Η ένταση στη Μέση Ανατολή αυξάνεται καθώς η πιθανότητα αποκλεισμού των Στενών του Ορμούζ από το Ιράν εγείρει ανησυχίες για τη σταθερότητα της παγκόσμιας ενέργειας και ναυτιλίας.
Η Στρατηγική Σημασία των Στενών του Ορμούζ στην Παγκόσμια Ενεργειακή Αλυσίδα
Τα Στενά του Ορμούζ διακινούν περίπου το 20-25% της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου, καθιστώντας τα ένα από τα πιο κρίσιμα σημεία εμπορικής ροής ενέργειας. Οποιαδήποτε διατάραξη, όπως ο αποκλεισμός τους, θα έχει δραματικές επιπτώσεις στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου και στις θαλάσσιες μεταφορές.
Η Ελληνική Ναυτιλία και η Παρουσία της στα Στενά του Ορμούζ
Περισσότερα από 3.000 δεξαμενόπλοια διαπλέουν τα Στενά κάθε μήνα, με την συντριπτική πλειοψηφία να είναι ελληνόκτητα. Το πρώτο τρίμηνο του 2025, σύμφωνα με στοιχεία της Lloyd’s List Intelligence και Seasearcher, 1.201 ελληνόκτητα πλοία πέρασαν από αυτήν την κρίσιμη θάλασσα.
Στην ευρύτερη «επικίνδυνη ζώνη» υπάρχουν συνολικά 271 πλοία, εκ των οποίων 50 είναι ελληνόκτητα. Η παρουσία αυτή φέρνει σημαντικές νομικές και ασφαλιστικές ευθύνες στο ελληνικό κράτος σε περίπτωση ναυτικού επεισοδίου.
Κίνδυνοι και Προβλέψεις για ένα Πιθανό Κλείσιμο των Στενών
Ο Jakob Larsen, επικεφαλής στην BIMCO, προειδοποιεί πως σε περίπτωση πλήρους σύρραξης Ισραήλ-Ιράν με εμπλοκή των ΗΠΑ, το κλείσιμο των Στενών θεωρείται πολύ πιθανό. Ωστόσο μέχρι στιγμής η ναυσιπλοΐα συνεχίζεται κανονικά, αν και ο κίνδυνος διαταραχής παραμένει υψηλός.
Ο McGarry από την Control Risks εκτιμά πως ένα ολοκληρωτικό κλείσιμο είναι απίθανο, αλλά παρακολουθείται στενά η κατάσταση.
Οι Επιπτώσεις στην Παγκόσμια Αγορά Πετρελαίου και Ναυτιλίας
Οι χώρες της Μέσης Ανατολής μεταφέρουν περίπου το 20% της παγκόσμιας ημερήσιας παραγωγής πετρελαίου μέσω του Ορμούζ. Μια προσπάθεια αποκλεισμού θα ωθούσε τις τιμές πετρελαίου σε υψηλότερα επίπεδα, καθώς οι πελάτες διεθνώς θα αναζητούσαν εναλλακτικές πηγές.
Η Clarksons Research αναφέρει την αυξημένη κίνηση δεξαμενόπλοιων VLCC προς πιο ασφαλείς περιοχές φόρτωσης, όπως η Δυτική Αφρική και ο Κόλπος του Μεξικού, ενώ οι ναύλοι spot για την Ασία έχουν ήδη ενισχυθεί, με ορισμένα δεξαμενόπλοια να επιλέγουν τον μακρύτερο δρόμο γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας.
Εμπορευματοκιβώτια και Ναυτιλιακή Ασφάλεια
Βασιζόμενοι στην εμπειρία από την κρίση που προκάλεσαν οι Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα, τα πλοία μεταφοράς κοντέινερ έχουν προσαρμόσει τις διαδρομές τους, αποφεύγοντας τα επικίνδυνα σημεία όπως το Στενό του Ορμούζ, με συνέπεια αυξημένους χρόνους παράδοσης και κόστη.
Όσο τα Στενά παραμένουν ανοικτά, οι τοπικές «short sea» συνδέσεις στην περιοχή λειτουργούν κανονικά, υποστηρίζοντας τις γειτονικές χώρες, αλλά ένα κλείσιμο τους θα έχει σοβαρές επιπτώσεις και στην τοπική αγορά εμπορευματοκιβωτίων.
Αυξημένα Κόστη Ναυτασφάλισης και Οικονομικές Επιπτώσεις
Τα πλοία που πλέουν σε θερμές ζώνες όπως ο Περσικός Κόλπος θα αντιμετωπίσουν έως και 60% επιβάρυνση στα ναυτασφαλιστικά τους κόστη λόγω «κινδύνων πολέμου». Αυτές οι αυξήσεις των εξόδων θα περάσουν στα τελικά κόστη μεταφοράς, επιβαρύνοντας τον καταναλωτή σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το Ακραίο Σενάριο και η Διεθνής Αντίδραση
Ένα ολικό κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ θεωρείται ακραίο αλλά ενδεχόμενο σενάριο. Μια τέτοια κίνηση θα προκαλούσε δυναμική στρατιωτική και πολιτική απάντηση από τις ΗΠΑ και τα αραβικά κράτη του Κόλπου, διατηρώντας τη διεθνή τάξη και προστατεύοντας τις ενεργειακές ροές.
