Ο Κέβορκ Οσκανιάν, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ στο Ηνωμένο Βασίλειο και ειδικός στη διεθνή ασφάλεια με έμφαση στη Ρωσία, προειδοποιεί για «κλιμάκωση» της κατάστασης στην Ουκρανία από πλευράς Μόσχας. Σύμφωνα με τον συγγραφέα του βιβλίου «Ρωσική εξαίρεση μεταξύ Ανατολής και Δύσης: Η αμφίσημη αυτοκρατορία», «οι προοπτικές για την Ουκρανία δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικές».
Όπως επισημαίνεται σε δημοσίευση του Βήματος, “η Ουκρανία αναμένεται να περάσει ένα δύσκολο χειμώνα, με την ένταση της σύγκρουσης να συνεχίζεται καθώς ο Βλαντιμίρ Πούτιν προσπαθεί να εκμεταλλευτεί τη στρατηγική του υπεροχή και να βελτιώσει τη θέση του πριν από τις προγραμματισμένες διαπραγματεύσεις που θα διεξαχθούν υπό την ηγεσία του Τραμπ. Επιπλέον, επιδιώκει να επηρεάσει το ηθικό της Ουκρανίας, στόχος του είναι να πλήξει κομβικές υποδομές, με έμφαση στο ενεργειακό δίκτυο της χώρας. Αν και ίσως δείξει προθυμία για διαπραγματεύσεις, αυτό θα γίνει μόνο εάν εξυπηρετήσει την ανάγκη του να εδραιώσει τα κεκτημένα του. Με την ανακήρυξη των προσαρτημένων περιοχών της Ουκρανίας ως τμήμα της Ρωσίας, είναι απίθανο να προχωρήσει σε εδαφικές παραχωρήσεις ή να δεχθεί την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, καθώς και τη φιλοξενία δυτικών στρατευμάτων στο πλαίσιο μιας ειρηνικής συμφωνίας. Αφού έχει επενδύσει σπουδαίο πολιτικό κεφάλαιο στους παραπάνω στόχους της λεγόμενης “ειδικής στρατιωτικής επιχείρησής” του, οποιαδήποτε ανατροπή θα απαιτούσε μεγάλες παραχωρήσεις και θα ήταν ιδιαίτερα κοστοβόρα.
Το ιδανικό σενάριο
«Το καλύτερο σενάριο θα ήταν φυσικά η Ουκρανία να επανακαταλάβει πλήρως τα εδάφη της, ωστόσο αναλογιζόμενοι τις τρέχουσες συνθήκες, η λιγότερο επώδυνη λύση ενδέχεται να είναι μια κατάσταση παρόμοια με αυτή της Κορέας, όπου η πρώτη γραμμή εγκαθίσταται με σταθερότητα και η Ουκρανία διαμοιράζεται de facto, χωρίς νομική αναγνώριση των εδαφικών αλλαγών. Το τμήμα της Ουκρανίας που θα μένει υπό τον έλεγχο του Κιέβου θα μπορούσε να αναπτύξει σχέσεις με τη Δύση, αν και, όπως φαίνεται, θα απαιτήσει σημαντική δέσμευση από την ΕΕ και τις ΗΠΑ, πράγμα που δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί.»
Ο ρόλος της Ευρώπης
«Αν υπάρξουν διαπραγματεύσεις, οι κύριες αποφάσεις θα ληφθούν ενδεχομένως από την Ουάσινγκτον. Επιπλέον, ο Τραμπ και η ομάδα του έχουν δείξει δισταγμό στο να χρηματοδοτήσουν την ευρωπαϊκή άμυνα ή την υποστήριξη του πολέμου στην Ουκρανία. Αναμένεται ότι ο ρόλος της ΕΕ θα είναι συμβουλευτικός, πιθανώς χρηματοδοτώντας την ανασυγκρότηση της Ουκρανίας, η οποία είναι μια δύσκολη, χρονοβόρα διαδικασία και θα απαιτήσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια. Η πιο αισιόδοξη προοπτική για την ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ θα πάρει χρόνια, και πολλές εξελίξεις μπορεί να συμβούν έως τότε, ειδικά σε μια εποχή που οι λαϊκιστικές δυνάμεις κερδίζουν έδαφος. Η πρόσφατη εκλογική ανατροπή στη Ρουμανία είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα.»
Μπορεί η κατάσταση στην Ουκρανία να θέσει ένα προηγούμενο για απώλεια εδάφους στην Ευρώπη;
«Οπωσδήποτε, είναι η πρώτη φορά από το 1945 που παρατηρούνται μη εθελοντικές εδαφικές αλλαγές στην Ευρώπη, εκτός από την περίπτωση του Κοσόβου. Ωστόσο, η απάντηση στην ερώτησή σας εξαρτάται από το αν αυτές οι αλλαγές θα αναγνωριστούν de jure ή θα γίνουν αποδεκτές de facto. Η επίσημη αναγνώριση των εδαφικών αλλαγών θα μπορούσε να δημιουργήσει τεράστια προβλήματα για χώρες που διεκδικούν εδάφη από γείτονές τους, όπως το Αζερμπαϊτζάν με την Αρμενία και η Σερβία με το Κόσοβο. Για αυτό το λόγο, δεν θεωρώ πιθανό τα ευρωπαϊκά κράτη να αναγνωρίσουν τα εδαφικά κέρδη της Ρωσίας στην Ουκρανία. Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν η Ρωσία θα υποστεί επαρκή πίεση ώστε να αποδεχθεί μια ειρηνική συμφωνία χωρίς αυτή την αναγνώριση. Ακόμη και σε αυτή την περίπτωση, μπορεί να δημιουργήσει ένα ανεπιθύμητο και ελκυστικό προηγούμενο.»
