Η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει την επίδραση της ζέστης στον ανθρώπινο εγκέφαλο, δημιουργώντας νέες προκλήσεις για τη δημόσια υγεία.
Η επίδραση των κυμάτων καύσωνα στον ανθρώπινο εγκέφαλο και τις νευρολογικές παθήσεις
Η συνεχώς αυξανόμενη συχνότητα και ένταση των κυμάτων καύσωνα προκαλεί σοβαρές επιπτώσεις στη λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου, ιδιαίτερα σε άτομα με ευαίσθητα νευρολογικά χαρακτηριστικά. Μελέτες από το BBC και άλλους φορείς δείχνουν ότι η ακραία θερμοκρασία πυροδοτεί και επιδεινώνει επιληπτικές κρίσεις, εγκεφαλικά επεισόδια και νευροεκφυλιστικές ασθένειες.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο μικρός Τζέικ, ο οποίος πάσχει από σύνδρομο Dravet, μια σπάνια μορφή επιληψίας που επηρεάζεται έντονα από τη ζέστη. Η οικογένειά του βιώνει την καθημερινή πρόκληση να αντιμετωπίζει τις κρίσεις κατά τη διάρκεια των θερμών μηνών, αναδεικνύοντας την ανάγκη για νέες μεθόδους πρόληψης και αντιμετώπισης.
Η θερμοκρασία ως παράγοντας που αλλοιώνει τη νευρολογική ισορροπία
Ο καθηγητής Σάντζεϊ Σισόντια από το University College London, ειδικός στην επιληψία, επισημαίνει πως η υπερβολική ζέστη επηρεάζει τις σύνθετες νευρολογικές λειτουργίες και μπορεί να επιδεινώσει παθήσεις όπως:
Τα δεδομένα από τους καύσωνες του 2003 και του 2022 καταγράφουν αυξήσεις στους θανάτους από νευρολογικές αιτίες, ενώ παράλληλα καταγράφεται επιδείνωση της διάθεσης και αυξημένη επιθετικότητα.
Ειδικές επιπτώσεις της ακραίας ζέστης στην εγκυμοσύνη και την εμβρυϊκή ανάπτυξη
Η αυξημένη θερμοκρασία επηρεάζει και την ανάπτυξη του εμβρύου, αυξάνοντας τον κίνδυνο πρόωρων τοκετών κατά 26%. Όπως εξηγεί η καθηγήτρια Jane Hirst από το Imperial College London, αυτές οι πρόωρες γεννήσεις συσχετίζονται με νευροαναπτυξιακές διαταραχές και γνωστικές δυσκολίες στα παιδιά.
Επιπλέον, η ζέστη αποδυναμώνει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, διευκολύνοντας την είσοδο τοξινών και παθογόνων στον εγκέφαλο, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο νευροεκφυλιστικών νόσων. Με την κλιματική αλλαγή, παρατηρείται επίσης επέκταση επικίνδυνων ιών όπως οι Zika, chikungunya και dengue, που προκαλούν σοβαρές νευρολογικές επιπλοκές.
Προσωπικές ευαισθησίες και το μέλλον της νευρολογικής υγείας σε έναν θερμότερο πλανήτη
Η αντίδραση του κάθε οργανισμού στη ζέστη είναι διαφορετική, με τη γενετική προδιάθεση να παίζει σημαντικό ρόλο στην ευπάθεια. Ο καθηγητής Σισόντια τονίζει ότι μπορεί να υπάρχουν φαινότυποι που ενεργοποιούνται μόνο σε ακραίες θερμοκρασίες, γεγονός που καθιστά κρίσιμη την παρακολούθηση και την έρευνα στον τομέα των νευρολογικών παθήσεων κάτω από τις νέες κλιματικές συνθήκες.
Η προστασία των ευπαθών ομάδων και η ανάπτυξη στρατηγικών για την αντιμετώπιση των νευρολογικών συνεπειών της κλιματικής αλλαγής είναι επιτακτική, ώστε να αντιμετωπιστεί η νέα αυτή πρόκληση για την δημόσια υγεία.
