Ενίσχυση της Οικονομικής Συνεργασίας ΗΠΑ-Ουκρανίας: Μία νέα συμφωνία για τα στρατηγικά ορυκτά ανοίγει νέους δρόμους για επενδύσεις και ανάπτυξη.
Στρατηγική Συμφωνία ΗΠΑ-Ουκρανίας για την Αξιοποίηση Στρατηγικών Ορυκτών
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ουκρανία υπέγραψαν ένα σημαντικό «Μνημόνιο Προθέσεων», το πρώτο βήμα για μια εκτεταμένη συμφωνία σχετικά με την εκμετάλλευση των στρατηγικών ορυκτών της Ουκρανίας, ένα γεγονός που σηματοδοτεί μια νέα εποχή οικονομικής συνεργασίας.
Η πρωτοβουλία αυτή στοχεύει στην ενδυνάμωση της οικονομικής σύνδεσης μεταξύ των δύο χωρών και στη δημιουργία ενός επενδυτικού ταμείου με στόχο την ανασυγκρότηση της Ουκρανίας, η οποία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τις σοβαρές επιπτώσεις της ρωσικής εισβολής από το 2022.
Η υπογραφή του μνημονίου έρχεται μετά από μια περίοδο γεμάτη διπλωματικές προκλήσεις και εντάσεις. Παρόλα αυτά, οι πρόσφατες προσπάθειες για την αποκατάσταση των σχέσεων απέδωσαν καρπούς, με το μνημόνιο να υπογραμμίζει τη σημασία της αμερικανικής στήριξης προς την Ουκρανία στον αγώνα της κατά της Ρωσίας.
Στο επίκεντρο της συμφωνίας βρίσκεται η προνομιακή πρόσβαση των ΗΠΑ στους φυσικούς πόρους της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένων σπάνιων γαιών, γραφίτη, λιθίου, τιτανίου και ουρανίου. Παράλληλα, προβλέπεται η δημιουργία ενός κοινού επενδυτικού ταμείου με συμμετοχή τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα, με σκοπό την ανασυγκρότηση της χώρας. Ωστόσο, η απουσία εγγυήσεων ασφαλείας από τις ΗΠΑ προς την Ουκρανία έχει προκαλέσει ανησυχίες στην ουκρανική πλευρά.
Επόμενα Βήματα στην Ουάσινγκτον για την Ολοκλήρωση της Συμφωνίας
Την επόμενη εβδομάδα, ο Πρωθυπουργός της Ουκρανίας, Ντένις Σμιχάλ, αναμένεται να επισκεφθεί την Ουάσινγκτον, όπου θα συναντηθεί με τον Υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ. Στόχος είναι η ολοκλήρωση της συμφωνίας μέχρι τις 26 Απριλίου, υπό την προϋπόθεση της επικύρωσής της από το ουκρανικό κοινοβούλιο.
Παρά τις θετικές προοπτικές, η συμφωνία έχει προκαλέσει συζητήσεις και ανησυχίες στην Ουκρανία, με κάποιους να φοβούνται ότι η χώρα εκμεταλλεύεται την ευάλωτη θέση της Ουκρανίας για να εξασφαλίσει πρόσβαση στους ανεκτίμητους φυσικούς της πόρους. Επιπλέον, υπάρχουν φόβοι ότι η συμφωνία μπορεί να επηρεάσει τις σχέσεις της Ουκρανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλους διεθνείς εταίρους.
Η ουκρανική κυβέρνηση, ωστόσο, θεωρεί αυτή τη συμφωνία ως ένα σημαντικό βήμα προς την οικονομική ανάκαμψη και την ενίσχυση των δεσμών με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η συμφωνία αναμένεται να έχει σημαντικό αντίκτυπο τόσο στην Ουκρανία όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς και στη γεωπολιτική ισορροπία στην περιοχή.
