ΗΠΑ και Ουκρανία υπέγραψαν συμφωνία που θα δώσει στην Ουάσινγκτον πρόσβαση σε ορισμένους από τους φυσικούς πόρους της εμπόλεμής χώρας.
Επτά καίρια σημεία της συμφωνίας ΗΠΑ-Ουκρανίας για τους φυσικούς πόρους και την ανοικοδόμηση
Η πρόσφατη συμφωνία μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής και Ουκρανίας, που υπογράφηκε μετά από μήνες διαπραγματεύσεων, ανοίγει νέους δρόμους συνεργασίας, ιδίως στον τομέα των φυσικών πόρων και της μεταπολεμικής ανοικοδόμησης της Ουκρανίας. Η συμφωνία αυτή, η οποία είδε πρόσφατα το φως της δημοσιότητας, έφερε σειρά δηλώσεων και από τις δύο πλευρές. Ας δούμε τα πιο σημαντικά σημεία της.
1. Καμία απαίτηση αποπληρωμής από την Ουκρανία
Ένα από τα σημεία που συζητήθηκαν έντονα ήταν το αν η Ουκρανία θα υποχρεωνόταν να αποπληρώσει την παρεχόμενη βοήθεια. Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Donald Trump, είχε στο παρελθόν εκφράσει την άποψη ότι η Ουκρανία θα έπρεπε να επιστρέψει τα ποσά βοήθειας. Ωστόσο, όπως επιβεβαίωσε ο πρωθυπουργός της Ουκρανίας, Denys Shmyhal, η συμφωνία δεν επιβάλλει στην Ουκρανία την αποπληρωμή χρέους.
Ο Trump, από την πλευρά του, παρουσιάζει τη συμφωνία ως επιτυχία, εκτιμώντας ότι οι ΗΠΑ θα ανακτήσουν «θεωρητικά πολύ περισσότερα» από τα δισεκατομμύρια δολάρια που δόθηκαν κατά τη διάρκεια της θητείας Biden.
2. Πιο αυστηρή γλώσσα των ΗΠΑ έναντι της Ρωσίας
Η επίσημη ανακοίνωση της συμφωνίας από τις ΗΠΑ υιοθετεί μια γλώσσα αισθητά πιο επικριτική προς τη Ρωσία σε σχέση με τη συνήθη στάση της Trump Administration. Η συμφωνία αναφέρεται στην «πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας», και το αμερικανικό Υπουργείο Οικονομικών τονίζει ότι «κανένα κράτος ή άτομο που χρηματοδότησε ή προμήθευσε τη ρωσική πολεμική μηχανή δεν θα επιτραπεί να επωφεληθεί από την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας». Αυτό αποτελεί ενθαρρυντικό μήνυμα για το Κίεβο, το οποίο επιδιώκει αυξημένη πίεση προς τη Μόσχα.
3. Συμπερίληψη πετρελαίου και φυσικού αερίου, πέρα από τα ορυκτά
Παρόλο που η συζήτηση επικεντρώθηκε στον ορυκτό πλούτο της Ουκρανίας, η συμφωνία περιλαμβάνει ρητές διατάξεις για το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και άλλους υδρογονάνθρακες. Αυτό διευρύνει σημαντικά το πεδίο εφαρμογής.
4. Δημιουργία επενδυτικού ταμείου για την ανοικοδόμηση
Ένα κεντρικό στοιχείο της συμφωνίας είναι η καθιέρωση ενός κοινού επενδυτικού ταμείου. Το ταμείο αυτό θα χρηματοδοτεί έργα ανοικοδόμησης και ανάπτυξης στην Ουκρανία, χρησιμοποιώντας πόρους από την αξιοποίηση των φυσικών πόρων.
5. Πρόσβαση των ΗΠΑ σε φυσικούς πόρους και βιομηχανία
Η συμφωνία θα επιτρέψει στις αμερικανικές εταιρείες πρόσβαση στην εκμετάλλευση συγκεκριμένων φυσικών πόρων της Ουκρανίας, αλλά και συμμετοχή σε σημαντικά βιομηχανικά έργα. Αυτό αποτελεί σημαντική αλλαγή πολιτικής, ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς την προηγούμενη προσέγγιση του Donald Trump, ο οποίος έδειχνε διστακτικός στη στρατιωτική στήριξη.
Το πώς ακριβώς θα επηρεάσει αυτή η συμφωνία την εξέλιξη του πολέμου παραμένει αναπάντητο. Το Κρεμλίνο δεν έχει ακόμη προβεί σε επίσημη τοποθέτηση.
6. Δυνατότητα αποχώρησης των ΗΠΑ
Φαίνεται ότι η συμφωνία δεν περιέχει συγκεκριμένες εγγυήσεις ασφάλειας από τις ΗΠΑ, κάτι που ζητούσαν επιμόνως η Ουκρανία και οι ευρωπαϊκές χώρες. Η δέσμευση των ΗΠΑ παραμένει σε μεγάλο βαθμό συνδεδεμένη με τις οικονομικές πτυχές της συμφωνίας.
Ο Υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Scott Bessent, υπογράμμισε ότι η συμφωνία στέλνει ένα μήνυμα στον αμερικανικό λαό, ότι «έχουμε την ευκαιρία να συμμετάσχουμε, να ανακτήσουμε μέρος της χρηματοδότησης και των όπλων, να αποζημιωθούμε γι’ αυτά και να είμαστε εταίροι στην επιτυχία του ουκρανικού λαού».
7. Επανεπένδυση κερδών στην Ουκρανία
Ένα αξιοσημείωτο σημείο, που τονίστηκε από την ουκρανική κυβέρνηση, είναι ότι για την πρώτη δεκαετία λειτουργίας του ταμείου, τα κέρδη θα «επανεπενδύονται πλήρως στην ουκρανική οικονομία», είτε σε νέα έργα είτε στην ανασυγκρότηση. Αν και αυτή η πρόβλεψη δεν φαίνεται να περιλαμβάνεται ρητά στο κείμενο της συμφωνίας, ενδέχεται να αποτελέσει μέρος μιας «τεχνικής» συμφωνίας στο μέλλον.
Μετά την αρχική δεκαετία, το Κίεβο αναφέρει ότι τα κέρδη ενδέχεται να μοιράζονται μεταξύ των εταίρων.
Ο Scott Bessent δήλωσε στο Fox News ότι η συμφωνία αποτελεί μια ευκαιρία για τις ΗΠΑ «να συμμετάσχουν, να ανακτήσουν μέρος της χρηματοδότησης και των όπλων, να αποζημιωθούν γι’ αυτά και να είναι εταίροι στην επιτυχία του ουκρανικού λαού».
