές σχέσεις, Ντομίνικ ΛεΜπλανκ, περιέγραψε τις συζητήσεις ως «επιτυχημένη, θετική και ουσιαστική συζήτηση». Ωστόσο, τόνισε ότι, παρά την καταγεγραμμένη πρόοδο, καμία συμφωνία δεν ήταν κοντά στην ολοκλήρωση, υπογραμμίζοντας ότι «η δουλειά μας δεν έχει τελειώσει ακόμα». Αυτή η διαπίστωση δείχνει το βάθος των διαφωνιών και την πολυπλοκότητα των διαπραγματεύσεων.
Οι Δασμοί στο Επίκεντρο των Τριβών
Το κύριο αντικείμενο των συζητήσεων ήταν οι αμερικανικοί δασμοί σε καναδικά προϊόντα, κυρίως στον χάλυβα, το αλουμίνιο και τα αυτοκίνητα. Ο Κάρνεϊ, ο οποίος επισκέφθηκε τον Λευκό Οίκο για δεύτερη φορά μέσα σε πέντε μήνες, δέχεται αυξανόμενες πιέσεις στο εσωτερικό του Καναδά να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις αυτών των δασμών στις καναδικές βιομηχανίες.
Αναλύοντας τις δηλώσεις:
* Ο Τραμπ επέμεινε στην άποψη ότι οι ΗΠΑ «είμαστε οι βασιλιάδες στο να μας εκμεταλλεύονται» από εμπορικούς εταίρους, δηλώνοντας ότι η Ουάσιγκτον θα συνεχίσει να στοχεύει ορισμένες καναδικές εξαγωγές. Αυτή η ρητορική αντανακλά την πάγια θέση της κυβέρνησής του για αναθεώρηση των εμπορικών σχέσεων προς όφελος των ΗΠΑ.
* Ο ΛεΜπλανκ εξέφρασε την αίσθηση ότι υπήρχε «επιθυμία να δούμε πώς μπορούμε, ξεκινώντας από τους τομείς του χάλυβα και του αλουμινίου, να διαμορφώσουμε κάτι που θα είναι προς τα οικονομικά και ασφαλείας συμφέροντα και των δύο χωρών». Αυτό υποδηλώνει μια προσπάθεια για στοχευμένες λύσεις αντί μιας συνολικής αναθεώρησης των εμπορικών σχέσεων.
Ιστορικό Πλαίσιο: Από τη NAFTA στον Νέο Προστατευτισμό
Οι τρέχουσες εντάσεις δεν είναι ένα μεμονωμένο φαινόμενο, αλλά εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο αναθεώρησης των εμπορικών σχέσεων των ΗΠΑ, ιδιαίτερα μετά την εκλογή Τραμπ. Η Συμφωνία Ελεύθερων Συναλλαγών Βόρειας Αμερικής (NAFTA), η οποία ρύθμιζε τις εμπορικές σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ, Καναδά και Μεξικού για δεκαετίες, είχε ήδη βρεθεί στο στόχαστρο της αμερικανικής κυβέρνησης για επαναδιαπραγμάτευση. Το αίτημα του Τραμπ για «δίκαιη μεταχείριση» αντικατοπτρίζει την πεποίθηση ότι προηγούμενες συμφωνίες ήταν εις βάρος των ΗΠΑ.
Ανάλυση: Η επανεξέταση της NAFTA – η οποία οδήγησε αργότερα στην αντικατάστασή της από τη USMCA (United States–Mexico–Canada Agreement) – αποτελεί απόδειξη της στροφής προς έναν πιο προστατευτικό εμπορικό μοντέλο. Αυτό το μοντέλο, που ενισχύει τους διμερείς, «κατά περίπτωση» διακανονισμούς έναντι πολυμερών συμφωνιών, συχνά οδηγεί σε αστάθεια και πίεση προς τις μικρότερες οικονομίες, όπως αυτή του Καναδά, να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις του μεγαλύτερου εμπορικού εταίρου τους.
Εσωτερικές Καναδικές Αντιδράσεις και Πολιτικές Πιέσεις
Οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ δημιουργούν έντονο διάλογο και πολιτικές πιέσεις στο εσωτερικό του Καναδά.
* Ο πρωθυπουργός του Οντάριο, Νταγκ Φορντ, επέκρινε τη στρατηγική του Κάρνεϊ, υποστηρίζοντας την ανάγκη για σκληρότερη στάση απέναντι στον Τραμπ. «Φαίνεται ότι αδυνατούμε την υπόθεσή μας αποσύροντας συνεχώς δασμούς. Εγώ θα επέλεγα διαφορετική προσέγγιση – να προσπαθήσουμε να πετύχουμε μια συμφωνία. Αν δεν μπορούμε, πρέπει να τον χτυπήσουμε σκληρά και να μην σταματήσουμε ποτέ να τον χτυπάμε σκληρά», δήλωσε.
* Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Πιέρ Πουλιέβρ, επικρίνει επίσης τον Κάρνεϊ για την αδυναμία του να «διαπραγματευτεί μια νίκη» μέχρι την προθεσμία της 21ης Ιουλίου, επισημαίνοντας την έλλειψη ορατών αποτελεσμάτων.
Αυτές οι δηλώσεις υποδηλώνουν την πολυπλοκότητα της θέσης του Κάρνεϊ, ο οποίος πρέπει να ισορροπήσει μεταξύ της ανάγκης για διατήρηση των καλών σχέσεων με τις ΗΠΑ και της υπεράσπισης των καναδικών συμφερόντων ενόψει των εσωτερικών πολιτικών πιέσεων.
Κλιμάκωση της Έντασης: Ο Εμπορικός Πόλεμος και οι Επιπτώσεις του
Ο «εμπορικός πόλεμος» έχει ήδη επιβαρύνει τις διμερείς σχέσεις.
* Τον Μάρτιο, ο Φορντ είχε απειλήσει να διακόψει τις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας στην πολιτεία της Νέας Υόρκης και είχε παραγγείλει στα καταστήματα αλκοόλ της επαρχίας να μποϊκοτάρουν αμερικανικά ποτά, κινήσεις που σηματοδοτούν το βάθος της δυσαρέσκειας.
* Επιπρόσθετα, παρατηρήθηκε μείωση στα ταξίδια των Καναδών προς τις ΗΠΑ, γεγονός που αντικατοπτρίζει την ευρύτερη δυσαρέσκεια και την επιρροή της διπλωματικής έντασης στην καθημερινότητα. Ο Τραμπ, όμως, φάνηκε αδιάφορος, δηλώνοντας ότι «Νομίζω ότι ο λαός του Καναδά θα μας αγαπήσει ξανά. Οι περισσότεροι από αυτούς εξακολουθούν να μας αγαπούν».
Η διαρκής αυτή ένταση υπονομεύει την εμπιστοσύνη και δημιουργεί αβεβαιότητα στις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές και στις δύο χώρες. Σε μακροπρόθεσμη ανάλυση, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αναδιάρθρωση των αλυσίδων εφοδιασμού και σε αναζήτηση νέων εμπορικών εταίρων, με απρόβλεπτες συνέπειες για την οικονομία της Βόρειας Αμερικής.
