Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, επανήλθε στο προσκήνιο με μια τολμηρή πρόταση για τη Λωρίδα της Γάζας, πυροδοτώντας συζητήσεις και ερωτήματα σχετικά με τις πιθανές στρατηγικές του σε μια ενδεχόμενη δεύτερη θητεία.
Σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου με τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό Μπένιαμιν Νετανιάχου, ο Τραμπ δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να “αναλάβουν” τη Λωρίδα της Γάζας, να την “κατέχουν” μακροπρόθεσμα και να την ανοικοδομήσουν, με στόχο να την μετατρέψουν σε μια “Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής”.
Η πρόταση αυτή προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις στην περιοχή, αλλά και διεθνώς, τόσο από συμμάχους όσο και από αντιπάλους. Πολλοί εκφράζουν ανησυχίες ότι η εφαρμογή μιας τέτοιας ιδέας θα μπορούσε να οδηγήσει στον εκτοπισμό εκατομμυρίων Παλαιστινίων και σε μια βαθύτερη εμπλοκή των ΗΠΑ σε μια ήδη ασταθή περιοχή.
Επιπλέον, μια τέτοια κίνηση θα απαιτούσε σημαντική στρατιωτική παρουσία, σε αντίθεση με τις προεκλογικές δεσμεύσεις του Τραμπ για απομάκρυνση των ΗΠΑ από “ξένους πολέμους”.
Ανακύπτει όμως το ερώτημα: Πόσο σοβαρά πρέπει να λάβουμε αυτή την πρόταση και τι προσπαθεί να επιτύχει ο Τραμπ;
1. Τακτική Αποπροσανατολισμού
Ένας συχνός ισχυρισμός είναι ότι οι προκλητικές δηλώσεις του Τραμπ χρησιμεύουν ως αντιπερισπασμός, αποσκοπώντας στην εκτροπή της προσοχής από άλλες πολιτικές και εξελίξεις.
Είναι γεγονός ότι ο Τραμπ συχνά προβαίνει σε ενέργειες που προκαλούν αντιδράσεις, με κάποιες από αυτές να εγείρουν και νομικά ζητήματα.
“Λειτουργεί”, δήλωσε χαρακτηριστικά ο πρώην σύμβουλος του Λευκού Οίκου, Στίβεν Μπάνον.
Η ανακοίνωση Τραμπ αιφνιδίασε πολλούς, ειδικά σε μια περίοδο αυξημένης κριτικής προς τις ενέργειες της κυβέρνησής του και συγκεκριμένα προς τον Ίλον Μασκ.
Λίγο πριν την ανακοίνωση, δημοσίευμα της Washington Post υποστήριξε ότι η πρόσβαση του Μασκ σε κυβερνητικές υπηρεσίες μπορεί να ήταν παράνομη.
Ωστόσο, όπως πάντα με τον Τραμπ, είναι δύσκολο να διακρίνουμε την αλήθεια από την πρόκληση. Θα ήταν λάθος να αγνοήσουμε την πιθανότητα να σκοπεύει όντως να στείλει αμερικανικά στρατεύματα στη Γάζα, απλά επειδή υποθέτουμε ότι πρόκειται για μια μπλόφα.
Στο παρελθόν, αρκετές από τις προτάσεις του Ντόναλντ Τραμπ που αρχικά θεωρήθηκαν ακραίες, τελικά υλοποιήθηκαν.
2. Διαπραγματευτικό Εργαλείο
Μια εναλλακτική θεωρία υποστηρίζει ότι η πρόταση του Τραμπ είναι μια τακτική διαπραγμάτευσης, με στόχο τη διαχείριση της κατάστασης στη Μέση Ανατολή και όχι την εσωτερική πολιτική.
Σύμφωνα με αυτή την ερμηνεία, ο Τραμπ εφαρμόζει στη Μέση Ανατολή μια παρόμοια στρατηγική με αυτή που χρησιμοποίησε επιβάλλοντας δασμούς στον Καναδά και το Μεξικό, τους οποίους στη συνέχεια απέσυρε μετά από κάποιες παραχωρήσεις.
Σε αυτό το πλαίσιο, η πρόταση για τη Γάζα θα μπορούσε να έχει ως στόχο να πιέσει τις χώρες της Μέσης Ανατολής προς μια πιο βιώσιμη ειρήνη, υπό την απειλή της αμερικανικής επέμβασης.
Θα μπορούσε αυτό να οδηγήσει τη Χαμάς να παραχωρήσει την εξουσία; Θα μπορούσε να ασκήσει πίεση στη Σαουδική Αραβία να ομαλοποιήσει τις σχέσεις με το Ισραήλ, να εγκαταλείψει την επιμονή για ένα παλαιστινιακό κράτος και να συμβάλει στην μεταπολεμική ανοικοδόμηση; Αυτοί φαίνεται να είναι μερικοί από τους πιθανούς στόχους.
Ο Νετανιάχου, πάντως, δεν υιοθέτησε με ενθουσιασμό το σχέδιο Τραμπ, αντιμετωπίζοντας το περισσότερο ως μια ιδέα παρά ως μια πραγματική πρόθεση των ΗΠΑ. “Έχει μια διαφορετική ιδέα και νομίζω ότι αξίζει να της δώσουμε προσοχή”, δήλωσε ο Νετανιάχου. “Το συζητάμε. Το εξετάζει με τους ανθρώπους του, με το επιτελείο του.”
3. Η “Θεωρία του Τρελού”
Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας Τραμπ, πολλοί αναφέρονταν στη “θεωρία του τρελού”. Η στρατηγική αυτή βασίζεται στην πεποίθηση ότι ένας ηγέτης μπορεί να επηρεάσει άλλες χώρες, πείθοντάς τες ότι είναι απρόβλεπτος και ικανός για ακραίες ενέργειες. Ο Ρίτσαρντ Νίξον χρησιμοποίησε αυτή την τακτική στις σχέσεις του με τη Σοβιετική Ένωση.
Και ο Τραμπ φαίνεται να γνωρίζει πώς να την εφαρμόσει.
Σε πρόσφατη συνέντευξή του, ο Τραμπ αναφέρθηκε στον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ: «Με σέβεται και ξέρει ότι είμαι τρελός», δήλωσε χαρακτηριστικά.
