Σε ηλικία 83 ετών, ο Φετουλάχ Γκιουλέν, ο πιο πολυσυζητημένος αντίπαλος του προεδρικού τούρκου ηγέτη Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έφυγε από τη ζωή. Όπως αναφέρουν τουρκικά ΜΜΕ, ο Γκιουλέν άφησε την τελευταία του πνοή σε νοσοκομείο στην Πενσιλβάνια των ΗΠΑ, τόπο κατοικίας του από το 1999.
Είχε κατηγορηθεί από τον Ερντογάν ως ο “εγκέφαλος” πίσω από την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος το 2016.
Η ζωή και η κληρονομιά του Φετουλάχ Γκιουλέν
Η σταδιοδρομία του Γκιουλέν ξεκίνησε το 1959 ως ιμάμης, αλλά οι διαστάσεις του κινήματος που δημιούργησε είναι εντυπωσιακές. Συνδύασε τον ισλαμισμό με δυτικές αντιλήψεις, προάγοντας την ενσωμάτωση των μουσουλμάνων στον σύγχρονο κόσμο, διατηρώντας παράλληλα τις παραδοσιακές αξίες στη δημόσια ζωή. Η σημαντική του ομιλία το 1999 φανέρωσε μια λιγότερο γνωστή πτυχή του κινήματος του: «Πρέπει να κινηθείτε στις αρτηρίες του συστήματος, χωρίς κανείς να καταλάβει την παρουσία σας μέχρις ότου φθάσετε σε όλα τα κέντρα εξουσίας», ανέφερε, κάτι που εκ των υστέρων ισχυρίστηκε ότι είχε παρερμηνευθεί.
Με τις κατηγορίες να τον συνοδεύουν, απόφαση του 1999 τον οδήγησε να παραμείνει μόνιμα στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου είχε μεταβεί για ιατρικούς λόγους. Παρά τις κατηγορίες, επέλεξε να μην επιστρέψει στην Τουρκία.
Από την Αμερική, παρακολουθούσε τις πολιτικές εξελίξεις και διόλου αμερόληπτα, είχε συμβάλλει στην ανάδειξη του Ερντογάν μετά την εκλογική του νίκη το 2002. Χιλιάδες υποστηρικτές του κινήματος Γκιουλέν εισχώρησαν σε στρατιωτικούς και κρατικούς οργανισμούς. Οι επικριτές τους τονίζουν ότι εκμεταλλεύτηκαν την πολιτική εξουσία σε βάρος άλλων μειονοτήτων, κυρίως των Κούρδων και των κεμαλιστών, κάτι που οι ίδιοι αντέτειναν σταθερά.
Η ρήξη με τον Ερντογάν ήρθε το 2013, όταν η αποκάλυψη οικονομικών σκανδάλων του προέδρου προκάλεσε την αρχή διωκτικών ενεργειών κατά των γκιουλενιστών. Μετά το 2016, οι διώξεις εναντίον τους επεκτάθηκαν δραματικά, οδηγώντας στη στοχοποίηση πάνω από ένα εκατομμύριο ανθρώπων.
Η Τουρκία ασκούσε συνεχείς πιέσεις για την έκδοση του Γκιουλέν από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο πρόεδρος Ερντογάν, προσπαθώντας να πετύχει τον στόχο του, είχε χρησιμοποιήσει πολλές τακτικές, από διπλωματικές πιέσεις μέχρι φήμες περί σχεδίων απαγωγής του. Οι στενοί του συνεργάτες, παρά τις απειλές, δεν ανησυχούσαν πραγματικά για την πιθανότητα έκδοσής του. Ωστόσο, όταν οι αναφορές για ελικόπτερα στον χώρο της κατοικίας του αυξήθηκαν, η ασφάλεια του Γκιουλέν επικοινώνησε με το FBI, το οποίο συνιστούσε την ασφάλεια του μέσα σε ένα νέο, ασφαλέστερο κτίριο.
Στο κτίριο αυτό, ο Γκιουλέν σπάνια έβγαινε έξω, με εξαίρεση τις επισκέψεις στο νοσοκομείο, ενώ το τελευταίο διάστημα έκανε κάποιες βόλτες στον κήπο, μόνο κατόπιν συνιστώσεων των γιατρών.
