Η ένταση στις σχέσεις ΗΠΑ-Ιράν συνεχίζει να προκαλεί ανησυχίες, καθώς η Τεχεράνη διαψεύδει τα σενάρια για επανέναρξη πυρηνικών διαπραγματεύσεων.
Η άρνηση της Τεχεράνης για νέες διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ
Η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν έκανε σαφές πως δεν υπάρχει κανένα σχέδιο για την επανέναρξη των έμμεσων διαπραγματεύσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες σχετικά με το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Αντιθέτως, ο υπουργός Εξωτερικών, Αμπάς Αραγτσί, τόνισε πως η σεναριολογία περί επανεκκίνησης των συνομιλιών είναι αναπόδεικτη και δεν πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη.
Η ακύρωση του έκτου κύκλου διαπραγματεύσεων, προγραμματισμένου για τις 15 Ιουνίου με τη διαμεσολάβηση του Σουλτανάτου του Ομάν, ήταν αποτέλεσμα των αεροπορικών επιθέσεων του Ισραήλ στο ιρανικό έδαφος, γεγονός που απομάκρυνε τη δυνατότητα επιτυχίας στις ειρηνευτικές συνομιλίες.
Τα πυρηνικά και η γεωπολιτική ένταση μετά τον πόλεμο 12 ημερών
Παρά τις διαβεβαιώσεις των ΗΠΑ για προσεχή επανάληψη των συνομιλιών, η Τεχεράνη επιμένει πως η νόμιμη άσκηση πολιτικού πυρηνικού προγράμματος δεν έχει καμία σχέση με την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων. Η Ισλαμική Δημοκρατία επιδιώκει να εξασφαλίσει μια νέα συμφωνία με τις ΗΠΑ, η οποία θα περιλαμβάνει αυστηρούς περιορισμούς στο πυρηνικό πρόγραμμα της, σε αντάλλαγμα της άρσης των κυρώσεων που πλήττουν την οικονομία της βαθιά.
Αξίζει να σημειωθεί πως η προηγούμενη σημαντική συμφωνία του 2015, γνωστή ως Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (JCPOA), κατέρρευσε μετά τη μονομερή αποχώρηση των ΗΠΑ το 2018 υπό την προεδρία Τραμπ.
Αντιδράσεις στην Τεχεράνη μετά τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς
Ο ανώτατος ηγέτης, Αγιατολά Αλί Χαμενεΐ, υποβάθμισε δημοσίως τη σημασία των αμερικανικών αεροπορικών επιδρομών σε κρίσιμες πυρηνικές εγκαταστάσεις, χαρακτηρίζοντας τις ως «αναποτελεσματικές». Ταυτόχρονα, επεσήμανε πως η Ισλαμική Δημοκρατία κέρδισε τον 12ήμερο πόλεμο και υπέβαλε ισχυρό πλήγμα στην αμερικανική πολιτική στην περιοχή.
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, ο πόλεμος άφησε πάνω από 600 νεκρούς και σχεδόν 5.000 τραυματίες στο ιρανικό έδαφος, ενώ οι ιρανικοί πύραυλοι και drones προκάλεσαν 28 θανάτους στο Ισραήλ.
Η διαμάχη για τη συνεργασία του Ιράν με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ)
Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) επισήμανε την αδυναμία εκτίμησης των ζημιών από τις επιθέσεις λόγω περιορισμένης πρόσβασης σε πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν. Ο γενικός διευθυντής Ραφαέλ Γκρόσι έκανε λόγο για απώλεια της δυνατότητας παρακολούθησης πυρηνικού υλικού εξαιτίας των συγκρούσεων.
Πρόσφατα, το ιρανικό κοινοβούλιο ψήφισε υπέρ της διακοπής της συνεργασίας με τον ΔΟΑΕ, ενώ το Συμβούλιο των Φρουρών επιβεβαίωσε το σχέδιο νόμου που αναμένεται προς επικύρωση. Ο Υπουργός Εξωτερικών Αραγτσί τόνισε ότι η σχέση με τον οργανισμό θα αλλάξει μορφή και θα υπακούει στον νέο νόμο.
Η διεθνής κοινότητα, και ιδιαίτερα η Γερμανία και η Γαλλία, εκφράζουν ανησυχίες. Ο Εμανουέλ Μακρόν χαρακτήρισε το ενδεχόμενο αποχώρησης από τη συνθήκη μη διάδοσης πυρηνικών όπλων (NPT) ως το «χειρότερο σενάριο» που θα υπονόμευε τη συλλογική ασφάλεια στην περιοχή και παγκοσμίως.
