Οι εξελίξεις στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν προκαλούν παγκόσμια ανησυχία, με το ζήτημα της επιτήρησης να βρίσκεται στο επίκεντρο των διπλωματικών διαπραγματεύσεων.
Πυρηνικές συνομιλίες Ιράν-ΗΠΑ και ο ρόλος του ΔΟΑΕ
Μια ενδεχόμενη νέα συμφωνία μεταξύ Ιράν και ΗΠΑ για τον περιορισμό του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος θα πρέπει να συνοδεύεται από αυστηρούς και αξιόπιστους ελέγχους του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), σύμφωνα με τον επικεφαλής του οργανισμού, Ραφαέλ Γκρόσι. Οι συνομιλίες μεταξύ των δύο χωρών εξελίσσονται με σκοπό να επαναφέρουν τους περιορισμούς που είχαν επιβληθεί το 2015 αλλά, μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία, το Ιράν αύξησε τον βαθμό εμπλουτισμού ουρανίου.
Η ανάγκη για δυναμική παρακολούθηση του πυρηνικού προγράμματος
Σύμφωνα με τον Ραφαέλ Γκρόσι, κάθε νέα συμφωνία πρέπει να περιλαμβάνει πολύ δυνατές επιθεωρήσεις ώστε να εγγυάται την πλήρη διαφάνεια και τη συμμόρφωση της Τεχεράνης. Το Ιράν έχει αυξήσει το ποσοστό εμπλουτισμού ουρανίου στο 60%, πλησιάζοντας το όριο του 90% που απαιτείται για την κατασκευή πυρηνικού όπλου, κάτι που εγείρει ανησυχίες σε παγκόσμιο επίπεδο.
Διαφωνίες και δυνατότητες συμβιβασμού
Η κύρια διαφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν επικεντρώνεται στο δικαίωμα του Ιράν να εμπλουτίζει ουράνιο. Οι ΗΠΑ ζητούν πλήρη απαγόρευση, ενώ η Τεχεράνη θεωρεί τον εμπλουτισμό ουρανίου ως αναφαίρετο δικαίωμα και «κόκκινη γραμμή». Παρόλα αυτά, ο Γκρόσι τονίζει ότι η απόσταση αυτή μπορεί να γεφυρωθεί, καθώς υπάρχουν πάντα δρόμοι για συμβιβασμό και διάλογο.
Η σημασία της διεθνούς εποπτείας
Ο ΔΟΑΕ καλείται να παίξει κεντρικό ρόλο, ελέγχοντας και επαληθεύοντας την εφαρμογή κάθε συμφωνίας. Η επιστροφή σε μια στιβαρή και διαφανή εποπτεία θεωρείται απαραίτητη για την αποτροπή της πυρηνικής εξάπλωσης και τη διασφάλιση της παγκόσμιας ασφάλειας.