Ανάλυση του Κειμένου της Συμφωνίας
Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Guardian, το κείμενο της συμφωνίας αναφέρει:
«Μνημόνιο προθέσεων μεταξύ της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και της κυβέρνησης της Ουκρανίας για την οριστικοποίηση της επίσημης συμφωνίας για την οικονομική εταιρική σχέση και το επενδυτικό ταμείο ανασυγκρότησης λαμβάνοντας υπόψη ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής έχουν παράσχει σημαντική οικονομική και υλική στήριξη στην Ουκρανία μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.»
Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, υποστηρίζει ότι τα πακέτα στήριξης που έχουν παρασχεθεί μέχρι στιγμής χρηματοδοτήθηκαν με αποφάσεις του Κογκρέσου και δεν αποτελούν δανεισμό, επομένως δεν υφίσταται νομική ή ηθική υποχρέωση αποπληρωμής.
Όσον αφορά τη μελλοντική βοήθεια, και ιδίως σε περίπτωση επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, ο Ζελένσκι είναι ανοιχτός σε συζητήσεις για χρηματοδότηση, αλλά απορρίπτει την ιδέα της αναδρομικής χρέωσης της παλαιότερης υποστήριξης, τονίζοντας ότι αυτή δόθηκε στο πλαίσιο διαφορετικών πολιτικών και νομικών συμφωνιών.
Το υπό διαμόρφωση μνημόνιο ΗΠΑ–Ουκρανίας για στρατηγικά ορυκτά, το οποίο συνδέεται άμεσα με τη συζήτηση για την ανοικοδόμηση της χώρας και τη δυτική βοήθεια, αναμένεται να φέρει νέα διλήμματα σε Ουάσινγκτον και Βρυξέλλες. Δεδομένου ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν τη διαφοροποίηση των πηγών τους για κρίσιμες πρώτες ύλες όπως το λίθιο και ο γραφίτης, η συζήτηση δεν περιορίζεται πλέον στην ενίσχυση της Ουκρανίας, αλλά και στο ποιος θα επωμιστεί τελικά το κόστος του πολέμου.
Δήλωση της Ουκρανικής Κυβέρνησης
Η Υπουργός Οικονομίας της Ουκρανίας, Γιούλια Σβιριτένκο, δήλωσε ότι το μνημόνιο πρόθεσης ανοίγει το δρόμο για μια ευρύτερη συμφωνία οικονομικής συνεργασίας, η οποία θα περιλαμβάνει επίσης τη δημιουργία ενός επενδυτικού ταμείου για την ανασυγκρότηση της Ουκρανίας. Αμερικανοί αξιωματούχοι εξέφρασαν την ελπίδα ότι η συμφωνία θα μπορούσε να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος της επόμενης εβδομάδας.
Η Σβιριτένκο ανακοίνωσε την υπογραφή του μνημονίου μέσω ανάρτησης στην πλατφόρμα X, χωρίς να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες, ενώ έχουν αναρτηθεί και φωτογραφίες από την ξεχωριστή υπογραφή του εγγράφου από την ίδια και τον Αμερικανό Υπουργό Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ.
We are happy to announce the signing, with our American partners, of a Memorandum of Intent, which paves the way for an Economic Partnership Agreement and the establishment of the Investment Fund for the Reconstruction of Ukraine. pic.twitter.com/AQsHPkWh5X
— Yulia Svyrydenko (@Svyrydenko_Y) April 17, 2025
Ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αναφέρθηκε επίσης στη συμφωνία κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου με την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι.
«Έχουμε μια συμφωνία για τα ορυκτά η οποία, απ’ ό,τι φαίνεται, θα υπογραφεί την Πέμπτη… την επόμενη Πέμπτη. Σύντομα. Και υποθέτω πως θα τηρήσουν τη συμφωνία. Θα δούμε. Αλλά έχουμε συμφωνήσει σε αυτό» δήλωσε ο Τραμπ.
